Αγιογραφικό ανάγνωσμα

ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ ΣΟΛΟΜΩΝΤΟΣ ΙΕ´ 20 - 34
20 υἱὸς σοφὸς εὐφραίνει πατέρα, υἱὸς δὲ ἄφρων μυκτηρίζει μητέρα αὐτοῦ. 21 ἀνοήτου τρίβοι ἐνδεεῖς φρενῶν, ἀνὴρ δὲ φρόνιμος κατευθύνων πορεύεται. 22 ὑπερτίθενται λογισμοὺς οἱ μὴ τιμῶντες συνέδρια, ἐν δὲ καρδίαις βουλευομένων μένει βουλή. 23 οὐ μὴ ὑπακούσῃ ὁ κακὸς αὐτῇ, οὐδὲ μὴ εἴπῃ καίριόν τι καὶ καλὸν τῷ κοινῷ. 24 ὁδοὶ ζωῆς διανοήματα συνετοῦ, ἵνα ἐκκλίνας ἐκ τοῦ ᾅδου σωθῇ. 25 οἴκους ὑβριστῶν κατασπᾷ Κύριος, ἐστήρισε δὲ ὅριον χήρας. 26 βδέλυγμα Κυρίῳ λογισμὸς ἄδικος, ἁγνῶν δὲ ρήσεις σεμναί. 27 ἐξόλλυσιν ἑαυτὸν ὁ δωρολήπτης, ὁ δὲ μισῶν δώρων λήψεις σώζεται. (Μασ. Ι´, 6). 27α ἐλεημοσύναις καὶ πίστεσιν ἀποκαθαίρονται ἁμαρτίαι, τῷ δὲ φόβῳ Κυρίου ἐκκλίνει πᾶς ἀπὸ κακοῦ. 28 καρδίαι δικαίων μελετῶσι πίστεις, στόμα δὲ ἀσεβῶν ἀποκρίνεται κακά. (Μασ. Ι´, 7). 28α δεκταὶ παρὰ Κυρίῳ ὁδοὶ ἀνθρώπων δικαίων, διὰ δὲ αὐτῶν καὶ οἱ ἐχθροὶ φίλοι γίνονται. 29 μακρὰν ἀπέχει ὁ Θεὸς ἀπὸ ἀσεβῶν, εὐχαῖς δὲ δικαίων ἐπακούει. (Μασ. Ι´, 8). 29α κρείσσων ὀλίγη λῆψις μετὰ δικαιοσύνης ἢ πολλὰ γεννήματα μετὰ ἀδικίας. 29β καρδία ἀνδρὸς λογιζέσθω δίκαια, ἵνα ὑπὸ τοῦ Θεοῦ διορθωθῇ τὰ διαβήματα αὐτοῦ. 30 θεωρῶν ὀφθαλμὸς καλὰ εὐφραίνει καρδίαν, φήμη δὲ ἀγαθὴ πιαίνει ὀστᾶ. 32 ὃς ἀπωθεῖται παιδείαν, μισεῖ ἑαυτόν, ὁ δὲ τηρῶν ἐλέγχους ἀγαπᾷ ψυχὴν αὐτοῦ. 33 φόβος Θεοῦ παιδεία καὶ σοφία, καὶ ἀρχὴ δόξης ἀποκριθήσεται αὐτῇ.
ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ ΣΟΛΟΜΩΝΤΟΣ ΙϚ´ 3 - 9
5 ἀκάθαρτος παρὰ Θεῷ πᾶς ὑψηλοκάρδιος, χειρὶ δὲ χεῖρας ἐμβαλὼν ἀδίκως οὐκ ἀθῳωθήσεται. 7 ἀρχὴ ὁδοῦ ἀγαθῆς τὸ ποιεῖν τὰ δίκαια, δεκτὰ δὲ παρὰ Θεῷ μᾶλλον ἢ θύειν θυσίας. 8 ὁ ζητῶν τὸν Κύριον εὑρήσει γνῶσιν μετὰ δικαιοσύνης, οἱ δὲ ὀρθῶς ζητοῦντες αὐτὸν εὑρήσουσιν εἰρήνην. (Μασ. 4) 9 πάντα τὰ ἔργα τοῦ Κυρίου μετὰ δικαιοσύνης· φυλάσσεται δὲ ὁ ἀσεβὴς εἰς ἡμέραν κακήν.

Ερμηνευτική απόδοση:
ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ ΣΟΛΟΜΩΝΤΟΣ ΙΕ´ 20 - 34
20 Τὸ συνετὸν καὶ μυαλωμένο παιδὶ εὐχαριστεῖ τὸν πατέρα του, ἐνῷ τὸ ἀνόητον καὶ κακοκέφαλο περιφρονεῖ καὶ ἐμπαίζει τὴν μητέρα του. 21 Ὁ τρόπος τῆς ζωῆς τοῦ ἀμορφώτου πνευματικῳς ἀνθρώπου τὸν ἀποδεικνύει ἀνόητον καὶ ἄμυαλον. Ὁ συνετὸς ὅμως καὶ φρόνιμος ἄνθρωπος προχωρεῖ σταθερά, μὲ πρόγραμμα καὶ ὀρθὴν κατεύθυνσιν εἰς τὴν ζωήν του. 22 Οἱ αὐταρχικοὶ καὶ δεσποτικοὶ ἄρχοντες καὶ βασιλεῖς, ποὺ δὲν τιμοῦν τὰ συνέδρια καὶ δὲν ἐκτιμοῦν τὰς γνώμας τῶν συμβούλων των, ἀναβάλλουν καὶ δὲν θέτουν εἰς ἐφαρμογὴν τὰς ἀποφάσεις, ποὺ ἐλήφθησαν ἀπὸ αὐτά· εἰς τὰς καρδίας ὅμως τῶν ταπεινῶν ἀρχόντων, ποὺ συμβουλεύονται τοὺς περὶ αὐτούς, γίνεται δεκτὴ ἡ ληφθεῖσα ἀπόφασις καὶ πραγματοποιεῖται. 23 Ὁ κακὸς ἄρχων δὲν θὰ προσέξῃ τὴν συμβουλὴν τῶν πεπειραμένων συμβουλων τουῦ, οὔτε καὶ ὁ ἴδιος θὰ προσθέσῃ κάτι τὸ ὀρθὸν καὶ ὠφέλιμον καὶ πρέπον διὰ τὸ κοινὸν καὶ τὸ δημόσιον συμφέρον. 24 Αἱ σκέψεις καὶ τὰ σχέδια τοῦ συνετοῦ ἀνθρώπου εἶναι ὁδοί, ποὺ ὁδηγοῦν εἰς τὴν ζωὴν καὶ ἀποβλέπουν εἰς τὸ νὰ ἀποφύγῃ τὸ κακόν, τὸ ὁποῖον ὁδηγεῖ εἰς τὸν Ἅδην, καὶ μὲ τὸν τρόπον αὐτὸν νὰ σωθῇ. 25 Ὁ Θεὸς κατακρημνίζει τὰ μέγαρα τῶν ὑπερηφάνων, ὑποστηρίζει δὲ τὰ σύνορα τοῦ οἰκοπέδου καὶ τῶν κτημάτων τῆς ἀδυνάτου χήρας. 26 Ἀηδίαν καὶ ἀποτροπιασμὸν προκαλεῖ εἰς τὸν Θεὸν ὁ κακὸς λογισμὸς καὶ ἡ πονηρὰ σκέψις. Αἰ σκέψεις ὅμως καὶ οἱ λόγοι τῶν ἁγνῶν καὶ καθαρῶν κατὰ τὴν ψυχὴν ἀνθρώπων εἶναι σεμνοὶ καὶ εὐπρεπεῖς. 27 Καταστρέφει τὸν ἑαυτόν του ὁ δικαστὴς ἐκεῖνος ποὺ δωροδοκεῖται, ἐνῷ ἐκεῖνος ποὺ μισεῖ τὴν δωροληψίαν, θὰ σωθῇ ἀπὸ τὰς παγίδας τοῦ δωροδοκοῦντος καὶ τὰς ἐξευτελιστικὰς συνεπείας τῆς δωροληψίας. 27α Μὲ ἐλεημοσύνας, μὲ ἔργα καλὰ καὶ μὲ τὴν εἰς Θεὸν πίστιν καθαρίζονται αἱ ἁμαρτίαι· μὲ τὸν φόβον δὲ τοῦ Κυρίου ὡς ὅπλον πνευματικὸν ὁ καθένας ἀποφεύγει τὸ κακόν. 28 Ὁ νοῦς τῶν δικαίων σκέπτεται καὶ μελετᾷ τὰ πειστικὰ ἐπιχειρήματα τῆς ἀληθείας οὕτως, ὥστε, ὅταν θὰ ὁμιλήσουν, νὰ γίνουν πιστευτοί· τὸ στόμα ὅμως τῶν ἀσεβῶν δίδει ἀπαντήσεις σαθρὰς καὶ ἀξιοκαταφρονήτους. 28α Ὁ τρόπος ἀναστροφῆς τῶν ἐναρέτων ἀνθρώπων εἶναι εὐάρεστος εἰς τὸν Κύριον, μὲ τὴν καλὴν δὲ συμπεριφοράν των καὶ οἱ ἐχθροὶ γίνονται φίλοι. 