Υπάρχουν τέσσερις θεμελιώδεις αρχές στην αγιορείτικη ζωή

– Θυμάμαι τον τρόπο με τον οποίον έβλεπα το Άγιο Όρος, όταν ήμουν απλός προσκυνητής, για να μην πω τουρίστας.
Έψαχνα, βέβαια, κάτι. Όμως, δεν είχα συγκεκριμένο σκοπό που να σχετίζεται με τις εσωτερικές μου αναζητήσεις. Όπως λένε οι αγιορείτες, ο άνθρωπος δε χρειάζεται πολλά πράγματα: κουτάλι, πιάτο, πολύ λίγα ρούχα. Το σημαντικότερο που χρειάζεται ο άνθρωπος στη ζωή είναι ο σκοπός! Και εγώ στη ζωή μου είχα πολλά, αλλά με το σκοπό τα πράγματα δεν μου ήταν ξεκάθαρα. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, βέβαια, μου άρεσε η ίδια η φύση και το καθημερινό τυπικό της ζωής στο Άγιο Όρος. Μου άρεσαν και οι άνθρωποι. Ήταν αλλιώτικοι.
Μέχρι το 1968, η ζωή στο Άγιο Όρος γινόταν όλο και πιο φτωχή. Τα κτίρια ερειπώνονταν, οι μοναχοί μεγάλης ηλικίας έφταναν στο τέλος τους. Φαινόταν ότι η δόξα του Αγίου Όρους αποτελούσε ήδη παρελθόν. Όταν, το 1963, γιορταζόταν η 1000ετία του Αγίου Όρους, κάποιος από τους υψηλόβαθμους το είχε πει ευθέως: «Μάλλον, έχουμε έρθει εδώ για να ενταφιάσουμε το Άγιο Όρος».
Όμως, σύντομα, συντελέστηκε θαύμα και, μετά από 5 χρόνια, το Άγιο Όρος έγινε αγνώριστο. Οι νέοι μοναχοί ήταν πολύ περισσότεροι από τους ηλικιωμένους. Η ασκητική ζωή γνώρισε μεγάλη άνοδο. Αναμφίβολα, αυτό, εν πολλοίς, είχε συντελεστεί χάρη στους γέροντες, όπως ο γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής, που έχει αναθρέψει πολλούς μαθητές.
Όταν, το 1981, η Ελλάδα μπήκε στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είχαν διαθέσει κονδύλια για ανακατασκευή του Αγίου Όρους. Αυτό έσωσε τα περισσότερα κτίρια από την ερείπωση. Όμως, αυτό ζημίωσε πάρα πολύ το πνεύμα του Αγίου Όρους! Παντού κατασκεύασαν δρόμους, επειδή τα φορτηγά έπρεπε να κουβαλάνε οικοδομικά υλικά. Οι θόρυβοι και η σκόνη άρχισαν να ενοχλούν την απομόνωση και τη διάθεση προσευχής. Εφαρμόζοντας τους όρους συμφωνίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση κτίστηκαν κτίρια με υψηλό επίπεδο άνεσης που έφερε απίστευτη μέχρι τότε πολυτέλεια στο Άγιο Όρος. Για τους μοναχούς, το γεγονός αυτό προκάλεσε νέους πειρασμούς, επειδή η λιτή μοναχική ζωή πάντα θεωρούνταν ευλογία του Θεού. Στα κοινόβια τα οφέλη που προέκυψαν από αυτή την ανακατασκευή, ίσως, να ήταν πιο πολλά από τη ζημιά, όμως, η ησυχαστική ζωή από αυτούς τους νεοτερισμούς υπέφερε πολύ.
Το Άγιο Όρος είναι ένας τόπος αδιάλειπτης προσευχής που ποτέ δε διακόπτεται
Όμως, το Άγιο Όρος είναι ένας τόπος αδιάλειπτης προσευχής που ποτέ δε διακόπτεται. Εδώ, η χάρη του Θεού είναι αδιαλείπτως παρούσα στην αγιότητα ξεχωριστών μοναχών και σε μυστικά σημάδια.
Είναι γνωστό ότι στις κορυφές των βουνών συμβαίνουν τα σημαντικότερα βιβλικά γεγονότα: στο Όρος Σινά η ανθρωπότητα παρέλαβε τις 10 εντολές. Στο Όρος Θαβώρ έγινε η Μεταμόρφωση, στο Όρος των Ελαιών η Ανάληψη. Το Άγιο Όρος είναι ένα από τα ανώτερα σημεία της γης.
Υπάρχουν τέσσερις θεμελιώδεις αρχές στην αγιορείτικη ζωή.
Πρώτη, ο ησυχασμός, επειδή η μοναχική ζωή στο Άγιο Όρος είναι, πρώτα από όλα, ερημιτισμός και ησυχασμός. Εδώ, ακόμα και τα τυπικά των κοινοβίων είναι πολύ πιο σκληρά σε σύγκριση με αντίστοιχα σε άλλα μέρη του πλανήτη.
Δεύτερη, το αυτοδιοίκητο, επειδή το Άγιο Όρος δεν το διοικούν επίσκοποι, εδώ μόνο θα ενοχλούσαν. Και αυτό, από τη μία, επειδή το Άγιο Όρος βρίσκεται υπό την προστασία του Οικουμενικού Πατριάρχη Κωνσταντινούπολης, και από την άλλη, και αυτό είναι πιο σημαντικό, το Άγιο Όρος το διοικεί η Ίδια η Υπεραγία Θεοτόκος.
Τρίτη, ο οικουμενικός χαρακτήρας, επειδή το Άγιο Όρος είναι οικουμενικό φαινόμενο πάνω στη γη. Δεν είναι ούτε ρώσικο ούτε ελληνικό, ούτε κάτι άλλο ξεχωριστό. Το Άγιο Όρος μας ενώνει όλους: εδώ υπάρχει και η ρώσικη Ιερά Μονή του Αγίου Παντελεήμονα και η σέρβικη Ιερά Μονή Χιλανδαρίου και η βουλγάρικη Ιερά Μονή Ζωγράφου. Από τα 12 κελλιά, τα δύο είναι ρουμάνικα. Σε όλα τα μοναστήρια, ανάμεσα στους εγκαταβιούντες, υπάρχουν εκπρόσωποι όλων των εθνικοτήτων.
Και τέλος, τέταρτη, στο Άγιο Όρος λειτουργεί ο θεσμός του άβατου: στο Άγιο Όρος επιτρέπεται να μπαίνουν μόνο τα πιο απαραίτητα. Επειδή οι γυναίκες δεν είναι απαραίτητες στη μοναχική ζωή, δεν επιτρέπεται η είσοδός τους στο Άγιο Όρος (έτσι συνήθως αναγκάζομαι να απαντάω σε διαμαρτυρίες γυναικών). Επίσης, θεωρώ ότι το Άγιο Όρος πρέπει να έχει απαγορευτικό για τηλεόραση και για περίεργους σαν κι εμένα, όπως ήμουν κάποτε, όταν πρωτοπήγα.
Να δίνετε το εκατό στα εκατό του εαυτού σας, για να πάρετε τόσα και περισσότερα από τον Θεό.

Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαος
https://simeiakairwn.wordpress.com/