ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΜΕΤΑ ΤΑ ΦΩΤΑ

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη

Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

«Εἶδε φῶς μέγα».

Πολύ δύσκολη η περιγραφή. Ότι χρώματα κι αν χρησιμοποιήσει κανείς δεν θα μπορέσει να ζωγραφίσει τον ψυχικό θάνατο, στον οποίο βρισκόταν τότε ο κόσμος, παρ’ όλα τα φώτα που λαμπόφεγγαν. Τη γη σκέπαζε σκοτάδι κι ο άνθρωπος δεσμώτης μέσα στα σκοτάδια της ειδωλολατρείας.  Ο φόβος και η σκιά του θανάτου νέκρωνε κάθε ψυχική διάθεση. Το σκοτάδι της αμαρτίας πάγωνε κάθε προσπάθεια για την αρετή και την ηθική πρόοδο. Ο άνθρωπος βρισκόταν σε μια νάρκη. Χωρίς την δύναμη εκείνη που θα τον ελευθέρωνε. Πουθενά φως. Η αλήθεια διέφευγε από τους ανθρώπους. Κι αυτοί οι λαοί που είχαν παρουσιάσει κάποια πρόοδο, βρίσκονταν σε αληθινή κατάπτωση.

Μέσα στην εφιαλτική εκείνη νύκτα, έλαμψε «φῶς μέγα». Το φως ήλθε. Η αλήθεια αποκαλύφθηκε. Το σκοτάδι διαλύθηκε. «Θεός ἐφανερώθη ἐν σαρκί» και φάνηκε το πλήρωμα της θεότητας. Ανέτειλε ο ήλιος της αλήθειας και της δικαιοσύνης. Το φως, το οποίο διέλυσε τα σκότη και έδωσε σε πρόσωπα και λαούς την δείκτη της ζωής και της αληθινής προόδου. Τα μυστικά του ουρανού είναι πλέον στη διάθεση του ανθρώπου. Οι παγίδες του διαβόλου έγιναν φανερές. Οι άνθρωποι που ζούσαν στο σκοτάδι χαίρονται τώρα σαν παιδιά του φωτός το φως που σκόρπισε ο Χριστός.

Γι’ αυτό γεμάτος ενθουσιασμό και βαθειά συγκίνηση ανακράζει ο Προφήτης: «Ὁ λαός ὁ καθήμενος ἐν σκότει εἶδε φῶς μέγα». Δεν είναι ο Κύριος ένα οποιοδήποτε φως για τον κόσμο. Ανθρώπινα φώτα είχαν προβάλλει δια μέσου των αιώνων πολλά στον ορίζοντα της ανθρωπότητας. Αλλά τα φώτα αυτά, συστήματα, φιλοσοφίες, παρά τις μεγάλες απαιτήσεις τους και τις πομπώδεις υποσχέσεις τους, στην πραγματικότητα ήταν φώτα, χίλια φώτα, αλλά δεν ήταν το φως. Ήταν σταγόνες, αλλά δεν ήταν η πηγή που ξεδιψάει τον άνθρωπο, τον αναμορφώνει, τον λυτρώνει και τον μεταμορφώνει σε νέο άνθρωπο.

Ο Κύριος όμως είναι φως μέγα. Το μοναδικό φως. Η μοναδική Αλήθεια. Διότι είναι Θεός. «Ὁ Θεός φῶς ἐστι καί σκοτία ἐν αὐτῷ οὐκ ἒστι οὐδεμία», διακηρύσσει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης. Και τόσους αιώνες τώρα φώτισε τον πολιτισμό μας, αναμόρφωσε πρόσωπα και κοινωνίες.