29 Ὁ Θεὸς ἀπομακρύνεται ἀπὸ τοὺς ἀσεβεῖς καὶ δὲν ἀκούει τὰς προσευχάς των, ἀκούει ὅμως τὰς προσευχὰς καὶ δέχεται τὰ ταξίματα τῶν δικαίων. 29α Εἶναι προτιμότερα τὰ ὀλίγα ποὺ συγκεντρώνεις, ὅταν αὐτὰ ἀποκτῶνται μὲ δικαιοσύνην, παρὰ τὰ πολλὰ γεννήματα καὶ εἰσοδήματα, τὰ ὁποῖα κερδίζονται μὲ ἀδικίαν καὶ παρανομίαν. 29β Ὁ νοῦς καὶ ἡ καρδία τοῦ ἀνθρώπου πρέπει να σκέπτωνται καὶ νὰ ἐπιθυμοῦν τὰ ὀρθὰ καὶ τὰ δίκαια, διὰ νὰ εὐοδωθοῦν αἱ ἐνέργειαι καὶ τὰ διαβήματα του ἀπὸ τὸν Θεόν. 30 Ὅταν τὸ μάτι βλέπῃ τὰ ὡραῖα καὶ θαυμαστὰ ἔργα τῆς δημιουργίας καὶ εἶναι σεμνὸν καὶ κόσμιον, τότε προκαλεῖ εὐφροσύνην εἰς τὴν καρδίαν, ἡ φήμη δὲ ἡ καλὴ καὶ ἡ ἐκτίμησις τῶν ἀνθρώπων διὰ τὴν ἀρετὴν τοῦ δικαίου, αὐτὴ λιπαίνει τὰ κόκκαλά του ἀπὸ τὴν εὐχαρίστησιν, τὴν ὁποίαν οὗτος αἰσθάνεται. 31 Ὅποιος διώχνει μακριὰ ἀπὸ τὸν ἑαυτόν του τὴν ἐκ τοῦ θείου νόμου παιδαγωγίαν, μισεῖ τὸν ἑαυτόν του, ἐνῷ ἐκεῖνος ποὺ ἐφαρμόζει τοὺς συμφώνους πρὸς τὰς θείας ἐντολὰς ἐλέγχους, ἀγαπᾷ τὴν ψυχήν του καὶ θὰ σώσῃ αὐτήν. 32 Ὅπου ὑπάρχει ὁ φόβος τοῦ Θεοῦ, ἐκεῖ ὑπάρχει καὶ ἡ ἀληθινὴ παιδαγωγία καὶ μόρφωσις τοῦ χαρακτῆρος καὶ ἡ ἐξ αὐτῶν ἐπακολουθούσα ἀληθινὴ σοφία. Ἔτσι ἤδη ἀπὸ τὴν ζωὴν αὐτὴν θὰ ἀρχίσῃ ὁ κάτοχός της νὰ δοξάζεται καὶ νὰ ἀπολαμβάνῃ τὴν δικαίαν ἀνταμοιβὴν καὶ τιμήν.
ΠΑΡΟΙΜΙΑΙ ΣΟΛΟΜΩΝΤΟΣ ΙϚ´ 3 - 9
5 Ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ εἶναι ἀκάθαρτος καὶ σιχαμερὸς κάθε οἰηματίας καὶ ὑψηλόφρων ἄνθρωπος, ποὺ φαντάζεται καὶ φρονεῖ μεγάλα διὰ τὸν ἑαυτόν του. Δὲν πρόκειται δὲ νὰ θεωρηθῇ ἀθῶος καὶ νὰ μείνῃ ἀτιμώρητος ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος συμφωνεῖ διὰ χειραψίας διὰ τὴν διάπραξιν τοῦ κακοῦ, διότι ἐνεργεῖ ἐσκεμμένως. 7 Βάσις καὶ ἀρχὴ τῆς ἐναρέτου ζωῆς εἶναι ἡ τιμιότης καὶ ἡ δικαιοσύνη. Αἱ ἀρεταὶ δὲ αὐταὶ εἶναι περισσότερον εὐάρεστοι εἰς τὸν Θεὸν ἀπὸ τὰς προσφορὰς πολλῶν καὶ μεγάλων θυσιῶν. 8 Ὅποιος ἀναζητεῖ καὶ προσπαθεῖ νὰ εὕρῃ τὸν Κύριον, θὰ ἀξιωθῇ νὰ γνωρίσῃ τὸ θεῖον θέλημα καὶ τὴν ἀρετήν. Ὅσοι δὲ εἰλικρινῶς ζητοῦν νὰ εὔρουν τὸν Θεόν, αὐτοὶ θὰ ἀπολαύσουν τὸ μέγα δῶρον τῆς εἰρήνης. 9 Ὅλα τὰ ἔργα τοῦ Θεοῦ γίνονται κατὰ λόγον δικαιοσύνης, καίτοι ἡμεῖς πολλὲς φορὲς δὲν ἠμποροῦμεν νὰ γνωρίσωμεν τὸν λόγον αὐτόν. Ὁ ἀσεβὴς δέ, ποὺ μένει ἀτιμώρητος, δὲν θὰ ξεφύγῃ, ἀλλὰ φυλάσσεται εἰς ἡμέραν κακὴν καὶ ὀλεθρίαν δι’ αὐτόν, τὴν ὁποίαν ἔχει ὁρίσει ὁ Θεὸς ἐν τῇ δικαιοσύνῃ του.