Εισαγωγή στα Πάθη

Κωστή Μπαστιά.

Α

Η εβδομάδα των παθών κεντρίζει τη μνήμη των ανθρώπων. Ξαναφέρνει στη θύμησή τους τη μορφή του Χριστού και κάθε άνθρωπος ανασυνθέτει αυτή τη μορφή, κατά την πίστη του, ή τα κριτήρια της απιστίας του.

Η μόρφωση, ή η αμάθεια των ανθρώπων, δεν έχουν στην προκειμένη περίπτωση καμμιά σημασία. Υπάρχουν σοφοί που είναι πιστοί και σοφοί που είναι άπιστοι. Κι υπάρχουν «πτωχοί τω πνεύματι» που λάμπουν σαν τον ήλιο κι αγράμματοι που είναι αδιάφοροι, ή προληπτικοί. Ο καθιερωμένος τρόπος, που οι διανοούμενοι καιροί μας προσφέρουν για τη γνωριμία του Χριστού είναι οι βιογραφίες του. Βίοι του Χριστού γραμμένοι από πιστούς και βίοι του Ιησού σχεδιασμένοι από άπιστους.

Η βιογραφία είναι το αγαπημένο λογοτεχνικό είδος του καιρού μας, γιατί μας βγάζει απ’ τον κόπο της απευθείας γνωριμίας, της αναζήτησης του Χριστού μέσα στο αυθεντικώτερο τεκμήριο που σώζεται, την Καινή Διαθήκη. Ο Χριστός όμως δεν βιογραφείται, γιατί είναι μορφή που ξεπερνά τα πλαίσια της ιστορίας και σαν τέτοια δεν μπορεί να βρη βιογράφο με υπεριστορικό ανάστημα. Το μόνο που είναι κατορθωτό, στην περίσταση, είναι η προσπάθεια να εξηγηθή και να κατανοηθή το Ευαγγέλιο, που είν’ ο μόνος δρόμος για να προσεγγίση ο άνθρωπος το Χριστό, ο μόνος έναστρος ουρανός, που όσες φορές κι αν τον μελετήσουμε μας φανερώνει καινούργια αστέρια.

Τ’ ανθρώπινα βιβλία κι οι ιστορίες δεν έχουν καμμιά σχέση με την βιβλική πληρότητα, γιατί έχουν όλο τον εφήμερο χαραχτήρα που παρουσιάζει κάθε εκδήλωση τ’ ανθρώπου. Κι όταν ιστορικές μορφές, όπως ο Σωκράτης, μας παρουσιάζεται τόσο διαφορετικά στον Πλάτωνα και τον Ξενοφώντα, κι όταν τόση απόσταση χωρίζει τον Χριστόφορο Κολόμπο του Βάσερμαν απ’ τον Κολόμπο του Σαρκώ, κι ο πιο κοινός άνθρωπος μπορεί να καταλάβη τι σημαίνει απόπειρα βιογραφίας της μοναδικής υπεριστορικής μορφής, δηλαδή του Θεού.

Τα Ευαγγέλια και τους Αποστόλους τα διαβάσαμε και τ’ ακούμε. Αλλά δεν φτάνει. Αν δεν φουντώση μέσα στον άνθρωπο η πραγματική λαχτάρα για την αλήθεια, το Ευαγγέλιο δεν αποκαλύπτει τους μυστικούς θησαυρούς του κι ο Χριστός ορθώνεται στα μάτια μας μονάχα σαν ιστορική μορφή. Είναι αδύνατο να φτάσωμε στη γνώση, λέει ο Ματθαίος, αν δε νοιώσουμε κατάπληξη. Κι ο Κλήμης της Αλεξάντρειας, λογαριάζει το θαυμασμό αρχή κάθε γνώσης. Η διαφορά των Ευαγγελίων προς τ’ άλλα βιβλία είναι πως τα Ευαγγέλια δεν ιστοράνε μία ζωή, που αρχίζει από ένα λίκνο και τελειώνει σ’ ένα τάφο, αλλά φανερώνουν τη μοναδική κι απροσμέτρητη προσφορά του θείου προς τον άνθρωπο. Μ’ άλλα λόγια, τα Ευαγγέλια αφορούν περισσότερο τη δική μας ζωή, παρά τη ζωή του Χριστού. Γιατί για μας είπεν όσα είπε, για μας έπραξε όσα έπραξε, για τη λύτρωση τη δική μας μετρήθηκε μ’ όλη την κλίμακα των πειρασμών και για τη σωτηρία μας μαρτύρησε κι έχυσε το αίμα του στο Σταυρό. Αν πίσω απ’ τα γεγονότα που ιστορούνται στα Ευαγγέλια, δεν ανακαλύψουμε το πρώτο και το τελευταίο λυτρωτικό μήνυμα χαράς, αν στο λόγο του δε συλλάβουμε το κενό της δικής μας ζωής και το δρόμο προς το «χαροποιόν πένθος», τότε δεν υπάρχει κανένας τρόπος να γνωρίσουμε το Χριστό, όσα βιβλία κι αν διαβάσουμε, όσες σοφίες κι αν μας παρασταθούν για να βοηθήσουν στην κατανόησή του. Η θεϊκή του αχτινοβολία θα μας ξεφεύγη….

http://www.orp.gr