Το κήρυγμα της Κυριακής: Κυριακή της Απόκρεω

Του Αρχιμ. Παϊσίου Λαρεντζάκη

Την περασμένη Κυριακή το ιερό ευαγγέλιο μάς μίλησε για την αγάπη του Θεού – Πατέρα, που περιμένει καρτερικά όλους εμάς τα παιδιά Του. Σήμερα μάς αποκαλύπτει το ευαγγελικό ανάγνωσμα, πως ο Θεός δεν είναι μόνο Πατέρας αλλά και Κριτής. Πως δεν είναι μόνο αγάπη ο Θεός, αλλά και δικαιοσύνη. Θα κρίνει όλο τον κόσμο, όλους τους ανθρώπους. Αν την πρώτη φορά ήλθε ταπεινός στη γη για να σώσει τον κόσμο, την δεύτερη θα έλθει «ἐν τῇ δόξῃ Αὐτοῦ, ἳνα κρίνῃ τόν κόσμον». Θα μάς κρίνει, αν αφήσουμε να μείνει ανενέργητη στη ζωή μας η θυσία Του, αν αγνοήσαμε το Αίμα Του, την μεγαλύτερη απόδειξη της αγάπης Του για τον κόσμο και τον άνθρωπο.

Η παγκόσμια κρίση δεν αποτελεί για την Εκκλησία μας μόνο εσχατολογική βεβαιότητα και πραγματικότητα. Είναι κάτι που βιώνεται σαν «γεγονός» στη ζωή της, σαν κάτι που ήδη έχει γίνει. Έτσι με το Σύμβολο της Πίστεώς μας ομολογούμε για τον Χριστό «καί πάλιν ἐρχόμενον κρῖναι ζῶντας καί νεκρούς...». Αλλά και πριν από τον καθαγιασμό των Τιμίων Δώρων, σε όσα ζούμε εκεί πνευματικά σαν γεγονότα της σωτηρίας μας, δηλαδή στο Σταυρό, το Πάθος, την Ανάσταση και την Ανάληψη του Χριστού μας, προσθέτουμε και για την δεύτερη και ένδοξη παρουσία Του.

Η Εκκλησία, ο πιστός λαός του Θεού, ζει και πορεύεται στον κόσμο μέσα στο σωτηριολογικό πλαίσιο, που χαράζει ο Χριστός σαν Λυτρωτής μας από την σάρκωσή Του μέχρι την Δεύτερη και ένδοξη Παρουσία Του. 

Βλέπουμε λοιπόν ότι με σαφή τρόπο ο Ιησούς Χριστός μάς παρουσιάζει τα κριτήρια, με τα οποία ή θα οδηγηθούμε «εἰς τήν ἡτοιμασμένην ἡμῖν βασιλείαν» ή θα κατακριθούμε «εἰς τό πῦρ τό αἰώνιον». Μάς τονίζει απερίφραστα: «Καί ἀπελεύσονται οὗτοι εἰς κόλασιν αἰώνιον, οἱ δέ δίκαιοι εἰς ζωήν αἰώνιον». Και ο Απόστολος Παύλος ερμηνεύοντας τα κυριακά αυτά λόγια, τονίζει: «Πάντας ἡμᾶς φανερωθῆναι δεῖ ἒμπροσθεν τοῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ, ἳνα κομίσηται ἓκαστος τά διά τοῦ σώματος πρός ἃ ἒπραξεν, εἲτε ἀγαθόν εἲτε κακόν» (Β´ Κορ. ε´ 10).

Είναι αναμφισβήτητο γεγονός πως εκείνη την τρομερή ημέρα, την ημέρα της Κρίσεως, θα βραβευθούν τα αγαθά έργα μας. Αυτά θα είναι εκείνα, που θα αποδείξουν και τον βαθμό της πίστεώς μας. Γιατί πίστη έχουν και τα πονηρά πνεύματα. «Καί τά δαιμόνια πιστεύουσι», τονίζει ο Αδελφόθεος Ιάκωβος στην επιστολή του. Αλλά αυτό από μόνο του δεν είναι αρκετό. Η πίστη πρέπει να συνοδεύεται με πράξεις, με αγαθά έργα. «Δεῖξόν μοι τήν πίστην σου ἐκ τῶν ἒργων σου». Αν πάλι λέμε ότι πιστεύουμε στον Θεό, τα έργα μας όμως είναι φαύλα, αν είμαστε εγωιστές, άδικοι, πλεονέκτες, συκοφάντες, «πρός πᾶν ἒργον ἀγαθόν ἀδόκιμοι», τότε μάς περιμένει αυστηρή τιμωρία.

