"Το θαύμα της Χάριτος"

(Άγιος Γρηγόριος Παλαμάς)

 Ο βιογράφος του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, Άγιος Φιλόθεος ο Κόκκινος ονομάζει τον Άγιο Γρηγόριο επαξίως " θαύμα της Οικουμένης".

 Εμείς κάναμε μια αλλαγή και τον ονομάσαμε " θαύμα της Χάριτος"...

 Η ζωή του Αγίου είναι συνυφασμένη με το θαύμα. Καθοδηγείται σε κάθε βήμα από ένα θαύμα. Αλλά και ο ίδιος ο Άγιος Γρηγόριος σκορπούσε το θαύμα στο πέρασμά του τόσο απλόχερα, ώστε η Εκκλησία τον ονόμασε θαυματουργό...

Αυτό είναι και το περιεχόμενο της διδασκαλίας του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, ότι ο Θεός μας επισκέφθηκε με την ενανθρώπηση του Υιού του. Αποδεικνύει στη συνέχεια τη μέριμνά του με την θαυματουργή χάρη του...

Ο Άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς πέρασε από τη γη μας ως θαύμα. Η ζωή του, η μόρφωσή του, τα θεία ιδιώματά του, ο φωτεινός νούς του, οι λόγοι και οι πράξεις του ήταν όλα θαυμαστά. Ο ίδιος διηγείται σε φίλους και καταγράφει με παρρησία τη θαυμαστή επέμβαση του Θεού, της Παναγίας και των Αγίων στη ζωή του...

Διαβάζοντας τον βίο του Αγίου Γρηγορίου λοιπόν θα γνωρίσουμε τον Άγιο, θα τιμήσουμε τον Άγιο και θα επικαλεσθούμε τις πρεσβείες του για τη σωτηρία της ψυχής μας και για την πατρίδα μας.

Επομένως όχι μόνο οι θεολόγοι, όχι μόνο οι επιστήμονες, αλλά όλοι μπορούμε να προσεγγίσουμε τον Άγιο Γρηγόριο. Θα τον αγαπήσουμε όλοι, θα τον κάνομε προστάτη και πρεσβευτή μας και θα τον παρακαλούμε καθημερινά.

"Άγιε Γρηγόριε, φώτισε μας τα σκοτάδια και κάνε μας κάποιο θαύμα, θαυματουργέ".

  Στο ησυχαστήριο του Αγίου Σάββα ήταν πάλι και προσευχόταν προσηλωμένος απόλυτα στο Θεό. Του φάνηκε σαν να τον κατέλαβε σκιά ύπνου. Βλέπει μια τέτοια θεωρία.

Κρατούσε στα χέρια του σκεύος γεμάτο γάλα. Ξαφνικά άρχισε το γάλα να χύνεται άσκοπα έξω από το αγγείο. Έπειτα το γάλα μεταβλήθηκε απότομα σε άριστο και ευωδιαστό κρασί. Το κρασί χυνόταν τόσο άφθονο στα ρούχα και στα χέρια του, ώστε να τον καταβρέχει ολόκληρο και να σκορπίζει μεγάλη ευωδιά.

Ενώ, λέγει, ήμουν χαρούμενος και ευχαριστημένος γι' αυτό, στάθηκε μπροστά μου ένας επιφανής άνδρας γεμάτος φώς και είπε.

-Γιατί δε μεταδίδεις και στους άλλους από αυτό το θείο ποτό, που αναβλύζει με τόσο θαυμαστό τρόπο;

Γιατί το αφήνεις και χύνεται έτσι μάταια;

Δεν ξέρεις ότι αυτό είναι δώρο του Θεού και ότι δε θα σταματήσει να πηγάζει έτσι άφθονο;

- Και πώς μπορώ εγώ, ρώτησα, να το μοιράσω και σε ποιούς, αφού ζω μόνος μου; Έπειτα οι άνθρωποι στην εποχή μας δεν αγαπούν και δεν συγκινούνται από τέτοια πράγματα.

-Γρηγόριε, και αν δεν υπάρχουν άνθρωποι, που να το ζητούν, εσύ κάνε το καθήκον σου. Άφησε στο Δεσπότη τη λογοδοσία. Θυμήσου και το τάλαντο. Καταδικάστηκε ο δούλος, που αμέλησε και δεν εργάστηκε καλά το δεσποτικό τάλαντο.

Αυτά είπε ο λαμπρός άνδρας και έφυγε.

Εγώ τίναξα τη σκιά εκείνη του ύπνου και σκεπτόμουν το όραμα.

Ένα Θείο φως με περιέλαμπε ακόμα...

...Σκέφθηκα. Ο λόγος μου από γάλα, δηλαδή από ηθικός και απλός, πρέπει να γίνει κρασί, δηλαδή δογματικός και υψηλός...

Ο Γρηγόριος άρχισε να γράφει"...

..."Σύμφωνα με την πατερική άποψη,όταν ο άνθρωπος απαλλαγεί από τα πάθη, στην ώρα της προσευχής βλέπει τον εαυτό του να περιλάμπεται από το θείο φώς. Και ο ίδιος ο Θεός, όταν βρει κεκαθαρμένη ψυχή και ύλη χωρούσα τη θεία εμφάνεια χωρίς το κάλυμμα της κακίας, αποκαλύπτεται ως νοερό φώς. Πολλοί άγιοι είδαν τη λαμπρότητα του Θεού.

- Αυτό είναι αίρεση, Παλαμά, φοβερή αίρεση, είπε οργισμένος ο Βαρλαάμ. Αμαθείς μοναχοί, άγευστοι από τη γνώση της Αγίας Γραφής και της θύραθεν, δεν μπορεί να βλέπουν το φως του Θεού. Δε βλέπουν φώς, αλλά δαιμονιώδη φαντασία, που μετασχηματίζεται σε άγγελο φωτός.

-Δεν είπε ο Κύριος, ω φιλόσοφε,"μακάριοι οι καθαροί τη καρδία ότι αυτοί τον Θεόν όψονται"; Οι καθαροί στην καρδιά βλέπουν το Θεό. Είδαν το Θεό ως φώς οι μαθητές στο Θαβώρειον όρος. Μόνο οι τυφλοί, που απολαμβάνουν τη θέρμη του ηλίου, αλλά δεν τον βλέπουν, επιχειρούν να διδάσκουν ότι δεν υπάρχει ο ήλιος. Η καθαρότητα λοιπόν ενώνει τον άνθρωπο με το Θεό δια της προσευχής και τον καθιστά αγγελοειδή και θεοειδή.

Αυτήν την καθαρότητα έχουν οι αμαθείς μοναχοί, που συκοφαντείς εσύ. Και επειδή στην έμπονη προσπάθεια της ψυχής για την κάθαρση από τα πάθη κοπιάζει μαζί και συντρίβεται το σώμα με τα εξωτερικά σχήματα, γι αυτό αξιώνεται και το σώμα να απολαύσει τη θέα του Θεού και σε αυτή τη ζωή και στον μέλλοντα χρόνο.

-Εσύ είδες το φώς του Θεού, Παλαμά, είπε με ειρωνεία ο Βαρλαάμ;

-Τα πνευματικά δεν αγγίζονται από τους απείρους και αμυήτους. Υπέρ των ιερώς ησυχαζόντων ομιλώ, όχι υπέρ του εαυτού μου.

Προσκυνώ τους αμαθείς μοναχούς, που απαρνήθηκαν τα χρήματα και τη δόξα.

Αποτραβήχτηκαν από τον ένοχο βίο.

Περιφρόνησαν την ηδονή των σωμάτων.

Υποτάχθηκαν με ταπείνωση στους ανώτερους.

Πάσχουν στα άδυτα της ψυχής, για να καθαρισθούν από τα πάθη.

Επίμονα κρατούν το νου τους στην αδειάληπτη προσευχή.

Δεν είναι εύκολα πράγματα αυτά, που προσπαθούν να πετύχουν οι μοναχοί. Αυτοί βγαίνουν βεβαίως από τον εαυτό τους και προσφέρονται ολοκληρωτικά στο Θεό. Και ο Θεός τους φανερώνεται κατά τη δύναμή τους ως άπλετο φώς, αγαλλίαμα, υπερκόσμια ευφροσύνη, γλυκασμός και ηδονή ανέκφραστος."...

Σχετική εικόνα

..." Μόλις έπεσε ο Καλέκας κατά παράδοξο τρόπο, το ίδιο βράδυ μπήκε στην Κωνσταντινούπολη ο Ιωάννης Καντακουζηνός. Έφυγε το σκάνδαλο της έριδος ο πατριάρχης Καλέκας, και συμφιλιώθηκαν οι δύο αντίπαλες πλευρές.

Αποφυλακίσθηκε ο Γρηγόριος Παλαμάς αμέσως.

Στον πατριαρχικό θρόνο εξελέγη ο φίλος του Γρηγορίου, ο από Μονεμβασίας Ισίδωρος.

Στο θρόνο της Θεσσαλονίκης εξελέγη επίσκοπος ο Γρηγόριος Παλαμάς (Μαϊος 1347).

Τί να πούμε για την απρόσμενη τροπή των πραγμάτων;

Ο καταδικασμένος Παλαμάς, ο φυλακισμένος, ο αδικημένος και διωγμένος εκλέγεται επίσκοπος Θεσσαλονίκης.

Ήταν δώρο του Θεού η πληρότητα της αρχιερατικής χάριτος στον υπέρμαχο της θείας χάριτος Παλαμά;

Ήταν η εκλογή του εκδήλωση της τιμής των βασιλέων και του λαού;

Ή ο Θεός άνοιξε ένα άλλο σκάμμα, όπου καλούσε τον Παλαμά να δώσει θανατηφόρα κτυπήματα στον πονηρό και να συμπληρώσει τα στεφάνια του;

Ο Παλαμάς έμεινε στο τελευταίο.

Η διορατικότητά του, χάρισμα του Παναγίου Πνεύματος, του φανέρωσε ότι θα ακολουθήσουν τρανότεροι αγώνες.

Γι αυτό μέσα στη χαρά των βασιλέων, του πατριάρχου Ισιδώρου, των μοναχών και του πλήθους το συγκρατημένο και σοβαρό ύφος του επισκόπου Παλαμά ήταν μια παραφωνία.

- Άξιος, άξιος, να ζήσετε, του εύχοταν όλοι από καρδίας.

- Εύχεσθε, απαντούσε περίσκεπτα ο Παλαμάς."

.."Οι Τούρκοι κριτές και οι Χιόνες, αποχαιρέτησαν με ευλάβεια τον Παλαμά και έφυγαν.Ένας όμως από τους Χιόνες έμεινε πίσω.

-'Απιστε, σκύλε, διάβολε, καταραμένε Ρωμιέ, βρυχήθηκε και όρμηξε εναντίον του Παλαμά.

Του έδωσε τόσο δυνατά χτυπήματα και μπουνιές στο πρόσωπο, ώστε παραμορφώθηκε ο θείος Παλαμάς. Έπεσε κάτω αιμόφυρτος. Το αίμα έτρεχε άφθονο από τη μύτη και το στόμα του. Κάποιοι Τούρκοι πρόλαβαν και άρπαξαν το Χιόνη, διαφορετικά θα σκότωνε τον Παλαμά. Ο θείος Γρηγόριος δε σάλευε στο χώμα.

Ειδοποιήθηκε αμέσως ο γιατρός Τορωνεϊτης, για να επιμεληθεί τον πολύαθλο Πατέρα. Ο Παλαμάς μετά βίας απέπνεε. Τα χείλη του ψιθύριζαν ακατάπαυστα.

-Δόξα τω Θεώ πάντων ένεκεν.

Υπεραγία Θεοτόκε, βοήθησέ με.

Ο γιατρός τον είδε και δεν άντεχε να τον αγγίξει. Πήγε παράμερα και έκλαιγε βάζοντας το πρόσωπο στα δυό του χέρια.

-Γιατρέ, θα πεθάνει ο επίσκοπος, τον σκούντησε με απελπισία ο υποτακτικός του.

Ο Τορωνεϊτης έσφιξε την καρδιά του και επέστρεψε στο θλιβερό καθήκον του. Από πού να πιασθεί, για α ανακουφίσει το βασανισμένο Πατέρα; Δεν υπήρχε υγιές μέρος στο σώμα του.

- Πρέπει να φύγομε αμέσως στη Νίκαια, είπε θορυβημένος. Δεν έχω τα μέσα να βοηθήσω τον άρρωστο. Είναι πολύ σοβαρή η κατάσταση του επισκόπου.

Τον πήρε μαζί του στη Νίκαια για να τον περιθάλψει.

Ο Γρηγόριος έφυγε αρχικά μόνος του στη Νίκαια με τον θεοφιλέστατο γιατρό.

Τί έγινε η συνοδεία του;

...Ένα πρωινό ήταν ιδιαίτερα ευδιάθετος ο θείος πατήρ. Έλαμπε το πρόσωπό του από μια ουράνια χαρά.

- Ετοιμασθήτε, αδελφοί μου, για την εκδημία μου. Θα φύγω στις 14 Νοεμβρίου.

Όσοι παράστεκαν γύρω του πάγωσαν από τη θλίψη και δεν μπόρεσαν να πουν ούτε μια λέξη.

