Γέροντος Αιμιλιανού Σιμωνοπετρίτου
Δεν υπάρχει δηλητήριο χειρότερο από το δηλητήριο της ασπίδος και του βασιλίσκου, και δεν υπάρχει μεγαλύτερη κακία από την φιλαυτία. Αυτή σε καταστρέφει, σε εξαχρειώνει, σε διαλύει, σε σκοτώνει και σε πετάει μακριά από τον Θεόν.
Φιλαυτία σημαίνει, το κριτήριο να είμαι πάντα εγώ. Εγώ έτσι νομίζω, εγώ έτσι νοιώθω· να σας πω πως το νοιώθω, πως το καταλαβαίνω, τι θα με αναπαύση;
Δηλαδή, τα πάντα τα βλέπω εν σχέσει με το δικό μου κριτήριο, με τις δικές μου γνώμες και επιθυμίες.
Και επειδή κανείς δεν αναγνωρίζει την φιλαυτία του, γι’ αυτό, λέγει ο άγιος, ας σας πω τουλάχιστον και τούτο, μήπως και το καταλάβετε: Η φιλαυτία είναι δηλητήριο, χειρότερο και από το δηλητήριο της ασπίδος και του βασιλίσκου.
Από την φιλαυτία αποκτάς καρπούς, που είναι σαν τα νόθα παιδιά τα οποία τα απορρίπτουν οι μητέρες τους, τα πετούν και δεν τα θέλουν, ή πηγαίνουν στα δικαστήρια, μήπως κάποιος τα υιοθετήση, και τα καημένα γυρίζουν από εδώ και από εκεί.
Τα δικά σου νόθα παιδιά γυρίζουν όλον τον κόσμο και μεταδίδουν τις πληγές σου. Και αυτά είναι: έπαινοι εν καρδία, το να αναγνωρίζης τον εαυτό σου, ή το να θέλης να σε επαινούν. Αυτά είναι η καταδίκη σου, και έτσι αποδεικνύεις ότι είσαι δυστυχής και ότι ως δυστυχής θα πεθάνης.
Παρόμοια με την φιλαυτία είναι και η αυταρέσκεια που σημαίνει: ότι κάνω, θέλω να το κάνω τέλειο, για να μου το αναγνωρίζουν. Όταν μου πουν, αυτό δεν το κάνεις σωστά, τότε διαφωνώ.
Θέλω να είμαι πλήρης: να έχω χαρίσματα, να είμαι καλά στην υγεία μου, να με καταλαβαίνουν. Αυτά είναι τα πετώμενα παιδιά μας, που αποκαλύπτουν ότι είμαστε δηλητηριασμένοι.
Υπάρχουν όμως και άλλα.
Η πορνεία και η κενοδοξία. Ποια είναι η πορνεία των μοναχών; Το να αγαπούν όσα εγκατέλειψαν, και κενοδοξία είναι η ελαφρότητα, το να επιδιώκουμε πράγματα που δεν έχουν καμία αξία.
Λέγω σε κάποιον: Το χειροτέχνημα που έκανες, θα μπορούσε να γίνη καλύτερο. Και λέγει μέσα του ο αδελφός: Αντί να μου πη μπράβο, που κουράσθηκα τρεις μήνες για να το κάνω, μου λέει ότι θα μπορούσε να γίνη καλύτερο; Η αντίδρασις του αδελφού κρύβει ελαφρότητα.
Διότι, τι σημασία έχει τι θα σου πη ο Γέροντας; Σημασία έχει τι λέει ο Θεός. Ο Θεός βλέπει τον κόπο και τον μόχθο σου. Εάν δεν έκανες το χειροτέχνημα καλό γιατί δεν πρόσεξες, τότε διέπραξες πλημμέλημα, αμάρτησες.
Εάν όμως το έκανες με όλη σου την καρδιά και με όλο σου τον κόπο και με όλο σου το ενδιαφέρον, αλλά δεν άρεσε στον άλλον, το σημασία έχει αυτό; Εσύ πες: «Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον» (Ψαλμ. 112, 2).
Δεν υπάρχει δηλητήριο χειρότερο από το δηλητήριο της ασπίδος και του βασιλίσκου, και δεν υπάρχει μεγαλύτερη κακία από την φιλαυτία. Αυτή σε καταστρέφει, σε εξαχρειώνει, σε διαλύει, σε σκοτώνει και σε πετάει μακριά από τον Θεόν.
Φιλαυτία σημαίνει, το κριτήριο να είμαι πάντα εγώ. Εγώ έτσι νομίζω, εγώ έτσι νοιώθω· να σας πω πως το νοιώθω, πως το καταλαβαίνω, τι θα με αναπαύση;
Δηλαδή, τα πάντα τα βλέπω εν σχέσει με το δικό μου κριτήριο, με τις δικές μου γνώμες και επιθυμίες.
Και επειδή κανείς δεν αναγνωρίζει την φιλαυτία του, γι’ αυτό, λέγει ο άγιος, ας σας πω τουλάχιστον και τούτο, μήπως και το καταλάβετε: Η φιλαυτία είναι δηλητήριο, χειρότερο και από το δηλητήριο της ασπίδος και του βασιλίσκου.
Από την φιλαυτία αποκτάς καρπούς, που είναι σαν τα νόθα παιδιά τα οποία τα απορρίπτουν οι μητέρες τους, τα πετούν και δεν τα θέλουν, ή πηγαίνουν στα δικαστήρια, μήπως κάποιος τα υιοθετήση, και τα καημένα γυρίζουν από εδώ και από εκεί.
Τα δικά σου νόθα παιδιά γυρίζουν όλον τον κόσμο και μεταδίδουν τις πληγές σου. Και αυτά είναι: έπαινοι εν καρδία, το να αναγνωρίζης τον εαυτό σου, ή το να θέλης να σε επαινούν. Αυτά είναι η καταδίκη σου, και έτσι αποδεικνύεις ότι είσαι δυστυχής και ότι ως δυστυχής θα πεθάνης.
Παρόμοια με την φιλαυτία είναι και η αυταρέσκεια που σημαίνει: ότι κάνω, θέλω να το κάνω τέλειο, για να μου το αναγνωρίζουν. Όταν μου πουν, αυτό δεν το κάνεις σωστά, τότε διαφωνώ.
Θέλω να είμαι πλήρης: να έχω χαρίσματα, να είμαι καλά στην υγεία μου, να με καταλαβαίνουν. Αυτά είναι τα πετώμενα παιδιά μας, που αποκαλύπτουν ότι είμαστε δηλητηριασμένοι.
Υπάρχουν όμως και άλλα.
Η πορνεία και η κενοδοξία. Ποια είναι η πορνεία των μοναχών; Το να αγαπούν όσα εγκατέλειψαν, και κενοδοξία είναι η ελαφρότητα, το να επιδιώκουμε πράγματα που δεν έχουν καμία αξία.
Λέγω σε κάποιον: Το χειροτέχνημα που έκανες, θα μπορούσε να γίνη καλύτερο. Και λέγει μέσα του ο αδελφός: Αντί να μου πη μπράβο, που κουράσθηκα τρεις μήνες για να το κάνω, μου λέει ότι θα μπορούσε να γίνη καλύτερο; Η αντίδρασις του αδελφού κρύβει ελαφρότητα.
Διότι, τι σημασία έχει τι θα σου πη ο Γέροντας; Σημασία έχει τι λέει ο Θεός. Ο Θεός βλέπει τον κόπο και τον μόχθο σου. Εάν δεν έκανες το χειροτέχνημα καλό γιατί δεν πρόσεξες, τότε διέπραξες πλημμέλημα, αμάρτησες.
Εάν όμως το έκανες με όλη σου την καρδιά και με όλο σου τον κόπο και με όλο σου το ενδιαφέρον, αλλά δεν άρεσε στον άλλον, το σημασία έχει αυτό; Εσύ πες: «Είη το όνομα Κυρίου ευλογημένον» (Ψαλμ. 112, 2).
Απόσπασμα από το βιβλίο: «Λόγος περί νήψεως – ερμηνεία στον άγιο Ησύχιο» – Αρχ. Αιμιλιανού Σιμωνοπετρίτου, Ίνδικτος, Γ’ έκδοση, 2007,
https://www.askitikon.eu/
