Τρίτη 28 Φεβρουαρίου 2017

Την πάνσεπτον εγκράτειαν εναρξώμεθα φαιδρώς


Ή περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής είναι κυρίως περίοδος οδύνης καί πένθους. Καί παρότι ό σημερινός ανθρωπος δέν θέλει καθόλου να πονά καί να πενθεί είναι ό πιο πονεμένος καί ό πιο σκυθρωπός. Ή περίοδος αυτή αυτό ακριβώς θέλει να μας προσφέρει την όντως ηδονή της εν Θεώ ζωής καί την ελευθερία της αθάνατης ζωής,τη διάβαση μας,το Πάσχα το δικό μας,πού θα έλθει όμως με την κατάνυψη,την περισυλλογή,την αυτομεμψία,τη νήψη και τη μετάνοια.

Το πνεύμα της Αγίας Τεσσαρακοστής δεν είναι απλώς ή αποχή μερικών βρωμάτων.Από αυτήν την παρεξήγηση θέλει να μας απαλλάξει καί η ίερή υμνολογία της περιόδου αυτής,όταν μας καλεί την πάνσεπτον έγκράτειαν έναρξώμεθα φαίδρώς. 
Όταν μας θέλει να προσλάβουμε αγάπης την λαμπρότητα, προσευχής την αστραπήν,άγνείας καθαρότητα,ευανδρείας την ίσχύν.Επίσης να προσέξουμε μήπως βρωμάτων νηστεύουσα ψυχήν μου,καί παθών μη καθα­ρεύουσα,μάτην έπαγάλλη τη άτροφίη.

Ιδιαίτερα ή περίοδος αυτή είναι υπόμνηση καί ώθηση για τους αργούς,περίεργους,φίλαρχους καί άργολόγους,αλλά καί γιά τους ράθυμους,εμπαθείς κι όλους εκείνους που έχουν αποκάμει στον αγώνα της ζωής.Είναι μια παρακίνηση για πνευματική αφύπνιση,για αναζωογόνηση της ψυχής,που θα επανορθώσει τα λάθη του παρελθόντος καί θ'ανασυγκροτή­σει τίς δυνάμεις της ψυχής.
Σταυρώσωμεν, λοιπόν αδελφοί,τα μέλη δί' εγκράτειας,νήψωμεν εις προσευχάς ώστε να καθαρθώμεν τάς αισθήσεις καί όψόμεθα τω άπροσίτω φωτί της Αναστάσεως...

Μοναχού Μωυσέως Αγιορείτου
https://proskynitis.blogspot.

Όποιος δεν συγχωρεί έχει ξεγράψει τον εαυτό του από την αιώνια ζωή


(Στάρετς Σαμψών)

- Ό μεθύστακας, ό πόρνος κι ό υπερήφανος, τόνιζε ό στάρετς Σαμψων,μπορεί να αξιωθούν του ελέους του Θεού.Μα όποιος δε συγχωρεί,δε ζητεί συγγνώμη,δε δι­καιολογεί καί μάλιστα όσο πιο πολύ μπορεί συνειδητά καί σκόπιμα, ...αυτός ό άνθρωπος έχει ξεγράψει τον εαυτό του από την αιώνια ζωή μια για πάντα.Γιατί δεν έχει κα­μιά σχέση με το Θεό.Καί δεν πρόκειται να εισακουστεί.

https://proskynitis.blogspot.

Ο Θεός δεν είναι υπόθεση μερικών στιγμών του εικοσιτετραώρου...


Ο Θεός δεν είναι υπόθεση μερικών στιγμών του εικοσιτετραώρου. Είναι ϋπόθεση όλης της ημέρας,ή μνήμη του πρέπει να είναι συνεχής,ή σκέψη ότι ή σκέπη Του μας συνοδεύει παντού καί πάντοτε.

Ολη ή ήμερα μας πρέπει να είναι προετοιμασία για τίς κορυφαίες αυτές ιερές ώρες του εναγκαλισμού μας με τον Θεό.Καί οι ώρες της προσευχής αφετηρία δυνάμεων για τίς ώρες πού θ'ακολουθήσουν στον αγώνα μας προς συνάντηση των άλλων,των πειρασμών καί των θλίψεων,των ευχάριστων καί των δυσάρεστων.

Το Ωρολόγιο, το Ψαλτήριο, τα Μηναία, το Τριώδιο, το Πεντηκοστάριο, ή Παρακλητική δεν είναι βιβλία μόνο για τ' αναλόγια των εκκλησιών αλλά καί για το ταμείο των οικείων μας. Είναι εργαλεία τα βιβλία αυτά. 
Είναι ωραίο κανείς ν' αγαπήσει την καθημερινή συντροφιά τους. Έστω κι ένα μικρό 'Ορθρο να κάνει μερικούς ύμνους του Εσπερινού να πει ή το Απόδειπνο καί τους Χαιρετισμούς της Παναγίας,που πολύ την χαροποιούν καί περισσότερο μας χαροποιεί εκείνη.

Ο Μέγας Αθανάσιος στο σπουδαίο περί Παρθενίας έργο του λέει «τον αφιερωμένο στον Θεό πιστό πρέπει να τον βρίσκει ό ήλιος με το βιβλίο στο χέρι». 
Άλλα καί γιά τίς άλλες ώρες της ημέρας καί της νύχτας δίνει συμβουλές ποια ναναι ή οτάση του πιστού απέναντι στον Θεό.

Είναι γεγονός πώς τα βιβλία ωφελούν,αλλά δεν οδηγούν πάντα στην προσευχή. Ανώτερη των βιβλίων διδάσκαλος είναι ή ίδια ή προσευχή,στην οποία μαθητεύουν τα πλήθη των ασκητών,δίχως πολλές φορές καμμιά βοήθεια από τα βιβλία.Καί δίχως τα βιβλία καί δίχως τίς εκκλησιαστικές ουνάξεις όταν αυτά δεν υπάρχουν καί δεν μπορούν να είναι πάντα μαζί μας καί κοντά μας, με την εσωτερική εργασία της προσευχής,πού μπορούμε πάντα να την έχουμε εντός μας.'Ετσι ναός του Θεού καί άγιο θυσιαστήριο γίνεται ή ψυχή του κάθε αληθινού προσευχόμενου.Καί ή προφορική καί ή μετά των βιβλίων καί ή έκφωνη καί ή μυστική καλές προσευχές είναι,μόνο αν είναι προσεκτικές.

'Οπως δεν υπάρχει φυτό χωρίς ρίζα, έτσι δεν μπορεί να υπάρξει καλλιέργεια της ζωής της προσευχής δίχως τή μυστηριακή ζωή καί μάλιστα τη Θεία Ευχαριστία. 

Μωυσέως μοναχού Αγιορείτου
https://proskynitis.blogspot.

Βαρύ το σακί...


Τέτοιες μέρες δεν μπορώ να ξεχάσω έναν δάσκαλο που είχα γνωρίσει στα νιάτα μου.
Καλή του ώρα όπου κι αν είναι τώρα…
Τέλος πάντων.
Θυμάμαι λοιπόν, όταν μια φορά είχαμε κουβεντιάσει για το πόσο απαραίτητο είναι να μην κρατάμε θυμό μέσα μας αλλά να κοιτάμε πως θα απαλλαγούμε από αυτόν, μας έβαλε να το δούμε αυτό πρακτικά.
 - Αύριο, μας είχε πει, να φέρετε όλοι στο σχολείο μια πλαστική σακούλα και ένα μικρό σακί με πατάτες.

Τον κοιτάξαμε έκπληκτοι αλλά είχαμε μάθει πως δεν αστειεύεται με κάτι τέτοια. Έτσι την άλλη μέρα είχε ο καθένας μας ο,τι μας είχε ζητήσει.
Τότε εκείνος λέει:
 - Κάθε φορά που αποφασίζετε να μην συγχωρέστε κάποιον, να παίρνετε μια πατάτα, να γράφετε πάνω της το όνομα εκείνου και την ημερομηνία και να την βάζετε μέσα στην πλαστική σακούλα. Δεν πέρασε πολύς καιρός που μερικές σακούλες ήταν αρκετά βαριές.
Μας είπε επίσης αυτή την σακούλα να την κουβαλάμε μαζί μας, όπου κι αν πηγαίνουμε. Στο δρόμο, στο αυτοκίνητο, στο σχολείο, στα ψώνια παντού. Καταλαβαίνεις γιατί έτσι;
Μ' αυτό τον τρόπο ήθελε να μας δείξει ότι δεν πρέπει να ξεχνάμε το βάρος που κουβαλάμε. Να έχουμε επίγνωση κάθε στιγμή. Να το έχουμε μαζί μας ακόμα και στα μέρη που είναι κάπως…  καθως πρέπει. Για φαντάσου τώρα να έχεις μια σακούλα με πατάτες στην disco.
Όπως επίσης φαντάσου ότι αρκετές από αυτές τις πατάτες είχαν αρχίσει να σαπίζουν. Για να μας θυμίζουν το τίμημα που έχουμε να πληρώσουμε για τον αρνητισμό και τον πόνο  μέσα μας, όταν δεν αποφασίζουμε  να συγχωρούμε.
Πάρα πολλές φορές σκεφτόμαστε πως το να συγχωρήσουμε κάποιον είναι ένα δώρο που του κάνουμε. Θαρρώ πως είναι το αντίθετο. Είναι δώρο στον εαυτό μας. Απαλλασσόμαστε από ένα περιττό βάρος.
Την επόμενη φορά λοιπόν που θα σκεφτείς πόσο δύσκολο είναι να συγχωρέσεις κάποιον θυμήσου:
"Δεν είναι ήδη αρκετά βαριά η σακούλα σου;"

http://theomitoros.blogspot.

Σκέψεις στη Μεγάλη Σαρακοστή…


Γράφει ο π.Νεκτάριος Πόκιας

Από την παιδική μας ηλικία έχουμε συνηθίσει να ακούμε ότι την περίοδο της Σαρακοστής πρέπει να νηστεύουμε περισσότερο, να προσευχόμαστε πιο πολύ, να πηγαίνουμε στην Εκκλησία στα Απόδειπνα, στους Χαιρετισμούς, στις Προηγιασμένες Λειτουργίες και γενικά να είμαστε πιο προσεκτικοί εν συγκρίσει με το υπόλοιπο λειτουργικό έτος.
Βέβαια αυτές οι σκέψεις δημιούργησαν στον καθένα χωριστά, ανάλογα με τα βιώματα του και τις ανάλογες αντιδράσεις οι οποίες πολλαπλασιάζονται ιδιαίτερα αυτό τον καιρό που οι συνθήκες άλλαξαν, η περιρρέουσα ατμόσφαιρα ισοπέδωσε τα πάντα, ενώ οι οικογενειακοί δεσμοί αμβλύνθηκαν. Οπότε το ερώτημα που προβάλλει είναι το κατά πόσο μπορούν οι μεγάλες, κοπιαστικές και πολύωρες ακολουθίες αυτών των ημερών της Μεγάλης Σαρακοστής να αφήσουν αισθήματα χαράς και γλυκύτητας σε όποιον έχει αγαθή προδιάθεση και θέλει να αγωνισθεί πνευματικά, ή αντίθετα να προκαλέσουν ένα στείρο πειθαναγκασμό που θα είναι επιζήμιος;
Ορθά έχει ειπωθεί ότι αυτή η περίοδος είναι ένα σχολείο μετανοίας απευθύνοντας ανοικτή πρόσκληση που συγχρόνως γίνεται και πρόκληση σε όποιον θέλει να ξαναβρεί τον εαυτό του κάνοντας την απαιτούμενη αυτοκριτική, χωρίς προαπαιτούμενα. Βέβαια εδώ ελλοχεύει ο κίνδυνος να κλεισθεί κάποιος ερμητικά στο καβούκι του δηλαδή στον εαυτό του με την φθηνή δικαιολογία ότι έτσι αποφεύγει τους πειρασμούς. Αυτό όμως αναιρεί την διαχρονική φωνή των Πατέρων που θέλει να αγωνιζόμαστε δυναμικά και μεθοδικά: 
«Έπαρον τους πειρασμούς και ουδείς ο σωζόμενος» λέει ο Μέγας Αντώνιος ως αληθινός ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής. Άρα μήπως άθελα μας όταν αυτοεγκλωβιζόμαστε, δημιουργούμε περισσότερους πειρασμούς; Μήπως πρέπει να αγωνιζόμαστε με πιστότητα και σύνεση ακόμη και εάν οι δυσκολίες μας είναι καθημερινές;

Νομοτελειακά καθετί που συμβαίνει στη ζωή μας έχει και αξία και σημασία, αρκεί να το βλέπουμε πνευματικά. Ούτε να το υποτιμούμε, αλλά ούτε και να το υπερτιμούμε. Ο άνθρωπος που θωρακίζεται και δυναμώνει εσωτερικά με τις αρετές που λέει η ευχή αυτής της περιόδου, δηλαδή με το πνεύμα της σωφροσύνης, της ταπεινοφροσύνης, της υπομονής και της αγάπης, δεν έχει να φοβηθεί κάτι. 
Διαχρονικά κάθε χριστιανός πάντοτε χαίρεται γι΄αυτό που είναι και γι΄αυτό που κάνει. Δεν υστερεί έναντι αυτών που θέλουν να βαυκαλίζονται ότι τα ξέρουν όλα ενώ στην πραγματικότητα κολοβώνουν τον όλο άνθρωπο. Όταν π.χ. νηστεύει το κάνει αυτό όχι από ανάγκη ή επειδή κάποιοι του το επιβάλλουν αλλά από την ελεύθερη βούληση του να αγωνισθεί για να νοιώσει την πραγματική αγάπη και χαρά. Αλίμονο στον χριστιανό που δεν νοιώθει αυτή την πνευματική χαρά της νηστείας και της προσευχής! Έχει αφετηριακά αποτύχει όση καλή θέληση κι αν διαθέτει γιατί πολύ απλά θα προσποιείται και θα βασανίζεται. Γι΄αυτό και ο Θεός ξέρει να κάνει ουράνιες ρίψεις και να στέλνει την θεïκή Του παρηγοριά σε αυτούς που την έχουν ανάγκη και την επιζητούν.

Εν κατακλείδι, ας μην πάει χαμένη και αυτή η ωραία εκκλησιαστική περίοδος που είναι μία ευκαιρία ανασυντάξεως πνευματικής για τον καθένα μας. Με πίστη και αγάπη, με προσευχή και νηστεία, με καθαρή μετάνοια και εξομολόγηση ας προχωρήσουμε στην πνευματική μας ζωή σιωπηλά και ευεργετικά, γνωρίζοντας ότι η σιωπή δεν είναι μόνο χρυσός αλλά και Χριστός. Δεν είναι μία παθητική στάση αλλά μία δυνατότητα ομιλίας δηλαδή συναναστροφής με τον Θεό. Θα αρπάξουμε την ευκαιρία;

http://theomitoros.blogspot.

Να συγχωράς για να …χωράς!


Γιορτάζει η συγγνώμη . Πανηγυρίζει η συγχώρεση . Οι καρδιές μας μεγαλώνουν ξαφνικά …Χωράνε πλέον αμέτρητες άλλες έστω και για λίγες στιγμές ! Ας κράταγε για πάντα αυτός ο πλατυσμός τους…. Ας γινόταν αιώνια η γιορτή …. Ως την συνάντηση με τον Πατέρα τον Ουράνιο τον Κύριο και Δεσπότη της ζωής μας …Αυτόν που μακάρι να πλατύνει τόσο τον Παράδεισο ώστε να μας χωρέσει όλους ! Και ας μη μείνει ούτε ένας απ έξω !
Θεός σχωρές αδερφέ μου ! Θεός σχωρές ! Καλή Σαρακοστή !
Και μην ξεχνάς … Να συγχωράς για να …χωράς!
Καλές Υπομονές. Καλόν Αγώνα.

http://theomitoros.blogspot.

Θά πρέπει νά προσέχουμε ὥστε ὅλη μας ἡ ζωή νά εἶναι μία συνεχής Θεία Λειτουργία


Ἡ Λατρεία πρέπει νά εἶναι ἀδιάλειπτη. «Ἐν παντί καιρῷ καί τόπῳ». Ἡ εὐχαριστία πρός τόν Κύριο δέν σταματᾶ μέ τό τέλος τοῦ Μυστηρίου τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Τό τέλος τῆς Θείας Λειτουργίας εἶναι ἡ ἀρχή μιᾶς ἄλλης Εὐχαριστίας πρός τόν Θεό πού ἐκπληρώνεται διά τῶν ἔργων μας. Ἡ ἀληθινή εὐχαριστία «διά μέσου τῶν ἔργων ἐκπληρώνεται ἀπό ἐμᾶς» διδάσκει ὁ ἱερός Χρυσόστομος.

Τηρώντας τίς ἐντολές τοῦ Θεοῦ καθημερινά, εὐχαρι­στοῦμε πραγματικά τόν Θεό γιά ὅλα. Τότε εἶναι πού Τόν εὐχαριστοῦμε πραγματικά καί γιά τό ὑπέροχο δῶρο Του τήν Θεία Λειτουργία πού ζήσαμε τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς ἤ καί ὁποιαδήποτε ἄλλη ἡμέρα τῆς ἑβδομάδας.

«Ἄς εὐχαριστοῦμε διότι εἴμαστε ἀπό τούς σωζομένους, καί ἐνῶ δέν ἦταν δυνατόν νά σωθοῦμε ἀπό τά ἔργα μας, σωθήκαμε δωρεάν ἀπό τό Θεό ...

(Ἄς εὐχαριστοῦμε τόν Θεόν) διότι ἄν καί ὑβρίσαμε τόν Βασιλέα (Χριστόν) ἀντί νά δικαστοῦμε τιμηθήκαμε· ἔπειτα (παρ’ ὅλο πού τιμηθήκαμε) πάλι ὑβρίσαμε, (ὁπότε) καί πιαστήκαμε ἔτσι σέ ἔσχατη μορφή ἀχαριστίας. (Ἐφ’ ὅσον συνέβησαν ἔτσι τά πράγματα) θά ἔπρεπε δίκαια νά τιμωρηθοῦμε μέ βαρύτερη καταδίκη, πολύ μεγαλύτερη ἀπό τήν προηγούμενη. 

Διότι δέν μᾶς ἀπέδειξε τόσο ἀχάριστους ἡ πρώτη ὕβρις ὅσο αὐτή πού ἔγινε μετά τήν τιμή καί τήν πολλή περιποίηση (πού δεχθήκαμε ἀπό τόν Δεσπότη, μετά τήν πρώτη ὕβρη πού Τοῦ κάναμε). Ἄς ἀποφύγουμε λοιπόν ἐκεῖνα ἀπό τά ὁποῖα ἀπαλλαχτήκαμε, καί ἄς εὐχαριστοῦμε ὄχι μόνο μέ τό στόμα... 

Διότι πῶς δέν εἶναι ἄτοπο ὅταν οἱ μέν οὐρανοί διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ, ἐσύ δέ, διά τόν ὁποῖον ἔγιναν οἱ οὐρανοί πού δοξάζουν, κάνεις τέτοια πράγματα ὥστε νά βλασφημεῖται ἐξαιτίας σου ὁ Θεός πού σέ ἔπλασε;».

Θά πρέπει νά προσέχουμε ὥστε ὅλη μας ἡ ζωή νά εἶναι μία συνεχής Θεία Λειτουργία (Λειτουργία μετά τήν Λειτουργία). Δέν ὑπάρχουν ὧρες τοῦ Θεοῦ καί ὧρες πού μποροῦμε νά κάνουμε καί κάτι ἄλλο πού νά μήν ἀρέσει καί τόσο στό Θεό...

Ὅπως στεκόμαστε μπροστά στόν Θεό, μέ σεβασμό, εὐλάβεια, ταπείνωση, σιωπή, μετάνοια, σεμνότητα, κοσμιότητα, ἔτσι θά πρέπει νά εἴμαστε σέ κάθε στιγμή τῆς ζωῆς μας. Ὅπως εἴμαστε «ἱματισμένοι καί σωφρονοῦντες» μέσα στόν ναό, ἔτσι θά πρέπει νά εἴμαστε πάντα (ἔξω ἀπό τόν ναό, στό σπίτι μας, στήν ἐργασία μας κ.λ.π.). Κάθε στιγμή τῆς ζωῆς μας πρέπει νά ἐμπλουτίζεται καί νά ἁγιάζεται μέ τήν προσευχή, κάθε πράξη μας νά εἶναι γιά τόν Θεό (νά εἶναι μία πράξη ἀγάπης πρός τόν Θεό).

Ὁ Μέγας Βασίλειος γράφει:
«Γιά τήν προσευχή καὶ τὴν ψαλμωδία, ὅπως καὶ γιὰ πολλὰ ἄλλα, κάθε στιγμὴ εἶναι ἡ κατάλληλη·ὥστε (πρέπει) νὰ ὑμνοῦμε τὸν Θεὸ καὶ ὅταν ἐργαζόμαστε, καθὼς κινοῦμε τὰ χέρια, ἀλλὰ καὶ μὲ τὴ γλώσσα ὅποτε μποροῦμε. Αὐτὸ (τό νά ὑμνοῦμε μέ τήν γλῶσσα) εἶναι ἀκόμη πιὸ ἱκανὸ νὰ δυναμώσει τὴν πίστη μας. Ἂν ὅμως δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ προσευχόμαστε δυνατά, τότε ἂς δοξάζουμε τὸν Θεὸ μέσα στὴ καρδιά μας, μὲ ψαλμοὺς καὶ ὕμνους καὶ ὠδὲς πνευματικές, ὅπως λέει ἡ Γραφή.

Ἄς κάνουμε τὴν προσευχή μας τὴν ὥρα ποὺ ἐργαζόμαστε. Μποροῦμε δηλαδὴ νὰ εὐχαριστοῦμε Αὐτὸν, ποὺ μᾶς ἔδωσε τὴ δύναμη τῶν χεριῶν μας στὴν ἐργασία, καὶ τὴν ἱκανότητα τοῦ νοῦ στὴν ἐπιστήμη· Αὐτὸν ποὺ μᾶς χάρισε τὸ ὑλικὸ ἀπ᾽ τὸ ὁποῖο φτιάχνουμε τὰ ἐργαλεῖα καὶ τὸ ὑλικὸ ποὺ δουλεύουμε στὶς τέχνες μας, ὅποιες κι ἂν εἶναι αὐτές.

(Ἐπίσης πρέπει) καί νὰ προσευχόμαστε ὥστε τὰ ἔργα τῶν χεριῶν μας νὰ μὴν ἔχουν ἄλλο σκοπὸ παρὰ μόνο τό νὰ εὐχαριστηθεῖ ὁ Θεός...

Δέν πρέπει μέ συλλαβές νά προσευχόμαστε ἀλλά μᾶλλον μέ τήν προαίρεση τῆς ψυχῆς ...Ὃταν κάθεσαι στό τραπέζι νά προσεύχεσαι· ὃταν σοῦ προσφέρεται τό ψωμί, εὐχαρίστησε 

Αὐτόν πού στό ἒδωσε. Ἐνῶ στηρίζεις τήν ἀσθένεια τοῦ σώματος μέ τό κρασί, νά θυμᾶσαι Αὐτόν πού σοῦ δίδει τό δῶρο γιά εὐφροσύνη τῆς καρδιᾶς καί παρηγοριά τῶν ἀσθενειῶν. Πέρασε ἡ ἀνάγκη τῶν φαγητῶν; Ἡ μνήμη ὃμως τοῦ Εὐεργέτου ἂς μήν φεύγει.

Ὃταν φορᾶς τόν χιτῶνα νά εὐχαριστεῖς Αὐτόν πού στόν ἒδωσε. Ὅταν ντύνεσαι τό ἱμάτιο αὒξησε τήν ἀγάπη πρός τόν Θεό, ὁ Ὁποῖος καί γιά τό χειμῶνα καί γιά τό καλοκαίρι μᾶς χάρισε κατάλληλα σκεπάσματα, πού μᾶς κρατᾶνε στή ζωή καί κρύβουν τήν ἀσχήμια.

Τελείωσε ἡ ἡμέρα; Εὐχαρίστησε Αὐτόν πού μᾶς χάρισε τόν ἣλιο ὡς ὑπηρέτη γιά τά ἒργα τῆς ἡμέρας, καί μᾶς ἒδωσε τήν φωτιά γιά νά φωτίζει τήν νύκτα καί νά ὑπηρετεῖ στίς ὑπολοιπες ἀνάγκες τῆς ζωῆς.

Ἡ νύχτα ἂς προξενήσει ἂλλες ἀφορμές προσευχῆς. Ὃταν ρίξεις τό βλέμμα σου στόν οὐρανό καί ἀτενίσεις τίς ὀμορφιές τῶν ἂστρων προσευχήσου στόν Δεσπότη αὐτῶν πού εἶναι ὁρατά καί προσκύνησε τόν ἀριστοτέχνη ὃλων Θεό, ὁ Ὁποῖος ὅλα τά ἐδημιούργησε μέ σοφία. Ὃταν δεῖς ὅλη τήν φύση τῶν ζώων νά ἒχει κυριευτεῖ ἀπό τόν ὓπνο, πάλι προσκύνησε Αὐτόν πού καί ἀκούσια μέσω τοῦ ὓπνου μᾶς γλυτώνει ἀπό τούς συνεχεῖς κόπους καί ἒπειτα ἀπό μικρή ἀνάπαυση μᾶς χαρίζει ἀκμαία δύναμη».

http://inpantanassis.blogspot.

Η Νηστεία από τις τροφές την Μεγάλη Τεσσαρακοστή (τι πρέπει να γνωρίζουμε)


῾Η νηστεία τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς, μαζί μέ τή νηστεία τῆς Τετάρτης καί τῆς Παρασκευῆς, εἶναι οἱ ἀρχαιότερες καί μόνες νηστεῖες, πού ἔχουν Οἰκουμενική κάλυψη, δηλαδή ἐπικυρώθηκαν μέ Κανόνες Οἰκουμενικῆς Συνόδου (ξθ΄ ῾Αγ. ᾿Αποστ., ε΄ τῆς Α΄, β΄, κθ΄ καί πθ΄ τῆς ΣΤ΄). Οἱ λοιπές καθιερωμένες νηστεῖες τοῦ ἔτους, βασίζονται στήν ῾Ιερή Παράδοση τῆς ᾿Εκκλησίας μας, πού κι αὐτή εἶναι ἰσχυρή καί ἔγκυρη.

῾Η νηστεία τῆς Μεγάλης Τεσσαρακοστῆς ἀνάγεται ἤδη στούς ἀποστολικούς χρόνους καί θεσμοθετήθηκε κατά μίμηση τῆς σαραντάμερης νηστείας τοῦ Κυρίου μας (Ματθ. δ΄, 2), ὡς καί τῶν σαραντάμερων νηστειῶν τῶν Προφητῶν Μωυσέως (᾿Εξοδ. λδ΄, 28) καί ᾿Ηλιοῦ (Γ΄ Βασ. ιθ΄ 8).

῾Η ἀρχαιότητά της, ἔγκειται καί στό γεγονός, ὅτι μόνον κατ᾿ αὐτή, σέ ἀντίθεση μέ τίς ἄλλες μεταγενέστερες μακρές νηστεῖες, δέν ἐπιτρέπεται ἡ τέλεση τῆς ἀναιμάκτου θυσίας (τελείας Θείας Λειτουργίας), παρά μόνο τά Σάββατα καί τίς Κυριακές.

᾿Από νωρίς συνδέθηκε μέ τήν ἀρχαία νηστεία τοῦ Πάσχα, τῆς μιᾶς, δύο καί μετά ἕξι ἡμερῶν πρό τῆς Κυριακῆς τοῦ Πάσχα (Μεγάλη ῾Εβδομάδα). Μιά ἐκδοχή, ὅτι ἀρχικά ἡ Τεσσαρακοστή συνδέθηκε μέ τά Θεοφάνεια, κατά ἀκριβῆ μίμηση τῆς σαραντάμερης νηστείας τοῦ Κυρίου στήν ἔρημο μετά τό Βάπτισμα Του, ἀρχόμενη ἀπό τίς 7 ᾿Ιανουαρίου, δέν ἔχει ἀποκτήσει σταθερά ἐρείσματα καί θεμελιωμένες ἀποδείξεις.

᾿Αρχικό νόημα

Τό νόημα τῆς νηστείας τῶν σαράντα ἡμερῶν, ἀρχικά ἦταν ταυτισμένο μέ τήν προετοιμασία τῶν Κατηχουμένων καί “τῶν πρός τό ἅγιον φώτισμα εὐτρεπιζομένων”, γιά τό βάπτισμά τους, κατά τή νύκτα τοῦ Μ. Σαββάτου, στήν παννυχίδα – ἀγρυπνία τοῦ Πάσχα. Στή “Λειτουργία τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς”, τῶν Προηγιασμένων Δώρων ἤ Προηγιασμένη, οἱ σχετικές “δεήσεις”, πού μέχρι σήμερα ἔχουν διατηρηθεῖ ἀνέπαφες, μαρτυροῦν αὐτό τό ἀρχικό νόημα. Τό αὐτό μαρτυρεῖ καί ἡ καθημερινή ᾿Ανάγνωση, στίς ᾿Ακολουθίες αὐτῆς τῆς περιόδου, τῶν Βιβλίων, πού χρησιμοποιοῦσε ἡ ᾿Αρχαία ᾿Εκκλησία γιά Κατήχηση, ἤτοι τῆς Γενέσεως, τοῦ ᾿Ησαΐα καί τῶν Παροιμιῶν.

Τό Πάσχα παρέχει τή μεγάλη ἱερότητα πού ἔχει τό Μυστήριο τοῦ ῾Αγίου Βαπτίσματος, ὡς συμμετοχή (συνταφή καί συνανάσταση) στόν ἐκούσιο Θάνατο καί τήν ᾿Ανάσταση τοῦ Κυρίου, κατά τήν θεμελιώδη ἑρμηνεία τοῦ θείου Παύλου: “συνετάφημεν αὐτῷ διά τοῦ βαπτίσματος εἰς τόν θάνατον, ἵνα ὥσπερ ἠγέρθη Χριστός ἐκ νεκρῶν, οὕτω καί ἡμεῖς ἐν καινότητι ζωῆς περιπατήσωμεν” (Ρωμ. ς΄ 4). ῾Η Λειτουργία τῆς Παννυχίδας τοῦ Πάσχα ἦταν μιά καθαρά “βαπτισματική” Λειτουργία, στοιχεῖα τῆς ὁποίας, ἔχουν μέχρι σήμερα διατηρηθεῖ στήν ἀντίστοιχή της ἑσπερινή Λειτουργία τοῦ Μ. Σαββάτου (῾Εσπερινός ᾿Αναστάσεως μέ τή Λειτουργία τοῦ Μ. Βασιλείου). Αὐτά εἶναι:

α) τά 15 Παλαιοδιαθηκικά ᾿Αναγνώσματα τοῦ ῾Εσπερινοῦ (σήμερα ἀναγινώσκονται τρία) γιά τήν κάλυψη τοῦ χρόνου Βαπτίσεως τῶν Κατηχουμένων στό Βαπτιστήριο καί σέ ἀναμονή τῶν πιστῶν γιά τήν ὑποδοχή τους στό Ναό, πού γινόταν μέ τήν ψαλμωδία τοῦ εἰσοδικοῦ ὕμνου “῞Οσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε…”, γιά τήν τέλεση τῆς Λειτουργίας,

β) τά Καινοδιαθηκικά ᾿Αναγνώσματα (᾿Απόστολος καί Εὐαγγέλιο), πού εἶναι τοῦ ῾Αγίου Βαπτίσματος καί

γ) ἡ ψαλμωδία τοῦ βαπτισματικοῦ ὕμνου “῞Οσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε…”, σέ ἀντικατάσταση τοῦ Τρισαγίου ὕμνου.

Περίοδος μετανοίας

῾Η σταδιακή ἀτονία τοῦ θεσμοῦ τῶν Κατηχουμένων μέ τήν ἐπικράτηση τοῦ νηπιοβαπτισμοῦ κατά τόν 6ο αἰῶνα, εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα 

α) τήν κατάργηση τῆς ὁμαδικοῦ βαπτίσματος, ὡς μεγάλου ἐκκλησιαστικοῦ γεγονότος, συνδεδεμένου μέ τή Λειτουργία τοῦ Πάσχα, 

β) τήν τέλεση μεμονομένων πλέον (ἰδιωτικῶν!) βαπτίσεων, ἀποσυνδεμένων ἀπό τό Πάσχα ἤ ἀπό ἄλλες μεγάλες Δεσποτικές ἑορτές (Χριστούγεννα, Θεοφάνεια, Πεντηκοστή, πού ὅμως μέχρι σήμερα διατηροῦν τόν βαπτισματικό τους χαρακτῆρα στή Λειτουργία), ἀλλά κυρίως 

γ) τήν ἀλλαγή τοῦ νοήματος καί τοῦ χαρακτῆρα τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, ἀπό “κατηχητικῆς” περιόδου προετοιμασίας τῶν Κατηχουμένων (καί ὅλης τῆς ἐκκλησιαστικῆς κοινότητος, γιά τό γεγονός τῆς εἰσόδου “διά τοῦ βαπτίσματος” νέων μελῶν σ᾿ αὐτήν), σέ περίοδο “μετανοίας”, προετοιμασίας τῶν πιστῶν γιά τόν ἑορτασμό τοῦ Πάσχα.

