ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΑΠΟΚΡΕΩ

 

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη

Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

«Ἐφ’ ὃσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποιήσατε».

Συγκλονιστικά τα γεγονότα που προαναγγέλλονται και περιγράφονται με πολύ παραστατικό τρόπο στη σημερινή ευαγγελική περικοπή. Η Δευτέρα Παρουσία και η δίκαιη κρίση του Κυρίου για να αποδώσει στον καθένα με βάση τα έργα που έπραξε, είναι πρωτοφανής στην ιστορία της ανθρωπότητας.

Η περικοπή μας υπενθυμίζει ότι το κριτήριο της κρίσης του Θεού δεν είναι τόσο η σχέση του ανθρώπου με το Θεό, αλλά η σχέση του ανθρώπου με τους συνανθρώπους του. Προς τους φτωχούς και πεινασμένους, τους ασθενείς και αδυνάτους, τους άσημους και καταφρονημένους. Αυτούς, τους οποίους οι άνθρωποι χαρακτηρίζουν ως «ἐλαχίστους», κρίνοντας επιπόλαια. Κι όμως ο Χριστός, ο ενανθρωπήσας Θεός «οὐκ ἐπαισχύνεται ἀδελφούς αὐτούς καλεῖν» . Και την ευεργεσία που γίνεται σ’ αυτούς την θεωρεί ότι γίνεται στον ίδιο, γι’ αυτό και θα πει στους δίκαιους· «ἐφ’ ὃσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποιήσατε». Ο δρόμος που οδηγεί στη συνάντηση με το Θεό περνάει μέσα από την αυλή του πλησίον μας.

Ο Κύριος δεν παραγνωρίζει τις άλλες αρετές και τα κατορθώματα των δικαίων. Αναφέρει όμως μόνο την αγάπη και την φιλανθρωπία, διότι όπου αυτή υπάρχει, όπου καλλιεργείται και εκδηλώνεται με καλά έργα, εκεί υπάρχουν και οι άλλες αρετές. Ο Απόστολος Παύλος ονόμασε την αγάπη «πλήρωμα νόμου», γιατί όπου επικρατεί, φυγαδεύονται οι κακίες. Διώχνεται η αδικία, το ψεύδος, η συκοφαντία, η μνησικακία, η αλαζονεία, η ύβρις και γενικά ο εγωισμός με όλες τις αμαρτωλές εκδηλώσεις του. Αντίθετα όπου βασιλεύει η αγάπη εκεί υπάρχουν στον μέγιστο βαθμό και οι άλλες αρετές, η ταπεινοφροσύνη και η δικαιοσύνη, η πραότητα και η μακροθυμία, η σεμνότητα και η σωφροσύνη, η εκτίμηση και ο σεβασμός προς την προσωπικότητα του άλλου, το πνεύμα της αυταπάρνησης και της αυτοθυσίας.

Η αγάπη είναι το πλέον λαμπρό χαρακτηριστικό γνώρισμα των αληθινών χριστιανών. «Ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες, είπε ο Κύριος, ὃτι ἐμοί μαθηταί ἐστε, ἐάν ἀγάπην ἒχητε ἐν ἀλλήλοις» . Η αγάπη αποτελεί την ευγενέστερη εκδήλωση του αληθινού, του χριστιανικού πολιτισμού. Η αγάπη είναι ο ιερός σύνδεσμος του ανθρώπου προς τον άνθρωπο και των ανθρώπων με τον Θεό. Με την αγάπη προχωρεί ο άνθρωπος και φθάνει στο «καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ», γίνεται όμοιος με τον Θεό και Πατέρα της αγάπης. Διότι «ὁ Θεός ἀγάπη ἐστί καί ὁ μένων ἐν τῇ ἀγάπῃ ἐν τῷ Θεῷ μένει καί ὁ Θεός ἐν αὐτῷ» . Ο ουρανός είναι γεμάτος από την αγάπη του Θεού, η οποία δίνει στον πνευματικό κόσμο την αρμονία και την χαρά. Όσο περισσότερο η αληθινή, η φωτισμένη χριστιανική πίστη επεκτείνεται στη γη και πλημμυρίζει τις καρδιές των ανθρώπων, τόσο περισσότερο απλώνεται και η ειλικρινής αγάπη με αποτέλεσμα η γη να γίνεται ένα κομμάτι του ουρανού.

Ο Θεός είναι το απειροτέλειο παράδειγμα της αγάπης, την οποία πλούσια εξεδήλωσε σε εμάς τους ανθρώπους, αφού τον μονογενή Του Υιό, τον Ιησού Χριστό, παρέδωσε στον σταυρικό θάνατο για την σωτηρία μας. Γι’ αυτό ο ευαγγελιστής Ιωάννης συμπεραίνει, διδάσκει και παρακαλεί όλους σε έργα αγάπης, λέγοντας: «Ἀγαπητοί, εἶ οὓτως ὁ Θεός ἠγάπησεν ἡμᾶς, καί ἡμεῖς ὀφείλομεν ἀλλήλους ἀγαπᾶν» .

