Αγιογραφικό ανάγνωσμα

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ Γ΄ ΕΒΔΟΜΑΔΟΣ
Πρὸς Ρωμαίους Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα  9:6-19
Ἀδελφοί, οὐχ οἷον δὲ ὅτι ἐκπέπτωκεν ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ. Οὐ γὰρ πάντες οἱ ἐξ ᾿Ισραήλ, οὗτοι ᾿Ισραήλ, οὐδ᾿ ὅτι εἰσὶ σπέρμα ᾿Αβραάμ, πάντες τέκνα, ἀλλ᾿ «ἐν ᾿Ισαὰκ κληθήσεταί σοι σπέρμα»· τοῦτ᾿ ἔστιν οὐ τὰ τέκνα τῆς σαρκὸς ταῦτα τέκνα τοῦ Θεοῦ, ἀλλὰ τὰ τέκνα τῆς ἐπαγγελίας λογίζεται εἰς σπέρμα. Ἐπαγγελίας γὰρ ὁ λόγος οὗτος· «κατὰ τὸν καιρὸν τοῦτον ἐλεύσομαι καὶ ἔσται τῇ Σάρρᾳ υἱός». Οὐ μόνον δέ, ἀλλὰ καὶ ῾Ρεβέκκα ἐξ ἑνὸς κοίτην ἔχουσα, ᾿Ισαὰκ τοῦ πατρὸς ἡμῶν· μήπω γὰρ γεννηθέντων μηδὲ πραξάντων τι ἀγαθὸν ἢ κακόν, ἵνα ἡ κατ᾿ ἐκλογὴν τοῦ Θεοῦ πρόθεσις μένῃ, οὐκ ἐξ ἔργων, ἀλλ᾿ ἐκ τοῦ καλοῦντος. ἐρρέθη αὐτῇ ὅτι «ὁ μείζων δουλεύσει τῷ ἐλάσσονι», καθὼς γέγραπται· «Τὸν ᾿Ιακὼβ ἠγάπησα, τὸν δὲ ᾿Ησαῦ ἐμίσησα». Τί οὖν ἐροῦμεν; Μὴ ἀδικία παρὰ τῷ Θεῷ; Μὴ γένοιτο. Τῷ γὰρ Μωϋσῇ λέγει· «Ἐλεήσω ὃν ἂν ἐλεῶ, καὶ οἰκτειρήσω ὃν ἂν οἰκτείρω». Ἄρα οὖν οὐ τοῦ θέλοντος οὐδὲ τοῦ τρέχοντος, ἀλλὰ τοῦ ἐλεοῦντος Θεοῦ. Λέγει γὰρ ἡ γραφὴ τῷ Φαραὼ ὅτι «εἰς αὐτὸ τοῦτο ἐξήγειρά σε, ὅπως ἐνδείξωμαι ἐν σοὶ τὴν δύναμίν μου, καὶ ὅπως διαγγελῇ τὸ ὄνομά μου ἐν πάσῃ τῇ γῇ». Ἄρα οὖν ὃν θέλει ἐλεεῖ, ὃν δὲ θέλει σκληρύνει. ᾿Ερεῖς οὖν μοι· Τί ἔτι μέμφεται; Τῷ γὰρ βουλήματι αὐτοῦ τίς ἀνθέστηκε;

 ΕΡΜΗΝΕΙΑ (κ. Παναγιώτη Τρεμπέλα)
6 Τό ὅτι ὅμως χωρίστηκαν οἱ Ἰσραηλίτες ἀπό τόν Μεσσία καί ξέπεσαν ἀπό τίς εὐλογίες πού μᾶς ἔφερε, δέν ἔχει τή σημασία πού μέ μιά πρώτη ματιά θά φανταζόταν κανείς. Δέν σημαίνει δηλαδή ὅτι ἔχασε τή δύναμή του καί διαψεύσθηκε ὁ λόγος μέ τόν ὁποῖο ὁ Θεός βεβαίωσε τή διαθήκη του. Διότι ἀληθινός ἰσραηλιτικός λαός δέν εἶναι ὅλοι ὅσοι κατάγονται σαρκικά ἀπό τόν Ἰσραήλ.
7 Οὔτε ἐπειδή εἶναι σαρκικοί ἀπόγονοι τοῦ Ἀβραάμ, εἶναι γι’ αὐτό τέκνα τοῦ Ἀβραάμ μέ κληρονομικά δικαιώματα στήν ἐπαγγελία. Ἀλλά, ὅπως λέει ἡ Ἁγία Γραφή, ἀπό τόν Ἰσαάκ θά ὀνομασθοῦν οἱ ἀληθινοί ἀπόγονοί σου.
8 Δηλαδή παιδιά τοῦ Θεοῦ δέν εἶναι τά σαρκικά παιδιά, πού γεννιοῦνται σύμφωνα μέ τούς φυσικούς νόμους. Ἀλλά τά παιδιά πού γεννιοῦνται σύμφωνα μέ τήν ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ, αὐτά λογαριάζονται ἀληθινοί καί πραγματικοί ἀπόγονοι.
9 Διότι εἶναι λόγος ἐπαγγελίας καί ὑποσχέσεως ὁ λόγος αὐτός πού εἶπε ὁ Θεός στόν Ἀβραάμ, ὅταν προανήγγειλε τή γέννηση τοῦ Ἰσαάκ, τοῦ μόνου πραγματικοῦ κληρονόμου τοῦ Ἀβραάμ. Εἶπε δηλαδή ὁ Θεός: Τό ἐρχόμενο ἔτος τέτοια ἐποχή σάν τώρα θά ἔλθω, καί ἡ στείρα Σάρρα θά ἔχει παιδί. 
10 Καί ὄχι μόνο ἡ Σάρρα γέννησε σύμφωνα μέ τήν ὑπόσχεση τοῦ Θεοῦ, ἀλλά καί ἡ Ρεβέκκα πῆρε θεία ἐπαγγελία καί ὑπόσχεση, καί ἀπό ἕναν ἄνδρα, δηλαδή τόν πατέρα μας Ἰσαάκ, συνέλαβε κι ἔκανε παιδί.
11, 12 Τό ὅτι μάλιστα καί ἡ Ρεβέκκα γέννησε σύμφωνα μέ θεία ὑπόσχεση ἀποδεικνύεται ἀπό τό ἑξῆς: Ἐνῶ ἀκόμη δέν εἶχαν γεννηθεῖ τά δίδυμα παιδιά της καί δέν εἶχαν ἀκόμη κάνει κάτι καλό ἤ κακό, εἶπε σ’ αὐτήν ὁ Θεός ὅτι ὁ μεγαλύτερος Ἠσαῦ θά γίνει δοῦλος στόν μικρότερο Ἰακώβ. Καί ἔγινε αὐτό, γιά νά μένει στερεά καί ἀδιαμφισβήτητη ἡ βουλή καί ἡ προαπόφαση τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία βασίζεται στήν ἐκλογή του καί δέν ἐξαρτᾶται ἀπό ἔργα ἀνθρώπου, ἀλλά ἀπό τόν ἴδιο· αὐτός καλεῖ καί προορίζει τούς ἀνθρώπους.
13 Καί πράγματι ἡ ὑπόσχεση αὐτή τοῦ Θεοῦ ἐπαληθεύθηκε πλήρως σύμφωνα μ’ ἐκεῖνο πού ἔχει γραφεῖ ἀπό τόν προφήτη Μαλαχία: Ἀγάπησα τόν Ἰακώβ καί τούς Ἰσραηλίτες πού κατάγονται ἀπό αὐτόν, λέει ὁ Θεός. Ἀντίθετα ἀποδοκίμασα τόν Ἠσαῦ καί τούς ἀπογόνους του Ἰδουμαίους.
14 Ἀλλά ἐάν ἡ ἐκλογή καί ἡ προτίμηση ἐξαρτᾶται κυρίως ἀπό τόν Θεό, ὁ ὁποῖος καλεῖ τόν ἄνθρωπο, τί λοιπόν θά ποῦμε; Διέπραξε ἀδικία ὁ Θεός σέ βάρος τοῦ Ἠσαῦ; Μή συμβεῖ νά μᾶς περάσει ἀπ’ τό νοῦ κάτι τέ­τοιο.
15 Πάντοτε ἔτσι ἐνεργεῖ ὁ Θεός, καί αὐτό ἀποδεικνύεται ἀπό τό ὅτι καί σ’ ἄλλο σημεῖο βεβαιώνει ἡ Ἁγία Γρα­φή­ ὅτι ὁ δίκαιος Θεός κάνει τήν ἐκλογή του ἀπολύτως ἐλεύθερα, ἀνάλογα μέ τή διάθεση τοῦ ἀνθρώπου. Εἶπε δηλαδή ὁ Θεός στό Μωυσῆ: Θά ἐλεήσω ὁποιονδήποτε ἐγώ ὁ ἀπροσωπόληπτος καί δίκαιος κρίνω ἄξιο τοῦ ἐλέους μου, καί θά δείξω τούς οἰκτιρμούς μου σ’ ὁποιονδήποτε ἐγώ βρίσκω ἄξιο τῆς εὐσπλαχνίας μου.
16 Τό συμπέρασμα λοιπόν ἀπό τή μαρτυρία αὐτή εἶναι ὅτι καί στήν περίπτωση τοῦ Ἰακώβ καί τοῦ Ἠσαῦ ἐνήργησε ὁ Θεός σύμφωνα μέ τήν ἀρχή τήν ὁποία ἐφαρμόζει γενικά. Σύμφωνα μ’ αὐτή, τό ἔλεος τοῦ Θεοῦ δέν ἐξαρτᾶται τελείως καί ἀποκλειστικῶς ἀπό τόν ἄνθρωπο ἐκεῖνον πού θέλει, οὔτε ἀπό ὅποιον ἐπιδιώκει τό ἔλεος αὐτό, ἀλλά ἀπό τόν Θεό πού ἐλεεῖ.
17 Αὐτό ἄλλωστε φαίνεται κι ἀπό ἄλλο παράδειγμα τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Διότι λέει ἡ Ἁγία Γραφή γιά τόν Φαραώ, ὅτι ἀκριβῶς γι’ αὐτό ἐπέτρεψα νά ἀνυψωθεῖς στό βασιλικό ἀξίωμα, γιά νά δείξω μέσα ἀπό σένα τή δύναμή μου καί νά διαφημισθεῖ τό ὄνομά μου σ’ ὅλη τή γῆ.
18 Συνάγεται λοιπόν καί ἀπό τό νέο αὐτό παράδειγμα τῆς Ἁγίας Γραφῆς ὅτι ἐλεεῖ ὁ Θεός ἐκεῖνον πού θέλει, ἀλλά καί ὅποιον θέλει τόν ἐγκαταλείπει καί σκληρύνεται. Πάντοτε ὅμως ἡ θέληση καί ἡ προτίμηση αὐτή τοῦ Θεοῦ στηρίζεται στήν πρόγνωσή του καί τή δικαιοσύνη του.
19 Ὕστερα λοιπόν ἀπ’ αὐτά θά μοῦ προβάλεις τήν ἔνσταση: Ἀφοῦ ὅποιον ὁ Θεός θέλει τόν ἐγκαταλείπει καί σκληρύνεται, γιατί πλέον ἀποδοκιμάζει καί κατακρίνει αὐτούς πού σκληρύνονται; Ποιός μπόρεσε ποτέ νά ἀντισταθεῖ στό θέλημά του;

(Η ΚΑΙΝΗ ΔΙΑΘΗΚΗ - ΜΕ ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΡΜΗΝΕΙΑ - ΕΚΔΟΣΙΣ «ΑΔΕΛΦΟΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΩΝ “Ο ΣΩΤΗΡ”»)