Τό νόημα τοῦ Χριστιανικοῦ Πάσχα, ὡς προσωπικῆς διαβάσεως τοῦ καθενός μας “διά τῆς ᾿Εκκλησίας” καί μέσα στήν ᾿Εκκλησία, ἀπό τό ζοφερό χῶρο τῆς δουλείας τῶν παθῶν καί τῆς αἰχμαλωσίας τοῦ Σατανᾶ, στό χῶρο τῆς ἐλευθερίας τῶν “υἱῶν τοῦ Θεοῦ”, τῆς Νέας ᾿Επαγγελίας, προσφέρει ἀκριβῶς τήν “ἀνάληψη” τοῦ ἀγῶνα, γι᾿ αὐτήν τήν ὑπέρβαση, στό “στάδιο τῶν ἀρετῶν”, τήν Μ. Τεσσαρακοστή.

Αὐτή ἡ ὑπέρβαση θά ἐπιτευχθεῖ μέ τή μετάνοια, ὅπως ἀκριβῶς τήν ἐξήγγειλε ἡ ἐκπλήρωση καί φανέρωση τῆς πρώτης “ἐπαγγελίας τοῦ Πατρός”, ὁ Μεσσίας, στήν πρώτη Του διδασκαλία: “Μετανοεῖτε, ἤγγικεν γάρ ἡ βασιλεία τῶν οὐρανῶν”. ῾Η μετάνοια εἶναι ἄλλωστε τό “δεύτερο βάπτισμα” καί ταυτίζεται μέ τόν “ἀγῶνα τῆς νηστείας”, πού εἶναι ἡ Μ. Τεσσαρακοστή.

῾Ο νέος αὐτός προσανατολισμός τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, συνέβαλε, ὥστε ἀπό τόν 9ο κυρίως αἰῶνα νά δημιουργηθεῖ, μέ κέντρο τή Μονή τοῦ Στουδίου στήν Κωνσταντινούπολη καί εἰδικότερα ἀπό τόν ἅγιο Θεόδωρο τό Στουδίτη ἀρχικά, τό λειτουργικό βιβλίο τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς “Τριώδιο”, στό ὁποῖο καταχωρήθηκε καί διασώθηκε ὁ τεράστιος καί ἀξεπέραστος ὑμνολογικός πλοῦτος, ἐπικεντρωμένος ἀκριβῶς στό νέο νόημα, τή μετάνοια. Τό βιβλίο αὐτό φανερώνει καί τόν τελικό σύνδεσμο τῆς Τεσσαρακοστῆς μέ τή Μεγάλη ῾Εβδομάδα, τήν προέκταση τῆς ἀρχαίας νηστείας τοῦ Πάσχα.

Διάρκεια τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς

῾Η περίοδος διάρκειας καί ὁ τρόπος μετρήσεως τῆς Τεσσαρακοστῆς, μέχρι τήν τελική διαμόρφωσή της, πού ἰσχύει γιά μᾶς σήμερα, παρουσίασε μεγάλη ποικιλία κατά τούς πρώτους χριστιανικούς αἰῶνες.

Πρόκειται περί τοῦ διαφορετικοῦ ὑπολογισμοῦ τῶν ἡμερῶν τῆς μεγάλης αὐτῆς καί μακρᾶς Νηστείας, πού τήν διαφοροποιεῖ κατά τή χρονική διάρκεια καί ἔκτασή της. Συγκεκριμένα, ὑπῆρξε ἐξ ἀρχῆς προβληματισμός στίς κατά τόπους ᾿Εκκλησίες, ὡς πρός τό:

· Ποιές θά εἶναι αὐτές οἱ σαράντα μέρες νηστείας;
· Τό Σάββατο καί ἡ Κυριακή, πού εἶναι εὐχαριστιακές καί καταλύσιμες ἡμέρες, θά συμπεριλαμβάνονται στή χρονική διάρκεια;
· ῾Η Μεγάλη ῾Εβδομάδα θά συμπεριλαμβάνεται στή μέτρηση τῶν 40 ἡμερῶν;

᾿Ανατολική ᾿Ορθόδοξη ᾿Εκκλησία

Γιά μᾶς ἐπικράτησε “ἡ μορφή τῆς Κωνσταντινουπόλεως”, δηλαδή ὁ τρόπος μέτρησης πού ἐφαρμόστηκε τελικά στή Βασιλεύουσα μετά τόν 8ο αἰῶνα, ὅταν ὁριστικοποιήθηκε τό νέο νόημα τῆς Τεσσαρακοστῆς, μέ τή διαμόρφωση καί τοῦ λειτουργικοῦ της βιβλίου τοῦ “Τριωδίου”.

Κατά τήν ἰσχύσασα αὐτή “μορφή” στήν Μεγ. Τεσσαρακοστή:

· δέν συμπεριλαμβάνεται ἡ Μεγάλη ῾Εβδομάδα,
· προσμετροῦνται ὅμως τά Σάββατα καί οἱ Κυριακές, πού, ἄν καί δέν εἶναι ἡμέρες νηστείας, ἐντάσσονται στή λειτουργική περίοδο τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς καί
· χρειάζονται 6 ἑβδομάδες γιά τή συμπλήρωσή της.
῞Εξι ἑβδομάδες ἐπί ἑπτά ἡμέρες κάνουν σαράντα δύο μέρες (6x7=42). ᾿Αφαιροῦνται οἱ δύο τελευταῖες μέρες, τό Σάββατο τοῦ Λαζάρου καί ἡ Κυριακή τῶν Βαΐων καί ἔτσι ἔχουμε 40 ἡμέρες.

῾Η Μεγάλη Τεσσαρακοστή, ἀρχίζει ἀπό τή Δευτέρα τῆς Α΄ ῾Εβδομάδος τῶν Νηστειῶν (Καθαρά Δευτέρα – Καθαρά ῾Εβδομάς) καί λήγει τήν Παρασκευή τῆς ΣΤ΄ ῾Εβδομάδος (πρό τῶν Βαΐων). Τά τροπάρια αὐτῆς τῆς τελευταίας μέρας στό “Τριώδιο”, φανερώνουν “τήν πλήρωσιν τῆς ψυχοφελοῦς Τεσσαρακοστῆς” καί τήν ἀναμονή τῆς “ἁγίας ἑβδομάδας τοῦ Πάθους”.

Αὐτός ὁ ὑπολογισμός ὑπονοεῖται, κατά τήν ἐρμηνεία πολλῶν, καί ἀπό τίς ᾿Αποστολικές Διαταγές (κείμενο τοῦ τέλους τοῦ δ΄ αἰῶνος), πού λέγουν: “᾿Επιτελείσθω δέ ἡ νηστεία αὕτη πρό τῆς νηστείας τοῦ Πάσχα, ἀρχομένη μέν Δευτέραν, πληρουμένη δέ εἰς Παρασκευήν. Μεθ᾿ ἅς ἀπονηστεύσαντες ἄρξασθε τῆς ἁγίας τοῦ Πάσχα ἑβδομάδος, νηστεύοντες αὐτήν πάντες μετά φόβου καί τρόμου” (Ε΄ 18,19).

Τό Σάββατο τοῦ Λαζάρου καί ἡ Κυριακή τῶν Βαΐων, εἶναι Δεσποτικές ἑορτές. ᾿Εξ αἰτίας τοῦ νέου ὑπολογισμοῦ τῆς Τεσσαρακοστῆς, πού λήγει πρίν τή Μ. ῾Εβδομάδα, ἡ Λειτουργία τοῦ Σαββάτου τοῦ Λαζάρου, διασώζει στοιχεῖα βαπτισματικῆς Λειτουργίας, γιά τήν ὁλοκλήρωση τῆς σαρανταήμερης προετοιμασίας τῶν Κατηχουμένων. Αὐτό φαίνεται ἀπό τήν ψαλμωδία τοῦ βαπτισματικοῦ ὕμνου “῞Οσοι εἰς Χριστόν ἐβαπτίσθητε…”, σέ ἀντικατάσταση τοῦ Τρισαγίου ὕμνου, κατά τό Σάββατο τοῦ Λαζάρου καί ἀπό τό β΄ ἀπολυτίκιο τῆς Κυριακῆς τῶν Βαΐων “Συνταφέντες σοι διά τοῦ Βαπτίσματος, Χριστέ ὁ Θεός, τῆς ἀθανάτου ζωῆς ἠξιώθημεν τῇ ᾿Αναστάσει σου…”, πού φανερώνει τήν ἤδη τελεσθεῖσα Βάπτιση τῶν Κατηχουμένων στή λήξη τῆς Τεσσαρακοστῆς.

᾿Αρχαῖες “Προχαλκηδόνιες” ἐκκλησίες

Τράπεζα Ι.Μ. Βατοπαιδίου
Τό ὅτι ἀρχικά συμπεριλαμβανόταν ἡ Μεγάλη ῾Εβδομάδα στήν Τεσσαρακοστή, φαίνεται καθαρά στόν κθ΄ κανόνα τῆς ΣΤ΄ Οἰκ. Συνόδου (691), κατά τόν ὁποῖο ἡ Μ. Ἑβδομάδα ἀναφέρεται, ὡς “ὑστέρα (ἐσχάτη) ἑβδομάς” τῆς Τεσσαρακοστῆς, στόν ν΄ τῆς ἐν Λαοδικείᾳ (343 μέ 381, ἴσως 360), καθώς καί στό ῾Οδοιπορικό τῆς Αἰθερίας (381 μέ 384).

Τήν συμπερίληψη τῆς Μ. ῾Εβδομάδος στήν Τεσσαρακοστή, διετήρησαν οἱ ἀρχαῖες “ἐλάσσονες” ἐκκλησίες, πού ἀπεσχίσθησαν ἀπό τήν ᾿Ορθόδοξη ᾿Εκκλησία μετά τήν “ἐν Χαλκηδόνι” (481), συνελθοῦσα Δ΄ Οἰκ. Σύνοδο (Προχαλκηδόνιες), ὅπως ἡ ᾿Αρμενική, Κοπτική, Αἰθιοπική κ.ἄ.

Κατά τήν παλαιά μέτρηση δέν συμπεριλαμβάνονται τά Σάββατα καί οἱ Κυριακές, ὡς καταλύσιμες μέρες. ῾Υπολογίζουν μόνο πέντε (5) μέρες νηστείας τήν ἑβδομάδα, γι᾿ αὐτό χρειάζονται ὀκτώ (8) ἑβδομάδες γιά τήν ὁλοκλήρωση τῶν 40 ἡμερῶν νηστείας (5x8=40). ᾿Αρχίζει ἡ Τεσσαρακοστή δηλαδή, μιά ἑβδομάδα πρίν ἀπό μᾶς (Δευτέρα Τυροφάγου).

Γι᾿ αὐτό καί ἡ ἑβδομάδα τῆς Τυροφάγου, πού γιά μᾶς μέχρι σήμερα ἔχει περιορισμένη νηστεία καί πολλά λειτουργικά στοιχεῖα τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, φανερώνει τήν προσπάθεια συμβιβασμοῦ τῶν 6 ἤ 8 ἑβδομάδων, ὡς πρός τή χρονική διάρκεια τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς.

᾿Επίσης, παρά τή νέα ρύθμιση, κατά τήν ὁποία ἡ Μ. ῾Εβδομάδα εἶναι ἐκτός Τεσσαρακοστῆς, στίς Προηγιασμένες Λειτουργίες τῆς Μ. ῾Εβδομάδος, παραμένει ὡς ὀπισθάμβωνος εὐχή, αὐτή πού ἀναφέρεται στή Τεσσαρακονθήμερο νηστεία. Δέν ὑπῆρξε πρόβλεψη γιά ἀλλαγή τῆς εὐχῆς κατ᾿ αὐτές τίς ἡμέρες, πού δέν συμπεριλαμβάνονται στή Μ. Τεσσαρακοστή (ὅπως προβλέπει τό Τυπικό τῆς ᾿Αναστάσεως, κῶδ. τ. Σταυροῦ 43, γιά τήν τέλεση τῆς ἀρχαίας ἱεροσολυμίτικης Προηγιασμένης τοῦ ῾Αγίου ᾿Ιακώβου τοῦ ᾿Αδελφοθέου, τίς ἡμέρες τῆς Μ. ῾Εβδομάδος). Δεῖγμα καί αὐτό τῆς παλαιᾶς συμπερίληψης τῆς Μ. ῾Εβδομάδος στή Τεσσαρακοστή. ῎Αλλωστε στή συνείδηση τοῦ κόσμου ἡ Μ. ῾Εβδομάδα δέν ξεχωρίζεται ἀπό τή Τεσσαρακοστή.

Δυτική Ρωμαιοκαθολική ᾿Εκκλησία

Καί ἡ Ρωμαιοκαθολική ἐκκλησία διετήρησε τή συμπερίληψη τῆς Μ. ῾Εβδομάδος στήν Τεσσαρακοστή. Πλήν ὅμως, ἀπό τίς ἀρχές τοῦ 3ου αἰῶνα στή Ρώμη, ἀργότερα τόν 4ο αἰῶνα στήν ᾿Ισπανία (Σύνοδος ᾿Ελβίρας, καν.26) καί ὁριστικά τόν 5ο αἰῶνα (Ρώμης ᾿Ιννοκέντιος ὁ Α΄, 401-417, ἐπιστ. 25, Migne, 20,555), κατήργησε τήν κατάλυση τοῦ Σαββάτου καί αὐθαιρέτως ἐθέσπισε τό Σάββατο ὡς νηστήσιμη ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος, ἐπεκτείνοντας τήν ἐνιαύσια νηστεία τοῦ Μ. Σαββάτου, σέ ἑβδομαδιαία, παρά τή ρητή ἀπαγόρευση τοῦ ξς΄ ἀποστολικοῦ κανόνος. ῾Ως ἀποτέλεσμα αὐτῆς τῆς καινοτομίας, παραμένει ἡ αὐστηρή ἔκδοση τοῦ νε΄κανόνος τῆς ΣΤ΄ Οἰκ. Συνόδου.

῎Ετσι ἡ Δυτική ἐκκλησία ὑπολογίζει 6 μέρες νηστείας τήν ἑβδομάδα, ἀφαιρῶντας μόνο τήν Κυριακή. Γιά τήν συμπλήρωση τῶν 40 ἡμερῶν χρειάζεται 6 ἑβδομάδες (6x6 = 36) καί 4 ἡμέρες. ῎Ετσι ἡ Τεσσαρακοστή γιά τή Δυτική ἐκκλησία, ἀρχίζει ἡμέρα Τετάρτη (Καθαρά), τήν ἀντίστοιχη Τετάρτη τῆς Α΄ (Καθαρᾶς) ἑβδομάδος τῶν Νηστειῶν γιά μᾶς, ἄν συμπέσει τό Πάσχα κοινό. Γι᾿ αὐτό καί οἱ Δυτικοί ἑορτάζουν τίς ᾿Απόκριες καί τήν (γιά μᾶς Καθαρά) Δευτέρα καί τήν Τρίτη (ἀποκριάτικο τριήμερο). ῎Ετσι ἐξηγεῖται καί ἡ παρατηρούμενη, δυστυχῶς, ἑορταστική ἐπέκταση… τῆς περιόδου τοῦ Τριωδίου τήν Καθαρά Δευτέρα, κατά μίμηση ξενικῶν ἑορταστικῶν ἐθίμων. 

῾Η ἀργία τῆς Καθαρᾶς Δευτέρας, στό ᾿Ορθόδοξο Κράτος μας, θεσπίστηκε ἆραγε γιά τήν δυνατότητα ἀπερίσπαστης περισυλλογῆς “ἐπί τῇ ἐνάρξει” τῆς Μεγ. Τεσσαρακοστῆς ἤ ἐξ ἐπιδράσεως τῆς δυτικῆς ἀποκριάτικης ἑορτῆς;

῾Ο τρόπος τῆς νηστείας

α) Περίοδος Τριωδίου.

Στήν ἑβδομάδα τῆς Τυροφάγου, κατάλοιπο τῆς Τεσσαρακοστῆς τῶν 8 ἑβδομάδων, προστέθηκαν καί ἄλλες δύο, ἡ “Προφωνήσιμος” καί ἡ “᾿Απόκρεως”, γιά νά γίνουν τρεῖς, οἱ ἑβδομάδες προετοιμασίας γιά τήν εἴσοδό μας στή Μ. Τεσσαρακοστή. ῾Η περίοδος αὐτή ὀνομάζεται “Τριώδιο”.

Στή Νηστεία τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς εἰσερχόμεθα σταδιακά, κατά τήν περίοδο τοῦ Τριωδίου, περίοδο πνευματικῆς προετοιμασίας γιά τήν εἴσοδό μας σ᾿ αὐτήν.

Κατά τήν πρώτη ἑβδομάδα (ἀπό τήν Κυριακή τοῦ Τελώνου καί Φαρισαίου μέχρι τήν Κυριακή τοῦ ᾿Ασώτου), πού καλεῖται Προφωνήσιμη, ἐπειδή ἀποτελεῖ τήν προαναγγελία τῆς Μ. Τεσσαρακοστῆς, ἤ “ἀρτσιβούριο” (=προπομπός), ἔχουμε ὅλες τίς μέρες τῆς ἑβδομάδος “κατάλυσιν εἰς πάντα” (ἀπολυτή).

Κατά τήν δεύτερη ἑβδομάδα, τῆς ᾿Αποκριάς ἤ Κρεατινῆς (ἀπό τήν Κυριακή τοῦ ᾿Ασώτου μέχρι τήν Κυριακή τῶν ᾿Απόκρεω), καταλύουμε εἰς πάντα, ἐκτός Τετάρτης καί Παρασκευῆς, ἡμέρες αὐστηρῆς νηστείας. ῾Η Κυριακή τῶν ᾿Απόκρεω, εἶναι ἡ τελευταία ἡμέρα, πού τρῶμε κρέας.

Καί κατά τήν τρίτη ἑβδομάδα, τήν Τυροφάγο ἤ Τυρινή (ἀπό τήν Δευτέρα μετά τήν Κυριακή τῶν ᾿Απόκρεω μέχρι καί τήν Κυριακή τῆς Τυροφάγου), καταλύουμε ἀπ᾿ ὅλα, ὅλες τίς ἡμέρες, ἐκτός ἀπό κρέας (λευκή νηστεία). Τήν ἑβδομάδα αὐτή ὁ ἅγιος Θεόδωρος ὁ Στουδίτης τήν ὀνομάζει “προνήστιμον” καί ἡ ὑμνογραφία “προκαθάρσιον”, ἐπειδή κατ᾿ ἐξοχήν αὐτή μᾶς προετοιμάζει, γιά νά εἰσέλθουμε στήν Τεσσαρακοστή.

Μέ τήν Κυριακή τῆς Τυρινῆς, κλείνει ἡ προπαρασκευαστική περίοδος τῶν τριῶν ἑβδομάδων τοῦ Τριωδίου καί εἰσερχόμεθα στήν Μ. Τεσσαρακοστή, μέ τόν Κατανυκτικό ῾Εσπερινό τῆς “Συγγνώμης”.

β) Μ. Τεσσαρακοστή.

Κατά τήν Μ. Τεσσαρακοστή, ἡ νηστεία εἶναι αὐστηρή, ἄνευ καταλύσεως “οἴνου καί ἐλαίου”.

Λάδι καί κρασί καταλύουμε μόνο τά Σάββατα καί τίς Κυριακές (ὡς λύση τῆς νηστείας), καί κατά τήν ἑορτή τῶν ἁγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων. ῎Αν κάποιοι τρῶνε λάδι Δευτέρα, Τρίτη καί Πέμπτη, αὐτό γίνεται γιά ἰδιαίτερους λόγους ἀδυναμίας ἤ ἀσθενείας, μέ τή διάκριση καί ἔγκριση τοῦ Πνευματικοῦ.

Ψάρι καταλύουμε κατά τήν ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Θεοτόκου.

῾Η πρώτη ἑβδομάδα ὀνομάζεται Καθαρά. Ξεκινάει τήν Καθαρά Δευτέρα, ἡμέρα αὐστηρῆς νηστείας, πού χαρακτηρίστηκε ἔτσι, ἀπό τό ἱστορικό πείραμα τοῦ αὐτοκράτορα ᾿Ιουλιανοῦ τοῦ Παραβάτη, ὁ ὁποῖος ἀποπειράθηκε κατά τήν ἡμέρα αὐτή νά μολύνει τίς τροφές τῶν χριστιανῶν στή Κωνσταντινούπολη. ῾Η πανουργία αὐτή ἀποκαλύφθηκε μέ τήν, ἀπό τόν Θεό, ἐπέμβαση τοῦ ἀθλοφόρου ἁγίου μάρτυρος Θεοδώρου, τοῦ προερχόμενου ἀπό τό Τηρωνικό τάγμα (Τήρων = νεοσύλλεκτος). ῾Ο ἅγιος Θεόδωρος ὁ Τήρων, διά τοῦ Πατριάρχου Κ/Πόλεως Εὐδοξίου, παρώτρυνε τό λαό νά τραφεῖ μέ κόλλυβα. Τό παράδοξο αὐτό θαῦμα γιορτάζεται τό Σάββατο τῆς Α΄ αὐτῆς ἑβδομάδας τῆς Τεσσαρακοστῆς, ἐπειδή “ἐν τῇ Τεσσαρακοστῇ οὐ τελοῦνται μνῆμαι μαρτύρων, εἰ μή ἐν Σαββάτῳ καί Κυριακῇ” (να΄Λαοδικ.). 

῾Η ἑβδομάδα αὐτή τηρεῖται μέ ξηροφαγία ἤ μέ τριήμερο ἀποχή (ὑπέρθεση) ἀπό παντός τροφίμου κατά τίς τρεῖς πρῶτες μέρες, ἤ ἀκόμη μέ ἀσιτία μέχρι τό Μ. ᾿Απόδειπνο τῆς Πέμπτης καί τούς Χαιρετισμούς τῆς Παρασκευῆς.

