Άγιος Ιωάννης ο Καλοκτένης Μητροπολίτης Θηβών

Ἀρχαγγελικὼς ὁμιλῶν τῇ Παρθένῳ,

Τὸ χαιρ᾿ ἀκούεις παρ᾿ αὐτῆς, Ἰωάννη.

Πτωχοὺς ἐλεῶν ὁ νέος Ἐλεήμων,

Μισθὸν λαμβάνει μὴ κενούμενον πλοῦτον.

Εἰκᾶδ᾿ ἐνάτη ὁ νέος Ἐλεήμων,

Ἔλαβε πότμον εἰρηναιον Ἰωάννης.

Βιογραφία

Ο Άγιος Ιωάννης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη κατά τα μεσά του 12ου αιώνα, από γονείς πλούσιους και ευσεβείς, τον Κωνσταντίνο Καλοκτένη και τη Μαρία, που τον ανέθρεψαν εν πάση παιδεία και νουθεσία Κυρίου.

Από μικρός έδειξε κλήση στα θεία και υπήρξε άριστος μαθητής. Όταν μεγάλωσε έγινε μοναχός και μόναζε σε κάποια Μονή της Κωνσταντινούπολης. Από εκεί τον εξέλεξαν, για τις μεγάλες του ικανότητες και αρετές, Μητροπολίτη Θηβών και Έξαρχο πάσης Βοιωτίας.

Σαν Μητροπολίτης διοίκησε άψογα το ποίμνιο του. Έκτισε Εκκλησίες και ανακατασκεύασε τις παλαιότερες που ήταν κατεστραμμένες από τους βαρβάρους, ανέπτυξε αρδευτικά έργα για τις καλλιέργειες του τόπου, ανέπτυξε το εμπόριο και έδωσε δουλειά σε πολλούς κατοίκους της περιοχής του και γενικά αναβάθμισε πολύ τη Μητρόπολη του. Εκείνο όμως που τον κάνει ακόμα πιο ανώτερο, ήταν η μεγάλη ελεημοσύνη πού καλλιεργούσε προς τους φτωχούς και τα ορφανά.

Ο Άγιος Ιωάννης συμμετείχε το έτος 1166 στη Σύνοδο της Κωνσταντινουπόλεως, στην οποία προήδρευσε ο ίδιος ο αυτοκράτορας. Από τα πρακτικά αυτής της Συνόδου, διασώζεται η θεολογική διδασκαλία του Αγίου: «Ερωτηθείς ο Θηβών Ιωάννης είπεν: Επεί τον Υιόν συγκτίστην και συνδημιουργόν τω Πατρί οίδα, δι' Αυτού γαρ και τους αιώνας εποίησεν, ίσον έχω Τούτον τω Πατρί. Επεί δ' είπεν ότι ο Πατήρ μου μείζων μού εστι, και ετυπώθη τη προτεραία κατεξετασθήναι, πώς τινες των Αγίων προσέθεντο. Και κατά το ανθρώπινον νοώ τούτο ειρήσθαι παρ' Αυτού διά την ταπείνωσιν και την άκραν συγκατάβασιν προς την φύσιν την ανθρωπίνην ήν προσελάβετο, καθ' ην παραπλησίως ημίν σαρκός και αίματος κεκοινώνηκεν». Η μαρτυρία αυτή είναι πολύ σημαντική, διότι αποδεικνύει τη μεγάλη θεολογική κατάρτιση και τη βαθιά πίστη του Αγίου.

Έτσι ευεργετώντας αφού έζησε, απεβίωσε ειρηνικά στην πόλη των Θηβών της Βοιωτίας.

Ἀπολυτίκιον

Ἦχος πλ. δ'.

Ἐκ μέσης τὸν Κύριον, ἐπιποθήσας ψυχῆς, τὰ ῥέοντα ἔφυγες, καὶ ἐπιπόνῳ ζωή, τὴν σάρκα ἐξέτηξας· ἔσπευσας Ἱεράρχα, Βοιωτὼν Ἰωάννη, φίλος Χριστοῦ γενέσθαι, διὰ οἶκτον πενήτων· διὸ καὶ νέος ἐλεήμων, ἐκλήθης μακάριε.

Κοντάκιον

Ἦχος πλ. δ'. Τῇ ὑπερμάχῳ.

Τῆς Ἐκκλησίας τοῦ Θεοῦ σοφὲ τοὺς οἴακας, ἐπιστημόνως χειρισθεὶς ταύτην ἀκύμαντον, διεχήρησας μακάριε Ἰωάννη, τὰς ζαλώδεις καταιγίδας ἐκκρουσάμενος, καὶ βιαίας τρικυμίας τῶν αἱρέσεων· ὅθεν κράζω Σοι· Χαίροις, Πάτερ πανεύσπλαγχνε.

Ὁ Οἶκος

Ἄγγελος σαρκοφόρος, ἐπὶ γῆς ἀνεφάνης, τὴν φλόγα τῆς σαρκὸς κατασβέσας· καὶ τὰ θανατηφόρα Σατάν, καὶ πυρφόρα βέλη κραταιῶς Ὅσιε, συνέτριψας· διὰ τοῦτο Σοι κράζω Ἰωάννη ταὐτά:

Χαῖρε, ποιμὴν λογικῶν προβάτων·

Χαῖρε, λιμὴν τῶν ἐν ζάλη τοῦ βίου.

Χαῖρε, τῶν πενήτων τροφὴ ἀδαπάνητε·

Χαῖρε, τῶν Ὁσίων ἁπάντων ἐφάμιλλε.

Χαῖρε, ὅτι διεσκέδασας τὴν ὁμίχλην τῶν παθῶν·

Χαῖρε, ὅτι κατεφώτισας τὰς καρδίας τῶν πιστῶν.

Χαῖρε, τοῦ Βυζαντίου ὁ θεοφυτος κλάδος·

Χαῖρε, τῆς Βοιωτίας ὁ σεπτὸς Ἱεράρχης.

Χαῖρε, λαμπρὸν Θεοῦ ἐνδιαίτημα·

Χαῖρε, σεπτὸν Ναοῦ ἐγκαλλώπισμα.

Χαῖρε, γυμνῶν ἀναπήρων τε σκέπη·

Χαῖρε, Θηβῶν μέγα κλέος καὶ στῦλε,

Χαίροις, Πάτερ πανεύσπλαγγνε.

Μεγαλυνάριον

Τῶν Ἀρχιερέων ἡ καλλονή, καὶ τῶν ἐν κινδῦνοις, ἀντιλήπτωρ καὶ βοηθός· Χαίροις ὁ τὸ χαῖρε, παρὰ τῆς Θεοτόκου, λαβὼν ω Ἰωάννη, Θηβῶν τὸ καύχημα.

http://www.saint.gr/