Δεν είναι «φῶς μέγα» ο Κύριος μόνο για το παρελθόν.  Δεν αφορά τους ειδωλολάτρες της εποχής του Χριστού μόνο. «Τήν πρίν τάλαιναν τῶν ἐθνῶν παγκληρίαν». Στους τότε «καθημένους ἐν χώρᾳ καί σκιᾷ θανάτου». Κάθε εποχή έχει ανάγκη του θείου αυτού φωτός. Και η εποχή μας έχει ανάγκη της θείας ακτινοβολίας Του, κι ας είναι μια εποχή της επιστήμης, της τεχνολογίας, της προόδου γενικότερα. Πρέπει και σήμερα ο Χριστός να είναι το φως, που θα φωτίζει και θα καθοδηγεί τον σύγχρονο άνθρωπο στη ζωή του.  Βασική όμως προϋπόθεση για να συμβεί αυτό είναι να μην κλείνει ο άνθρωπος της εποχής μας τα μάτια του, να μην αρνείται το φως, όπως πολύ συχνά συμβαίνει.

Και συμβαίνει αυτό για το λόγο, που αναφέρει ο ιερός Ευαγγελιστής: «ἦν πονηρά αὐτῶν τά ἒργα. Πᾶς γάρ ὁ φαῦλα πράσσων μισεῖ τό φῶς, ἳνα μή ἐλεγζθῇ τά ἒργα αὐτοῦ». Ο σύγχρονος άνθρωπος, που ζει στην παρανομία, στην φαυλότητα, στην απάτη, που θησαυρίζει με αδικίες ή καταπατεί την τιμή του συνανθρώπου του, είναι επόμενο να μη θέλει να έρθει προς το φως. Διότι το φως θα αποκαλύψει τις φαυλότητές του. έτσι φθάνει να αρνείται τον Χριστό με την δικαιολογία πως είναι άνθρωπος της προόδου, που δεν έχει ανάγκη από άλλα φώτα, αφού η εποχή του είναι αυτόφωτη.

Και φθάνει ο άνθρωπος σ’ αυτό που αναφέρει ο λόγος του Ευαγγελίου. Ο άρχοντας του σκότους «τετύφλωκεν αὐτῶν τούς ὀφθαλμούς καί πεπώρωκεν αὐτῶν τήν καρδίαν, ἳνα μή ἳδωσι τοῖς ὀφθαλμοῖς καί νοήσωσιν τῇ καρδίᾳ». Οι άνθρωποι γίνονται τυφλά όργανά του. Πολεμούν το Φως μόνο και μόνο επειδή είναι το φως.

Αλλά όσο κι αν το πολεμούν, ο Κύριος θα παραμείνει «φῶς» για κάθε εποχή, για κάθε άνθρωπο, για κάθε κοινωνία. Θα είναι το «Φῶς τό μέγα», που αποκαλύπτει το αληθινό νόημα της ζωής, που δίνει κατευθύνσεις και τονώνει τον άνθρωπο στον αγώνα της ζωής, με την βασική όμως προϋπόθεση να προσφέρουμε εμείς την πίστη μας προς το φως.

Και η πίστη αυτή μεταφράζεται σε αγώνα, που πρέπει να διεξάγουν όλοι όσοι έχουν τον τιμητικό τίτλο: «υἱοί φωτός». Πρώτα αυτοί να καλλιεργούν τον εαυτό τους για να είναι φωτεινοί και συγχρόνως να είναι έτοιμοι να αναλάβουν αγώνες και να υποστούν θυσίες για χάρη του φωτός. Διότι το αληθινό και ζωογόνο φως, για να επικρατήσει στον κόσμο, να τον φωτίσει, να τον εξυγιάνει, έχει ανάγκη από αγωνιστές ανθρώπους.

Όταν όμως όσοι καλούνται «υἱοί φωτός» δεν είναι αγωνιστές για την διάδοση της ευαγγελικής αλήθειας και την επικράτηση του καλού και της αρετής, ποιοι άλλοι θα πρέπει τότε να αναλάβουν την μεγάλη και τιμητική αυτή αποστολή;

Το φως υπάρχει πλέον στην ζωή της Εκκλησίας μας. «Τό φῶς ἐφάνη». Το θέμα είναι μόνο αν θελήσει ο καθένας μας να το πλησιάσει και να το χαρεί. Να γίνει όνομα και πράγμα υιός φωτός.