γ) Σάββατο Λαζάρου – Κυριακή Βαΐων.

῾Η Μ. Τεσσαρακοστή πληροῦται τήν Παρασκευή τῆς ἕκτης ἑβδομάδας. ᾿Ακολουθοῦν δύο πανηγυρικές ἡμέρες, δύο Δεσποτικές ἑορτές (κατά τίς ὁποῖες δέν τελοῦνται μνημόσυνα, ὅπως ὅλες τίς Δεσποτικές ἑορτές),

· “τῆς ᾿Εγέρσεως τοῦ ἁγίου καί δικαίου, φίλου τοῦ Χριστοῦ, Λαζάρου τοῦ τετραημέρου” τό Σάββατο καί
· “τῆς λαμπρᾶς καί ἐνδόξου πανηγύρεως τῆς εἰς ῾Ιερουσαλήμ εἰσόδου τοῦ Κυρίου ἡμῶν ᾿Ιησοῦ Χριστοῦ” τήν Κυριακή.

Κατ᾿ αὐτές, γιά τή λήξη τῆς Νηστείας καί τό θρίαμβο τοῦ Χριστοῦ κατά τοῦ θανάτου “πιστουμένου τήν κοινήν ἀνάστασιν, πρό τοῦ Πάθους Του”, τό μέν Σάββατο καταλύουμε “ἔλαιον καί οἶνον”, τήν δέ Κυριακή τῶν Βαΐων “ἰχθύας”. ῾Ο Θεόδωρος Στουδίτης ὥριζε γιά τούς μοναχούς τῆς Μονῆς Στουδίου κατάλυση ἰχθύων καί τό Σάββατο τοῦ Λαζάρου (Migne, 99, 1791).

δ) Μεγάλη ῾Εβδομάδα.

Κατά τή Μεγάλη ῾Εβδομάδα, ἀπό τή Μ. Δευτέρα μέχρι καί τό Μ. Σάββατο, ὁρίζεται αὐστηρή νηστεία μέ ἀποχή ἀπό λάδι.

Γιά τή Μ. Πέμπτη εἰδικότερα, σύμφωνα μέ τό τυπικό τῆς Μονῆς τοῦ ῾Αγίου Σάββα, πού ἔχει καταγραφεῖ καί στό “Τριώδιο”, ἄλλα Τυπικά ᾿Εκκλησιῶν καί Μονῶν, τή γνώμη τοῦ ὁσιωτάτου Πατριάρχου Κ/Πόλεως Νικολάου, καθώς καί τήν εὑρύτατα διαδεδομένη παράδοση τοῦ λαοῦ μας καί τή συνήθεια τῶν χριστιανῶν, μποροῦμε νά καταλύουμε λάδι, μετά τή Θεία Μετάληψη, πρός τιμήν τῆς ἡμέρας τοῦ Μυστικοῦ Δείπνου, κατά τό ὁποῖο μᾶς παρέδωσε ὁ Κύριος τό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας.

Γιά τό Μ. Σάββατο χρειάζεται προσοχή, γιατί εἶναι ἡμέρα αὐστηρῆς νηστείας, τό μόνο Σάββατο πού νηστεύεται καί ἡ νηστεία παρατείνεται μέχρι τοῦ μεσονυκτίου, “ὅτε, ἐπιφωσκούσης τῆς Κυριακῆς“, ἐξαγγέλλεται ἡ ᾿Ανάστασις τοῦ Κυρίου, ὅπως ἀκριβῶς ὁρίζουν οἱ ᾿Αποστολικές Διαταγές:

“Τῷ δέ Σαββάτῳ μέχρις ἀλεκτροφωνίας παρατείνοντες ἀπονηστίζεσθε ἐπιφωσκούσης τῆς μιᾶς Σαββάτων, ἥτις ἐστίν ἡ Κυριακή” (Ε΄ 19).

τοῦ ᾿Αρχιμ. Μαξίμου Ματθαίου
http://inpantanassis.blogspot.

Το αγιογραφικό ανάγνωσμα της ημέρας


Παροιμιῶν τὸ Ἀνάγνωσμα
(Κεφ Α', 20-33)
Σοφία ἐν ἐξόδοις ὑμνεῖται, ἐν δὲ πλατείαις παρρησίαν ἄγει. Ἐπ' ἄκρων τειχέων κηρύσσεται, ἐπὶ δὲ πύλαις δυναστῶν παρεδρεύει, ἐπὶ δὲ πύλαις πόλεως θαρροῦσι λέγει. Ὅσον ἂν χρόνον ἄκακοι ἔχωνται τῆς δικαιοσύνης οὐ καταισχυνθήσονται, οἱ δὲ ἄφρονες, τῆς ὕβρεως ὄντες ἐπιθυμηταί, ἀσεβεῖς γενόμενοι, ἐμίσησαν αἴσθησιν, καὶ ὑπεύθυνοι ἐγένοντο ἐλέγχοις. Ἰδού, προήσομαι ὑμῖν ἐμῆς βουλῆς ῥῆσιν, διδάξω δὲ τὸν ἐμὸν λόγον ὑμᾶς. Ἐπειδὴ ἐκάλουν, καὶ οὐχ ὑπηκούσατε, καὶ ἐξέτεινα λόγους, καὶ οὐ προσείχετε, ἀλλὰ ἀκύρους ἐποιεῖτε ἐμᾶς βουλάς, τοῖς δὲ ἐμοῖς ἐλέγχοις οὐ προσείχετε, τοιγαροῦν κᾀγὼ τῇ ἡμετέρᾳ ἀπωλείᾳ ἐπιγελάσομαι· ἐπι χαροῦμαι δέ, ἡνίκα ἂν ἔρχηται ὑμῖν ὄλεθρος. Καὶ ὡς ἂν ἀφίκηται ὑμῖν θόρυβος ἄφνω, ἡ δὲ καταστροφὴ ὁμοίως καταιγίδι παρῇ, ἢ ὅταν ἔρχηται ἡμῖν θλῖψις καὶ πολιορκία· ἔσται γάρ, ὅταν ἐπικαλέσησθέ με, ἐγὼ δὲ οὐκ εἰσακούσομαι ὑμῶν, ζητήσουσί με κακοί, καὶ οὐχ εὑρήσουσι. Ἐμίσησαν γὰρ σοφίαν, τὸν δὲ φόβον Κυρίου οὐ προείλοντο, οὐδὲ ἤθελον προσέχειν βουλαῖς, ἐμυκτήριζον δὲ ἐμοὺς ἐλέγχους. Τοιγαροῦν ἔδονται τῆς ἑαυτῶν ὁδοῦ τοὺς καρπούς, καὶ τῆς αὐτῶν ἀτιμίας πλησθήσονται, καὶ τῆς ἐπιθυμίας. Ἀνθ' ὧν γὰρ ἠδίκουν νηπίους, φονευθήσονται, καὶ ἐξετασμὸς ὀλέσει ἀσεβεῖς. Ὁ δὲ ἐμοῦ ἀκούων, κατασκηνώσει ἐπ' ἐλπίδι, καὶ ἡσυχάσει ἀφόβως ἀπὸ παντὸς κακοῦ. 

Νεοελληνική απόδοση:
Αντιθέτως προς τους εργάτας του σκότους και τας δολιότητάς των, η σοφία του Θεού εξυμνείται δημοσία στους δρόμους από όσους την έχουν γνωρίσει και δεχθή, και με παρρησίαν ακούεται η διδασκαλία της εις τας πλατείας. Το κήρυγμά της διαλαλείται από τας υψηλάς επάλξεις των τειχών, ώστε να ακούεται από όλους. Παραστέκει εις τας θύρας των αρχόντων, δια να τους καθιστά σοφούς και συνετούς εις τα έργα των. Παρευρίσκεται εις τας πύλας της πόλεως, όπου γίνονται συγκεντρώσεις δια την λύσιν μεγάλων ζητημάτων, απευθύνεται προς όλους και με θάρρος πολύ λέγει; “Οσον χρόνον οι άδολοι και άκακοι άνθρωποι κρατούν και ακολουθούν τον βίον της δικαιοσύνης και της αρετής, δεν πρόκειται να. εντροπιασθούν. Εξ αντιθέτου οι αμαρτωλοί, οι καταφρονηταί της θείας σοφίας, επειδή επεθύμησαν την αλαζονικήν και γεμάτην επιδείξεις ζωήν, κατήντησαν εις βάθος ασεβείας και εμίσησαν την αληθινήν και σώζουσαν γνώσιν του Θεού. Δι' αυτό και έγιναν υπεύθυνοι και άξιοι ελέγχων και τιμωριών. Ιδού όμως ότι εγώ η σοφία, θα σας παρουσιάσω τα λόγια της ιδικής μου εμπνεύσεως. Θα σας διδάξω τους ιδικούς μου λόγους. Επειδή είδα, ότι μολονότι σας εκαλούσα και σεις δεν υπηκούσατε, εγώ η σοφία σας ωμίλησα εις εντονώτερον ύφος, εμάκρυνα τον λόγον μου προς σας. Σεις όμως και πάλιν δεν εδίδατε καμμίαν προσοχήν• αλλά τουναντίον εθεωρείτε χωρίς αξίαν και σημασίαν τας σύμβουλάς μου. Εις δε τους ελέγχους μου δεν εδίδατε καμμίαν προσοχήν• δια τούτο, λοιπόν, και εγώ θα γελάσω με την απώλειάν σας, θα χαρώ πάρα πολύ, όταν θα επέρχεται εναντίον σας ο όλεθρος. Και όταν αιφνιδίως εγερθή εναντίον σας ταραχή, ο δε όλεθρός σας ως καταστρεπτική καταιγίς επιπέση επάνω σας, όταν σας βρη θλίψις μεγάλη η πολιορκία της πόλεως σας από τους εχθρούς, όταν θα βλέπετε και σεις να έρχεται αναπόφευκτος ο όλεθρός σας, τότε θα συμβή τούτο• θα με επικαλεσθήτε, εγώ όμως δεν θα ακούσω την επίκλησίν σας. Θα με ζητήσουν ως βοηθόν των και στήριγμά των οι κακοί εις τας δυσκόλους των περιστάσεις, και δεν θα με εύρουν ως λυτρωτήν και σωτήρα των. Διότι εμίσησαν την θείαν σοφίαν, τον δε λόγον του Κυρίου δεν τον επροτίμησαν, αλλά τον απέρριψαν. Ούτε ήθελον να δώσουν προσοχήν εις τα θελήματά μου. Εξ αντιθέτου περιέπαιζαν και εχλεύαζαν τους ελέγχους, τους οποίους προς σωτηρίαν των απηύθυνα. Δια τούτο θα φάγουν τους καρπούς της κακής των ζωής και συμπεριφοράς. Θα απολαύσουν τα επίχειρα της κακίας των. Θα πλημμυρίσουν και θα πνιγούν μέσα εις τας οδυνηράς συνεπείας της ασεβείας των. Επειδή ηδίκησαν τους αφελείς και αγαθούς ανθρώπους, θεία φοβερά κρίσις θα εξολοθρεύση τους ασεβείς. Εκείνος όμως, που ακούει και υπακούει εις εμέ, την σοφίαν, θα ζη με σταθεράν την ελπίδα του εις την παντοδύναμον προστασίαν του Υψιστου και θα διατηρή την γαλήνην του εις κάθε περίστασιν, χωρίς φόβον από κανένα κακόν”. 

Η εορτή της ημέρας


Ὁ Ὅσιος Βασίλειος ὁ Ὁμολογητής

Ὁ Ὅσιος Βασίλειος ὁ Ὁμολογητὴς ἔζησε καὶ ἔδρασε ἐπὶ τοῦ εἰκονομάχου αὐτοκράτορα Λέοντος Γ’ τοῦ Ἰσαύρου (717 – 741 μ.Χ.). Ἀπὸ νεαρὴ ἡλικία ὁ Ὅσιος ἀφιερώθηκε στὸν ἀσκητικὸ βίο καὶ ἐκάρη μοναχός. Ἔγινε μαθητὴς καὶ ὑποτακτικὸς τοῦ Ὁσίου Προκοπίου τοῦ Δεκαπολίτου († 27 Φεβρουαρίου). Ἀρχικὰ ζοῦσε σὲ κάποιο ἐρημητήριο καὶ ἀφοῦ προηγουμένως καλλιέργησε μὲ ἐπιμέλεια τὴν ἀσκητικὴ ζωή, ἀργότερα, ὅταν ἀνέκυψε ἡ αἵρεση κατὰ τῶν ἱερῶν εἰκόνων, ἀντιστάθηκε μὲ πνευματικὴ ἀνδρεία στοὺς εἰκονομάχους. Γιὰ τὸν λόγο αὐτὸ συνελήφθη, τιμωρήθηκε καὶ ὑπέστη πολλὰ βασανιστήρια. Ὅταν δέ, πέθανε ὁ αὐτοκράτορας, ἀπελευθερώθηκε καὶ ἀφοῦ βγῆκε ἀπὸ τὴ φυλακή, φρόντιζε γιὰ τὴν καλλιέργεια τῆς ἀρχαίας ὑγείας τῆς εὐσέβειας, παρακινώντας πολλοὺς πρὸς τὴν ἀρετὴ καὶ ἐπαναφέροντάς τους πρὸς τὴν ὀρθόδοξη πίστη.
Ἔτσι ἀφοῦ ἀγωνίσθηκε ὁ Ὅσιος Βασίλειος, κοιμήθηκε μὲ εἰρήνη.

Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’. Ταχὺ προκατάλαβε.
Βασίλειον δώρημα, τῆς Ἐκκλησίας Χριστοῦ, ἐδείχθης Βασίλειε, ὡς βασιλεύσας παθῶν, τοῖς θείοις σου σκάμμασι· σὺ γὰρ ὁμολογίᾳ, τὸν σὸν βίον φαιδρύνας, λάμπεις δι’ ἀμφοτέρων, ὡς ἀστὴρ σελασφόρος· ἐντεῦθεν τῆς ἀσαλεύτου βασιλείας ἠξίωσαι.

Κοντάκιον. Ἦχος β’. Τὰ ἄνω ζητῶν.
Ἐξ ὕψους λαβών, τὴν θείαν ἀποκάλυψιν, ἐξῆλθες σοφέ, ἐκ μέσου τῶν συγχύσεων, καὶ μονάσας Ὅσιε, τῶν θαυμάτων εἴληφας τὴν ἐνέργειαν, καὶ τὰς νόσους ἰᾶσθαι τῇ χάριτι, Βασίλειε Πάτερ ἱερώτατε.

Μεγαλυνάριον.
Ὤφθης Βασιλέως τῶν οὐρανῶν, θεράπων καὶ μύστης, διὰ βίου εἰλικρινοῦς· οὗ τὸν χαρακτῆρα, σεβόμενος αἰσχύνεις, Βασίλειε παμμάκαρ, ἄνακτα τύραννον.

ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ


Εκείνον που έπαψε να αμαρτάνει και ήδη μετανοεί, μην τον ελέγχεις πλέον. Αν ισχυρίζεσαι ότι τον ελέγχεις κατά Θεόν, φανέρωσε πρώτα τις δικές σου αμαρτίες.

Άγιος Μάρκος ο Ασκητής

Δευτέρα 27 Φεβρουαρίου 2017

Κυριακή της Τυρινής στη Μονή Επανωσήφη (Φώτο)

    Φωτοστιγμές από την Θεία Λειτουργία της χθεσινής Κυριακής, της Τυρινής, στην Ιερά Μονή Αγίου Γεωργιου Επανωσήφη. Λειτουργεί ο Καθηγούμενος Αρχιμ. Βαρθολομαίος, με τους Ιερομονάχους Τιμόθεο, Μεθόδιο, Φώτιο και τον Διάκονο Κύριλλο.































Σκαλοπάτια σαρακοστιανά


Αν νηστεύεις, κάνε το με ταπείνωση.Αν τρως, μην προκαλείς.Αν εσύ θες ταχινόσουπα,καν’ του παιδιού σου μια κοτόσουπα. Και δως του ένα φιλί σοκολατένιο.

Αν πας εκκλησία, κάνε ησυχία. Εγώ κοιμάμαι.Αν προσεύχεσαι, δείξε μου τη γαλήνη σου.
Αν είσαι του Χριστού, άσε να μυρίσω τη γλύκα των χνώτων Του στα χείλη σου.
Αν μετάνιωσες, πάρε ρίσκα και τόλμησε καινούργια πράγματα.

Αν αγαπάς το Θεό, χάιδεψε τον άνθρωπό σου στο λαιμό.Αν διαβάζεις πνευματικά, δείξε ένθεη ανθρωπιά.
Αν είσαι δυνατός, πες ¨συγγνώμη¨.
Αν είσαι άγιος, αγκάλιασε τους αμαρτωλούς.Αν σηκώνεις Σταυρό, κάνε τον πόνο σου τραγούδιστο Χριστό.Και σταμάτα την κλάψα.

Αν σε λίγες βδομάδεςπεριμένεις Ανάσταση, χαμογέλα.
Από σήμερα!

π.Ανδρέας Κονάνος
https://proskynitis.blogspot.

Κατέλυσαν την νηστεία, την πρώτη και μοναδική εντολή του Θεού.


 Κατέλυσαν την νηστεία, την πρώτη και μοναδική εντολή του Θεού. 
Γεύτηκαν από τον απαγορευμένο καρπό, μα αυτό δεν ήταν η αιτία που χάσανε τον παράδεισο.
Τον χάσανε γιατί δεν ανέλαβαν την ευθύνη, δεν μετανόησαν.
 Πρώτα αμάρτησαν, αλλά ο Θεός τους έδωσε την ευκαιρία να μετανοήσουν, να παραδεχτούν το λάθος, τα πονηρά τους κίνητρα. Έπειτα όμως από την αμαρτία τους, προτίμησαν να ρίξουν την ευθύνη ο ένας στον άλλον...προτίμησαν να ντυθούν την αμαρτία, να μείνουν μόνοι, παρά να πούνε "ήμαρτον".

 Και πέρασαν τα χρόνια και ήρθε ο Αναμάρτητος για να μας σώσει από την αμετανοησία μας, μα εμείς μείναμε αδιάλλακτοι στο σκοτάδι μας.

 Και πάλι πέρασαν τα χρόνια, και κάποιοι ακόμη κάθονται και τρέφονται μόνο με τους καρπούς του εγωισμού τους που γεννά κι άλλη πείνα χειρότερη και αβυσσαλέα· ενώ μπορούν να χορτάσουν, να μην πεινάσουν ποτέ ξανά.
 Και είναι η πνευματική τους γύμνια ο όλεθρός τους παρά η σωματική τους.

 Και περνάνε τα χρόνια...και η Εκκλησία επιμένει να μας θυμίζει,
"Λάβετε, φάγετε...πίετε εξ αυτού πάντες... γεύσασθε και ίδετε ότι Χριστός ο Κύριος".
π.Παύλος Παπαδόπουλος
https://proskynitis.blogspot.

Ο Άγιος Παίσιος για την Μεγάλη Τεσσαρακοστή


–Γέροντα, πώς θά μπορέσω τήν Σαρακοστή νά αγωνισθώ περισσότερο στήν εγκράτεια;
-Οι κοσμικοί τώρα τήν Σαρακοστή προσέχουν κατά κάποιον τρόπο τήν εγκράτεια, ενώ εμείς οι μοναχοί πάντα πρέπει νά προσέχουμε. Τό κυριώτερο όμως πού πρέπει νά προσέξει κανείς είναι τά ψυχικά πάθη καί μετά τά σωματικά. Γιατί, άν δώσει προτεραιότητα στή σωματική άσκηση καί δέν κάνει αγώνα, γιά νά ξεριζωθούν τά ψυχικά πάθη, τίποτε δέν κάνει.

Πήγε μία φορά σέ ένα μοναστήρι ένας λαϊκός στήν αρχή τής Σαρακοστής καί κάποιος μοναχός τού φέρθηκε απότομα, σκληρά.
Εκείνος όμως ο καημένος είχε καλό λογισμό καί τόν δικαιολόγησε. Ήρθε μετά καί μού είπε:
«Δέν τόν παρεξηγώ, Πάτερ. Ήταν βλέπεις από τό τριημέρι!». Άν τό τριημέρι πού έκανε ήταν πνευματικό θά είχε μία γλυκύτητα πνευματική καί θά μιλούσε στόν άλλο μέ λίγη καλοσύνη. Αλλά αυτός ζόριζε εγωϊστικά τόν εαυτό του νά κάνει Τριήμερο, καί γι’ αυτό όλα τού έφταιγαν.

-Γέροντα, τί νά σκέφτομαι τήν Σαρακοστή;
-Τό Πάθος, τήν θυσία τού Χριστού νά σκέφτεσαι. Άν καί εμείς οι μοναχοί πρέπει συνέχεια νά ζούμε τό Πάθος τού Χριστού, γιατί… μάς βοηθούν σ’ αυτό κάθε μέρα τά διάφορα τροπάρια, όλες οι Ακολουθίες.
Τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή μας δίνεται η μεγαλύτερη ευκαιρία γιά νά αγωνισθούμε καί νά συμμετέχουμε εντονότερα στό σωτήριο Πάθος τού Κυρίου μας, μέ μετάνοια καί μέ μετάνοιες, μέ εκκοπή τών παθών καί μέ ελάττωση τών τροφών, από αγάπη πρός τόν Χριστό.
Άν αξιοποιήσουμε, όσο μπορούμε, τό πνευματικό αυτό στάδιο μέ τίς πολλές προϋποθέσεις καί δυνατότητες πού μάς δίνονται, γιά νά πλησιάσουμε περισσότερο στόν Εσταυρωμένο Χριστό, γιά νά βοηθηθούμε από Αυτόν καί νά χαρούμε τήν Αγία Ανάσταση αλλοιωμένοι πνευματικά, αφού θά έχουμε ζήσει πνευματικότερα τήν Μεγάλη Σαρακοστή.
Εύχομαι καλή δύναμη τήν Μεγάλη Τεσσαρακοστή, γιά νά ανεβείτε στόν Γολγοθά κοντά στόν Χριστό, μαζί μέ τήν Παναγία καί τόν Προστάτη σας Άγιο Ιωάννη τόν Θεολόγο, γιά νά συμμετάσχετε στό φρικτό Πάθος τού Κυρίου μας. Αμήν.

Από τό βιβλίο τού Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, Λόγοι ΣΤ΄, «Περί Προσευχής», εκδόσεις Ιερόν Ησυχαστήριον «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος», Σουρωτή Θεσσαλονίκης 2012, σελ. 199-200
https://proskynitis.blogspot.

"Η νυξ προέκοψεν"


"Η νυξ προέκοψεν" μάς λέει η αποστολική περικοπή. Χάνεται ο χρόνος, κυλάει. Είναι χρόνος επενδυμένος με μετάνοια, κεντημένος με προσευχή και μπολιασμένος στο σώμα και το αίμα του Χριστού; Τότε είναι ήδη και τόπος ανάπαυσής μας, ανακούφισης και παρηγορίας. Αν όχι, ενώ "η ημέρα ήγγικεν", για μας θα ανατείλει ημέρα οδύνης, λύπης και στεναγμού...

ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ  
26.2.17

Η νηστεία αποτελεί ευκαιρία επαναπροσδιορισμού των προτεραιοτήτων μας


πρωτ.Θεμιστοκλής Μουρτζανός
ΣΥ ΔΕ ΝΗΣΤΕΥΩΝ ΑΛΕΙΨΑΙ ΣΟΥ ΤΗΝ ΚΕΦΑΛΗΝ 

Η νηστεία αποτελεί μία από τις κύριες πτυχές της χριστιανικής παράδοσης. Οι περισσότεροι βεβαίως άνθρωποι σήμερα θεωρούν τέτοιες κινήσεις εθιμικές. Μία αλλαγή στον τρόπο της ζωής μας, η οποία όμως δεν μπορεί να έχει συστηματικό χαρακτήρα. Επικρατεί στον νου και την καρδιά μας το «δεν μπορώ περισσότερο». 

  Κάποιοι πάλι θεωρούν πως η νηστεία είναι χρήσιμη αναφορικά με την αλλαγή διατροφής με σκοπό την σωματική ευεξία. Την συνδυάζουν με την μεσογειακή διατροφή και επικαλούνται οδηγίες ειδικών.
 Άλλοι πάλι χρησιμοποιούν ως πρόφαση έναν λόγο που τον αποδίδουν στον Χριστό: «τα εξερχόμενα βλάπτουν, όχι τα εισερχόμενα». Έτσι, σα να είναι άγιοι στα υπόλοιπα της ζωής τους, στα εξερχόμενά τους, περιφρονούν την νηστεία. Ωστόσο υπάρχουν και εκείνοι οι οποίοι αισθάνονται την ανάγκη να ακολουθήσουν το πνευματικό πρόγραμμα της Εκκλησίας, να παλέψουν ώστε η αγία και μεγάλη Τεσσαρακοστή να γίνει εφαλτήριο άσκησης και αγώνα, με όπλο την νηστεία, ώστε να ξαναδούνε τον εαυτό τους και τον τρόπο ζωής μέσα στον κόσμο και τον πολιτισμό, όπου η έννοια της στέρησης και μάλιστα της εκούσιας αποτελεί αφορμή μεγάλης αντίδρασης. Ο σύγχρονος άνθρωπος στερείται μόνο όταν αναγκάζεται. Εγκρατεύεται υποχρεωτικά όταν οι περιστάσεις της ζωής του το επιβάλουν. Αν μπορούσε να ακολουθεί τις επιταγές του πολιτισμού, θα έτρωγε και θα ζούσε όπως το θέλημά του θα τον καθοδηγούσε, χωρίς να στερείται κάτι και μάλιστα εκούσια.

 Ο Χριστός, στο ευαγγέλιο που διαβάζουμε την Κυριακή της Τυρινής και το οποίο είναι απόσπασμα από την επί του όρους ομιλία Του, θεωρεί αυτονόητη την νηστεία για τους ανθρώπους. Δεν είναι μόνο ο μωσαϊκός νόμος, ο οποίο την θεωρούσε προϋπόθεση για μετοχή στο θέλημα του Θεού. Είναι και η δική Του διδασκαλία για τον κόσμο. 
 Η νηστεία, δηλαδή η εκούσια στέρηση συγκεκριμένων τροφών για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, μας οδηγεί σε έναν τρόπο ζωής ο οποίος βλέπει τόσο την τροφή όσο και τον χρόνο διαφορετικά. 
 Η τροφή δεν είναι η προτεραιότητα για να έχει η ζωή μας νόημα. Η τροφή δεν ακυρώνει τον θάνατο. Μας συντηρεί στη ζωή, χωρίς όμως να την νοηματοδοτεί. Η εκούσια στέρηση της τροφής τόσο γενικά όσο και με εναλλαγή των ειδών της, γίνεται αφετηρία για να αναζητήσουμε τον Ίδιο ως τον Άρτο της Ζωής . δηλαδή ως το Θεανθρώπινο Πρόσωπο που αναδέχεται τα πάθη μας, όσο και τα χαρίσματά μας για να οδηγήσει τον εαυτό μας τόσο στην κάθαρση από την επιλογή μιας ζωής που μένει στο σήμερα, αλλά και στην αξιοποίηση των χαρισμάτων μας στην προοπτική της διακονίας του πλησίον. 
Νηστεύω σημαίνει νιώθω ότι καλούμαι να στερηθώ την αυτάρκεια των χαρισμάτων μου, να κάνω έξοδο από το εγώ μου και να προσφερθώ στον πλησίον μου, για να βρίσκεται εκεί ο αληθινός θησαυρός μου. Έτσι νοηματοδοτείται αλλιώτικα και ο χρόνος μου. Διότι γνωρίζω ότι δεν είναι το φαγητό και μάλιστα η απόλαυσή του που τον ομορφαίνουν. Είναι η σχέση με τον Άρτο της Ζωής, σημείο της οποίας είναι η υπακοή στον λόγο και το παράδειγμά Του. Αγαπώ τον Χριστό σημαίνει εμπιστεύομαι την οδό που μου έδειξε. Την κένωσή Του από το να είναι μόνο Θεός. Την εκούσια στέρηση και παραίτηση από την παντοδυναμία να ζήσει και να επιβληθεί έναντι του κόσμου, τον οποίο ο Ίδιος δημιούργησε. Ακόμη και την μικρή παραίτηση από την τροφή, όπως μας απέδειξε με την νηστεία Του στο Σαραντάριο Όρος πέραν του Ιορδάνου, μετά την Βάπτισή Του.

 Η νηστεία για τον Κύριο έχει τις δικές της προϋποθέσεις. 
Πρώτον να μην είναι υποκρισία. 
Δεύτερον να είναι χαρά. 
Και τρίτον να έχει έναν χαρακτήρα εσωτερικής αναγέννησης, στροφής προς τον εαυτό μας και αναζήτησης του Θεού Πατρός. 

«Συ δε νηστεύων άλειψαί σου την κεφαλήν και το πρόσωπόν σου νίψαι, όπως μη φανής τοις ανθρώποις νηστεύων, αλλά τω πατρί σου τω εν τω κρυπτώ, και ο πατήρ σου ο βλέπων εν τω κρυπτώ αποδώσει σοι εν τω φανερώ» (Ματθ. 6, 17-18). «Εσύ, όταν νηστεύεις, περιποιήσου τα μαλλιά σου και νίψε το πρόσωπό σου, για να μη φανεί στους ανθρώπους η νηστεία σου, αλλά στον Πατέρα σου, που βλέπει τις κρυφές πράξεις. Και ο Πατέρας σου, που βλέπει τις κρυφές πράξεις, θα σου το ανταποδώσει φανερά». 
Οι υποκριτές της εποχής του Χριστού έδιναν την εικόνα μίας εξωτερικής εγκατάλειψης του σώματός τους, προκειμένου να φαίνονται ότι νηστεύουν και οι άνθρωποι να τους επαινούν και να τους δοξάζουν. Ο Χριστός μας ζητά, όταν νηστεύουμε, να συνεχίζουμε την ζωή μας με χαρά. Να εντάσσουμε την νηστεία στην ζωή μας και όχι την ζωή μας στην νηστεία. Να μην έχει η νηστεία χαρακτήρα αυτοδοξασμού, διότι δεν γίνεται για τους ανθρώπους, αλλά για να πλησιάσουμε τον Θεό, Εκείνον που βλέπει τα κρύφια της καρδίας μας, αλλά και κάθε έργο μας που γίνεται από υπακοή στο θέλημά Του.
 Νηστεύω υπακούοντας στον Θεό. Νηστεύω γιατί πιστεύω. Δεν νηστεύω από έθιμο, συνήθεια ή για να αλλάξω την διατροφή μου. Γι’ αυτό και η νηστεία φέρνει χαρά, διότι υπακούω σ’ Αυτόν που με αγαπά. Νηστεύω ακόμη διότι ζητώ από τον Θεό να μη μείνει στους λογισμούς και τα πάθη μου, αυτά τα οποία επιμελώς κρύβω ή στην εποχή μας τα φανερώνω με ξεδιάντροπη υπερηφάνεια, και μέσα από την σιωπηρή άσκηση της νηστείας να έχω κάτι να αντιτάξω στο κακό. Νηστεύω τόσο από την ηδονή της τροφής όσο και από την ενασχόληση μαζί της και γι’ αυτό δίνω τον χρόνου μου στον Θεό, εξετάζοντας τον εαυτό μου και τρέφοντάς τον με πνευματική τροφή, αυτήν της προσευχής, της μελέτης, του αγώνα εναντίον των λογισμών. Μετάνοια και άσκηση κάνουν την νηστεία αφορμή εσωτερικής αναγέννησης.

«Τα εξερχόμενα βλάπτουν». Μόνο που βγάζουμε ό,τι αφήνουμε να εισέλθει εντός μας. Η παχύτητα της τροφής δυναμώνει τα πάθη μας κι αυτά εκφράζονται. Όταν δεν βλέπουμε τους λογισμούς που διαμορφώνονται εντός μας, τόσο από την επίθεση του διαβόλου όσο και από τον χαρακτήρα μας, τότε αυτοί θα γίνουν κατάκριση, ψέμα, χαλαρότητα, κακός λόγος, υποτίμηση του άλλου. Πώς να συγχωρήσουμε αυτούς που μας οφείλουν τότε, όταν δεν ζητούμε συγχώρηση γι’ αυτά που οφείλουμε στον Θεό; Αν δεν εισέρχεται η μνήμη του Θεού στον νου και την καρδιά μας, τότε περνούμε τον χρόνο μας μάταια, ζώντας μία πραγματικότητα η οποία δεν νοηματοδοτεί τον χρόνο μας, αλλά τον κλέβει. 
Γι’ αυτό και η νηστεία αποτελεί ευκαιρία επαναπροσδιορισμού των προτεραιοτήτων μας. Πορείας προς μία αυθεντικότητα. Αναγνώρισης των σφαλμάτων μας και εντοπισμού του θησαυρού που επιλέγει να έχει η καρδιά μας. Ας στραφούμε προς αυτήν, με τις προϋποθέσεις που ο Χριστός θέτει και ας μην υποβαθμίζουμε την πνευματική της σημασία. Για να γίνει η υιοθέτησή της πράξη χαράς, αντίστασης και ελευθερίας.

https://proskynitis.blogspot.