Αυτή όμως η αγάπη για να είναι ειλικρινής και πλήρης, όπως την θέλει και όπως θα την βραβεύσει ο Θεός, πρέπει να συνοδεύεται και να εκδηλώνεται με έργα φιλανθρωπίας και καλοσύνης. Όταν υπάρχει αδιαφορία για τα καλά έργα, αυτό μαρτυρεί έλλειψη αγάπης. Γι’ αυτό ευαγγελιστής Ιωάννης γράφει, να μη περιορίζομε την αγάπη μας σε κενά λόγια και άκαρπες φιλοφρονήσεις και κολακείες, αλλά να επικυρώνομε, να θερμαίνομε και να την ενισχύουμε με τα καλά έργα. Διότι «ὃς ἂν ἒχῃ τόν βίον τοῦ κόσμου καί θεωρῇ τόν ἀδελφόν αὐτοῦ χρείαν ἒχοντα καί κλείσῃ τά σπλάγχνα αὐτοῦ ἀπ’ αυτόῦ, πῶς ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ μένει ἐν αὐτῷ;» Και προσθέτει την βαρυσήμαντη και γεμάτη τρυφερή αγάπη προτροπή του: «τεκνία μου, μή ἀγαπῶμεν λόγῳ μηδέ τῇ γλώσσῃ, ἀλλ’ ἐν ἒργῳ καί ἀληθείᾳ» .

Αυτή την αλήθεια, ότι δηλαδή δεν νοείται χριστιανική πίστη και αγάπη, η οποία να εκδηλώνεται μόνο με λόγια συμπαθείας και να μη συνοδεύεται με καλά έργα, κηρύττει και ο Αδελφόθεος Ιάκωβος, στην επιστολή του. Λέει: «ἐάν ἀδελφός ἢ ἀδελφή γυμνοί ὑπάρχωσι καί λειπόμενοι ὦσι τῆς ἐφημέρου τροφῆς, εἲπῃ δέ τις ἐξ ὑμῶν ὑπάγετε ἐν εἰρήνῃ, θερμαίνεσθε καί χορτάζεσθε, μή δῶτε δέ αὐτοῖς τά ἐπιτήδεια τοῦ σώματος, τί τό ὂφελος;» . Ας το τονίσουμε, ότι χριστιανοί μόνο των καλών λόγων δεν θα μπορέσουν να σταθούν «ἐκ δεξιῶν» του Κυρίου κατά την μεγάλη εκείνη ημέρα της κρίσεως.

Να μην ισχυρισθεί κανείς ότι δεν έχει την δυνατότητα να κάνει καλά έργα. Υπάρχουν δυστυχώς πολλοί που λένε ότι αν είχαν χρήματα πολλά και ήταν πλούσιοι θα έκαναν πολλά έργα. Όμως τα καλά έργα δεν είναι μόνο για τους πλούσιους. Είναι για όλους, από τον πλούσιο μέχρι τον φτωχό. Στην ευαγγελική περικοπή βλέπουμε πόσα έργα μπορούμε να κάνουμε. Αν διαβάσουμε με προσοχή θα πεισθούμε ότι δεν υπάρχει άνθρωπος που δεν μπορεί να κάνει καλά έργα. Δεν μπορεί να τα κάνει όλα; Να κάνει όσα μπορεί, όσα έχει την δυνατότητα. Δεν μπορεί να προσφέρει πολλά; Ας δώσει λίγα από αυτά που έχει. Ο Θεός θα κρίνει, θα εκτιμήσει και θα βραβεύσει τα καλά έργα ανάλογα με τις δυνατότητες που έχει ο καθένας. Βλέπετε ότι ακόμα κι ένα ποτήρι νερού θα βραβεύσει. Σ’ αυτόν που το πρόσφερε θα πει: «ἐδίψησα καί ἐπότισάς με». Δεν πρέπει να ξεχνάμε και το δίλεπτο της χήρας, την οποία τόσο πολύ επαίνεσε ο Κύριος.

Τα καλά έργα δεν είναι δύσκολα. Καθημερινά υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για να κάνουμε. Ο Χριστός με το γενναιόδωρο χέρι Του μας δίνει πλούσια τα αγαθά του και με το χέρι του φτωχού μάς ζητάει να του δώσουμε κάτι απ’ αυτά που μάς έδωσε. 

Η Εκκλησία με τη σημερινή ευαγγελική περικοπή δε θέλει να μας τρομοκρατήσει με φοβερές εικόνες για την τελική κρίση. Θέλει να υπογραμμίσει τις τραγικές συνέπειες για τον άνθρωπο, όταν κλεισμένος στον νοσηρό εγωκεντρισμό του ξεχνά το φτωχό και ελάχιστο αδελφό του. Και ότι η σχέση του καθενός μας με το διπλανό του αποτελεί τελικά το κριτήριο της κρίσης του Θεού. Στο χέρι μας είναι να ακούσουμε τον ευλογημένο έπαινο του Κυρίου: «Ἐφ’ ὃσον ἐποιήσατε ἑνί τούτων τῶν ἀδελφῶν μου τῶν ἐλαχίστων, ἐμοί ἐποιήσατε». Αμήν.