- Λυπηθήκατε υπερβολικά, συνέχισε με την ίδια καλή διάθεση ο Παλαμάς, και δε με ρωτάτε, πώς ξέρω την ακριβή ημέρα.

Τα μεσάνυχτα ήμουν ξάγρυπνος, γιατί είχα οξείς πόνους στην κοιλιά μου.

- Παναγία μου, έλεγα, βοήθησε το δούλο σου στις δύσκολες ώρες, που περνώ.

Δεν πρόλαβα να τελειώσω την ευχή και ένα ουράνιο φώς περιέλουσε το δωμάτιό μου. Ήρθε η βασίλισσά μου, η προστάτις μου, η Παναγία μου συνοδευόμενη από όλους τους Αγίους Πατέρες. Ήταν οι μεγάλοι, ο Βασίλειος, ο Γρηγόριος, ο Αθανάσιος, ο Χρυσόστομος.

- Γρηγόριε, μου είπε η Δέσποινά μου, ετοιμάσου. Οι Πατέρες σε περιμένουν στον ουρανό. Ο Χρυσόστομος θα σου πει πότε.

Ενα νεύμα έκανε η λαμπρή Κυρία στον ιερό Χρυσόστομο, που ξεχώρισε από τη συνοδεία της και πλησίασε στο προσκέφαλό μου.

- Την επομένη ημέρα της μνήμης μου θα έρθεις κοντά μας, Γρηγόριε.

Είπε και χαϊδεψε ο άγιος Πατήρ το κάθιδρο μέτωπό μου.

Έπειτα σιωπή και σκοτάδι.

Έφυγαν κι εγώ σκεφτόμουν.

Γιατί ο ιερός Χρυσόστομος μου μήνυσε την ημέρα της εξόδου μου; 'Ισως γιατί εκεί στη αιχμαλωσία, όταν έσερνα τα πόδια μου και το κορμί μου στα ίδια μέρη, όπου σύρθηκε και εκείνος εξόριστος τον επικαλούμουν συνεχώς....

-Θα φύγω λοιπόν στις 14 Νοεμβρίου....

...Την 14η Νοεμβρίου 1359 άκουγαν καθαρά να επαναλαμβάνει μία φράση.

-"Τα επουράνια, εις τα επουράνια"...

Τα μάτια του ήταν στηλωμένα ψηλά. Έβλεπε εκστατικός τα επουράνια. Το πρόσωπό του λούσθηκε στο φώς. Έγινε αγγελικό, ουρανιο, νεανικό και υγιές. Τότε θεία βουλή διέλυσε τη σύμφυτη συζυγία της ουρανίας ψυχής του από το σώμα το είχε κάνει πράξη ο θείος Γρηγόριος από τη νεανική του ηλικία. Τώρα το επικύρωσε ο Θεός.

Έφυγε σε ηλικία εξήντα τριών ετών.

Πολλά εξαίσια σημεία συνόδευσαν την κοίμηση του Παλαμά.

Φώς παράδοξο περιέλαμψε το δωμάτιο και έλουσε το πρόσωπό του, ώστε να φαίνεται ως θέα άγγελου. Ξαφνικά μετά την κοιμησή του το ρυτιδωμένο και καταπονημένο πρόσωπο του θείου Παλαμά από την πολύχρονη αρρώστια έγινε πανέμορφο και φωτεινό. Και πώς θα στερούσε από το άκτιστο φώς τον κήρυκα του ακτίστου φωτός Γρηγόριο ο Χριστός τούτη την ώρα της κοιμήσεώς του;

Αυτό το εξαίσιο φως το είδαν αρχιερείς και μοναχοί, που παρίσταντο γύρω από το σκήνωμά του. Την υπερφυή αίγλη του προσώπου του όμως την είδαν όλοι, όσοι πήραν μέρος στην εκφορά του.

Η χάρις του Αγίου Πνεύματος, η σύνοικος της ψυχής και του σώματος του Παλαμά, αυτή που ενήργησε και ανέδειξε τον Παλαμά μοναδικό θαύμα στη γη, αυτή η Χάρις έμεινε για πάντα στο ιερό λείψανό του. Γι αυτό μέχρι σήμερα ο τάφος του είναι οίκος θείου φωτός, πηγή θαυμάτων, βρύση ιερών χαρισμάτων και αδάπανο ιατρείο."

 Μοναχής Ολυμπιάδος Ντίτορα

https://proskynitis.blogspot./2018/03/blog-post_95.html