Οι ευκαιρίες που έχουμε για να κάνουμε καλά έργα είναι πολλές. Η ευαγγελική περικοπή μάς αποκαλύπτει ότι εμφανίζονται τέτοιες ευκαιρίες με την μορφή του πεινασμένου και διψασμένου αδελφού μας, του φτωχού, του άρρωστου, του φυλακισμένου. Αλλά ακόμα εμφανίζονται με τη μορφή του γείτονα που έχει ανάγκη από λίγη συντροφιά, του παιδιού που ζητάει να βρει τον σωστό δρόμο, του άλλου που βασανίζεται από αμφιβολίες και ζητάει λίγο φως, που ζητάει καθοδήγηση. Ακόμα και με τη μορφή του εχθρού, που πρέπει να συγχωρήσουμε. Αυτού που μάς έβλαψε και πρέπει να τον ανεχθούμε.

Σε κάθε στιγμή της ζωής μας παρουσιάζονται ευκαιρίες που πολύ συχνά χάνουμε. Φεύγουν απαρατήρητες. Ή τις προσπερνούμε κλεισμένοι στο φιλντισένιο πύργο του εγωισμού μας. Ή το χειρότερο ακόμα, κάθε ευκαιρία που παρουσιάζεται την μετατρέπουμε σε ευκαιρία κακού. Όχι απλά δεν βοηθάμε τον άλλο, αλλά εκμεταλλευόμαστε τον πλησίον. Όχι μόνο δεν δείχνουμε τον σωστό δρόμο, αλλά τους παρασύρουμε στα μονοπάτια της αμαρτίας. Όχι μόνο δεν συγχωρούμε τον εχθρό, αλλά κάνουμε το παν για να του κάνουμε κακό, να του αποδώσουμε στο διπλάσιο ότι μάς έκανε.

Βλέπετε ότι, το πως θα χρησιμοποιήσουμε την κάθε ευκαιρία, εξαρτάται από τον εσωτερικό μας προσανατολισμό. Εξαρτάται πως βλέπουμε τον συνάνθρωπό μας. Τον βλέπουμε σαν ένα τυχαίο δημιούργημα ή σαν εικόνα Θεού, σαν τον ίδιο τον Χριστό; Σήμερα μάς είπε ο Κύριος: «ἐφ᾽ ὃσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποιήσατε».

Όταν φουντώσει μέσα μας η πεποίθηση ότι ο πλησίον μας είναι αδελφός μας – είμαστε παιδιά του ίδιου Πατέρα – και ότι στο πρόσωπό του κρύβεται ο ίδιος ο Κύριος, τότε με συνεχή, επίμονο και επίμοχθο προσπάθεια, θα χρησιμοποιούμε την κάθε ευκαιρία που μάς παρουσιάζεται για να κάνουμε το καλό.

Θα δείχνουμε σε όλους αγάπη, αγάπη που να μάς κοστίζει. Θα προσφέρουμε κάτι από τον εαυτό μας, ένα μέρος από το χρόνο μας, τον κόπο μας, το «δίλεπτό» μας, για να συμπαρασταθούμε στον αδελφό μας. Θα ανεχθούμε τον άλλο που μάς βλάπτει. Θα συγχωρέσουμε τον εχθρό μας. Θα γίνουμε οδοδείκτες πνευματικής πορείας σε κάθε ένα που μάς πλησιάζει.

Κάθε ευκαιρία που μάς προσφέρεται εδώ, κάθε ευκαιρία που πρέπει εμείς οι ίδιοι να δημιουργήσουμε και την οποία θα χρησιμοποιήσουμε για αγαθά έργα, ακριβώς αυτή η ευκαιρία θα μάς ανοίξει τις Πύλες του ουρανού, για να ακούσουμε κι εμείς τη φωνή του Κυρίου: «ἐφ᾽ ὃσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποιήσατε».