Αρχ. Ιάκωβος Κανάκης
Η φιλία είναι λέξη γνωστή από τα πανάρχαια χρόνια. Έννοια που συνοδεύει το ανθρώπινο γένος από τα βάθη των αιώνων μέχρι και σήμερα. Ο άνθρωπος ήταν πάντοτε και είναι εκ φύσεως κοινωνικός.
Στην αρχαία Ελλάδα συναντούμε φιλίες δυνατές, όπως αυτές του Πάτροκλου με τον Αχιλλέα, του Ορέστη με τον Πυλάδη κ.α., όπου η αληθινή φιλία φαίνεται ότι στηρίζεται σε πνευματική βάση και πιό συγκεκριμένα στην πνευματική ελευθερία. Ο Σωκράτης αναφέρει ότι μιά δυνατή φιλία στερεώνεται στις κοινές πνευματικές αναζητήσεις. Συμπληρώνει με ένα ρητορικό ερώτημα: Πως μπορεί να υπάρξει αληθινή, πραγματική φιλία όταν ο άνθρωπος είναι άπιστος, αχάριστος και πλεονέκτης;Δηλώνοντας με αυτήν την σκέψη ότι είναι ο εκφραστής του Σπερματικού λόγου, δηλαδή είναι ένας πραγματικός χριστιανός προ Χριστού. Το ίδιο θα αναφέρει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος ως προς την φιλία του με τον Μέγα Βασίλειο: «Κοινή επιδίωξη και των δύο, η αρετή και η συμμόρφωση της ζωής μας πρός τις μελλοντικές ελπίδες». Ας δούμε μερικά ακόμα στοιχεία του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού περί της φιλίας. Η φιλία για τους αρχαίους προγόνους μας θεωρείται κάτι ιερό. Κατά τον Αριστοτέλη αλλά και άλλους αρχαίους συγγραφείς, η φιλία στην ιδεατή της μορφή είναι μια σχέση μεταξύ ίσων. Χαρακτηρίζεται από τον αμοιβαίο σεβασμό και αφορά στην σχέση με τους γονείς, στην φροντίδα των παιδιών, στην υπακοή στον δάσκαλο, στην υπομονή του μαθητή, στην αφοσίωση στον φίλο. Την αξία της φιλίας σημειώνει εύστοχα και ο Αίσωπος λέγοντας: «φίλους κτίζε και μη χρήματα».Όμως και στα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης έχουμε σημαντικές αναφορές περί της φιλίας. Στο 6ο κεφάλαιο της Σοφίας Σειράχ γίνεται αναφορά περί της φιλίας. Πιο συγκεκριμένα δίνονται τα χαρακτηριστικά μιας δυνατής φιλίας. Τελικά από το κείμενο φαίνεται ότι μια επιτυχημένη φιλία σχετίζεται με την παρουσία του Θεού σ᾽ αυτήν. Ας δούμε τι αναφέρει το κείμενο: «Πολλοί ας είναι εκείνοι που σε χαιρετούν αλλά οι σύμβουλοί σου ένας να᾽ναι μές στους χίλιους. Πρίν αποκτήσεις φίλο, να τον δοκιμάσεις και μην βιαστείς να τον εμπιστευθείς. Συμβαίνει κάποιος να είναι φίλος όταν συμφέρει, μα που δεν μένει φίλος όταν σε βρούν συμφορές. Υπάρχει φίλος που μετατρέπεται σε εχθρό όταν μιά διαμάχη σας τη φανερώνει για να σε ντροπιάσει. Και υπάρχει φίλος που κάθεται στο τραπέζι σου, μα δεν θα μείνει όταν σε βρούνε συμφορές. Στην ευτυχία σου θα είναι ένα με εσένα και σαν αφέντης θα μιλάει στους υπηρέτες σου. Αν όμως δυστυχήσεις θα στραφεί εναντίον σου, και θα αποφεύγει να τον συναντήσεις. Απομακρύνσου από τους εχθρούς σου, φυλάξου από τους φίλους σου. Ο πιστός φίλος είναι καταφύγιο γερό, και όποιος τον βρήκε, βρήκε θησαυρό. Αντάλλαγμα για τον καλό τον φίλο δεν υπάρχει και η αξία του είναι ανεκτίμητη. Όποιος τον Κύριο σέβεται, κατευθύνει σωστά και την φιλία του× γιατί όπως είναι αυτός, έτσι θα είναι και ο φίλος του». Γίνεται σαφές, μέσα από το κείμενο, ότι όποιος προσεγγίζει σωστά τον Θεό, έχει μία στέρεη βάση για να κινηθεί ανάλογα προς τον διπλανό του, προς τον φίλο του.Από την Παλαιά Διαθήκη διαβάζουμε ως προς την φιλία και άλλα σχετικά στο βιβλίο του Ιώβ. Από το βιβλίο αυτό λαμβάνουμε μεταξύ άλλων σημαντικές αναφορές ως προς την λεπτότητα των συναισθημάτων που έχουν και εκδηλώνουν οι πραγματικοί φίλοι. Όταν έμαθαν, λοιπόν, οι φίλοι του Ιώβ για την δεινή κατάστασή του, κινήθηκαν για να τον βρουν. Το κείμενο αναφέρει ότι α) έφυγαν από μακριά για να τον δουν, β) ξέσπασαν σε γοερό κλάμα, γ) κάθισαν μαζί του καταγής επτά μερόνυχτα και δ) δεν του μιλούσαν γιατί έβλεπαν πόσο μεγάλος ήταν ο πόνος του. Λέει ο φίλος του Ελιφάζ: «Άν σου μιλήσω μήπως σε λυπήσω;» (Ιώβ 4,2). Σε άλλο σημείο του βιβλίου όμως βλέπουμε την απογοήτευση του Ιώβ: «Οι φίλοι μου με ξεγέλασαν καθώς τα απατηλά ποτάμια, καθώς οι χείμαρροι που η κοίτη τους στεγνώνει όταν δεν βρέχει πιά» (Ιώβ 4,6).Η έννοια της φιλίας υψώνεται πολύ όταν ο ίδιος ο Χριστός λέει προς τους μαθητές του: «Δέν σας ονομάζω πιά δούλους…σάς ονομάζω φίλους…» (Ιω. 15,15) και σε άλλο σημείο: «σέ εσάς όμως, φίλοι μου, λέγω…» (Λκ. 12,4). Ανυψώνει λοιπόν ο Χριστός την φιλία και την τοποθετεί πολύ ψηλά, ως μια διαπροσωπική σχέση που ευλογείται και καρποφορεί από τον ίδιο Θεό. Άλλωστε, ότι είναι ενωμένο με το Θεό μπορεί να ζήσει, όσα δεν είναι ενωμένα μαζί του χάνονται.Οι Πατέρες της Εκκλησίας τονίζουν την «εν Χριστώ» φιλία και βλέπουμε να καλλιεργείται να και αναπτύσσεται αυτή τόσο με τους άλλους όσο και μεταξύ τους. Ο Ιερός Χρυσόστομος θα πει ότι η αγάπη μεταξύ των ανθρώπων γίνεται δυνατή όταν «ποτίζεται» από την αγάπη του Θεού. Αναφέρει κάτι ενδιαφέρον: «Ο Θεός, δημιουργώντας τον πρώτο άνθρωπο, καθόρισε να προέλθουν απ’ αυτόν όλοι οι άλλοι, για να θεωρούμαστε όλοι σαν ένας άνθρωπος και να συνδεόμαστε με την αγάπη. Τον αγαπητικό σύνδεσμο όλων των ανθρώπων επέβαλε σοφά με τις συναλλαγές, που αναγκαζόμαστε να έχουμε μεταξύ μας. Γιατί έδωσε πλήθος αγαθών στον κόσμο, όχι όμως όλα παντού, αλλά σε κάθε χώρα ορισμένα είδη. Έτσι είμαστε υποχρεωμένοι να ερχόμαστε σε δοσοληψίες, δίνοντας όσα μας περισσεύουν και παίρνοντας ό,τι έχουμε ανάγκη, και ν’ αγαπάμε τους συνανθρώπους μας».Πάντως, αν ψάχνουμε για τους καλύτερους φίλους, θα τους βρούμε στο αγιολόγιο της Εκκλησίας. Οι άγιοι είναι οι καλύτεροι φίλοι. Μέσα στην Εκκλησία επικοινωνούμε με τους φίλους αυτούς, αλλά και με τους φίλους των φίλων, που είναι όλοι αυτοί που κοινωνούμε το ίδιο Σώμα και Αίμα του Χριστού. Μέσα στον ναό Του ενεργείται η Ένωσή μας με τον Θεό και η ταυτόχρονη «μυστική» ένωση μεταξύ μας. Σημειώνει σύγχρονος διανοούμενος πως γίνεται αυτό: «…τό Πνεύμα το Άγιο είναι αυτό που μας κάνει να αισθανθούμε, να υπάρξουμε, να ενσωματωθούμε μέσα στην Εκκλησία, όπου ο Χριστός ως αδελφός πρωτότοκος εν πολλοίς αδελφοίς, μας εισάγει. Ο ίδιος μας αποκαλύπτει πως μας θεωρεί αδελφούς, φίλους, όμαιμους, και διάγει ως πρωτότοκος εν πολλοίς αδελφοίς στον Οίκο του Πατρός, που είναι η Εκκλησία…».Τελικά, και η σύγχρονη επιστημονική έρευνα έρχεται να μας επιβεβαιώσει την δύναμη και τα αποτελέσματα της αληθινής φιλίας. Καταγράφεται λοιπόν, ότι η φιλία αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την διατήρηση της υγείας και την απόκτηση της ευτυχίας και το βλέπουμε εκ των πραγμάτων ότι αυτό είναι όντως αληθές. Το νιώθουμε αυτό ως εσωτερική πληρότητα κατά την συναναστροφή μας με πραγματικούς φίλους. Είμαστε πλασμένοι για την φιλία και θα το ζήσουμε αυτό μέσω της θεοφιλίας. Αγαπώ τον άλλον πραγματικά όταν τον αγαπώ μέσα από τον Θεό.
synodoiporia.gr
Πηγή: https://akrovolistishellas.blogspot.com/2019/05/blog-post_71.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου