«Καλά, παιδιά μου, μου εχαρίσετε τα παιδιά σας, αμή να ιδούμεν, έχετε και σχολείον οπού να διαβάζουν, να μανθάνουν γράμματα τα παιδιά μας; - Δεν έχομε, άγιε του Θεού. – Τέτοια παιδιά αγράμματα μου εχαρίσετε; Τι τα θέλω; Χάρισμά σας. Παιδιά ωσάν τα γουρουνόπουλα να έχω δεν το καταδέχομαι, διατί είμαι υπερήφανος. Χάρισμά σας. Ωσάν θέλετε χαρίσετέ μου και ένα σχολείον εδώ εις την χώραν σας να μανθάνουν τα παιδιά μας γράμματα, να ηξεύρουν πού περιπατούνε και τότε ναν τα εύχωμαι να ζήσουν, να προκόψουν» (Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, Διδαχή Α1).
Ο μεγάλος δάσκαλος του γένους, άγιος πατρο-Κοσμάς ο Αιτωλός, ήταν αυτός που τόνιζε ιδιαιτέρως την αξία των γραμμάτων και της μάθησης την εποχή της Τουρκοκρατίας. Θεωρούσε δεδομένο ότι δεν είναι δυνατόν οι Έλληνες να βγουν από το σκοτάδι της δουλείας, πνευματικής και εθνικής, αν δεν φωτιστούν από τα φώτα του πολιτισμού και των γραμμάτων. Κι αυτό γιατί τα γράμματα είναι αυτά που θα ξυπνήσουν την κοιμισμένη συνείδηση και τον σε λήθαργο ευρισκόμενο νου τους, ώστε να δουν τον κόσμο όσο είναι δυνατόν στις πραγματικές διαστάσεις του. Είναι η δωρεά του Θεού, σημειώνει η ίδια η Αγία Γραφή, στον πεσμένο στην αμαρτία κόσμο ως έκφραση της αγάπης Του προς απάλυνση του πόνου και της θλίψης του ανθρώπου. Γι’ αυτό και οι μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας όχι μόνο δεν εναντιώθηκαν στα γράμματα και τις επιστήμες, αλλά τις σπούδασαν, τις αφομοίωσαν, τις ενέταξαν μέσα στους ιεραποστολικούς τους σκοπούς. Και μέσα στο πλαίσιο αυτό κατανοείται και η έντονη προτροπή του αγίου Κοσμά, σε βαθμό που χαρακτηρίζει τα ελληνόπουλα που μένουν αγράμματα «ως γουρουνόπουλα», που σημαίνει κατά τον λόγο του ίδιου ότι δεν «ηξεύρουν πού περιπατούνε», δηλαδή δεν έχουν νόημα και στόχο στη ζωή τους – χαμένα στο σκοτάδι!
Κι ασφαλώς ο άγιος πατρο-Κοσμάς έχει υπόψη του, όπως και όλοι οι άλλοι Πατέρες, τα γράμματα εκείνα που καλλιεργεί ένα σχολείο ευρισκόμενο μέσα στη χριστιανική και αληθινή προοπτική του: να φτιάχνει ανθρώπους όπως τους θέλει ο Θεός, «κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωσιν» Εκείνου. Γιατί διαφορετικά ένα σχολείο που απλώς μαθαίνει γράμματα χωρίς την πνοή της πίστεως στον Χριστό υπηρετεί τον αντικείμενο του Θεού, τον Πονηρό, φτιάχνοντας άλλους δαίμονες ή κατά έκφραση νεώτερου αγίου «έξυπνους δαίμονες» (όσιος Παῒσιος). Πρόκειται για την επιφύλαξη που εξίσου εκφράζουν οι άγιοι, όταν μιλούν για τα γράμματα και τις επιστήμες: υπάρχει ο κίνδυνος η «γραμματοσύνη» και η μόρφωση η αποκομμένη από τον Θεό να οδηγήσει στη «φυσίωση» του ανθρώπου, σε μία αλαζονεία ότι «αυτός τα ξέρει όλα»! Και να τι λέει πάλι ο μέγας διδάσκαλος Κοσμάς που συμπληρώνει τα προηγούμενα λεχθέντα του: «Διατί από το σχολείον μανθάνομεν το κατά δύναμιν τι είναι Θεός, τι είναι αγία Τριάς, τι είναι άγγελοι, αρχάγγελοι, τι είναι δαίμονες, τι είναι Παράδεισος, τι είναι Κόλασις, τι είναι αμαρτία, αρετή. Από το σχολείον μανθάνομεν τι είναι αγία Κοινωνία, τι είναι Βάπτισμα, τι είναι το άγιον Ευχέλαιον, ο τίμιος Γάμος, τι είναι ψυχή, τι είναι κορμί, τα πάντα από το σχολείον τα μανθάνομεν, διατί χωρίς το σχολείον περιπατούμεν εις το σκότος».
http://pgdorbas.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου