Το ψεύδος λένε οι Πατέρες είναι γέννημα της πολυλογίας και της ευτραπελίας. «Ψεύδος εστίν αγάπης αφανισμός», γράφει ο Ιωάννης της Κλίμακος. Είναι ένα άστατο πάθος που οδηγεί τους ανθρώπους σε πολλά κακά και διαιρεί την ψυχή. Η αλήθεια δυναμώνει την ψυχή, ενώ αντίθετα το ψεύδος της φέρνει καχεξία. Το ψέμα είναι συνδεδεμένο με την πλάνη, με τη συκοφαντία και την υποκρισία. Ο λόγος του Θεού μας λέγει πως «απολεί δε Κύριος πάντας τους λαλούντας το ψεύδος» (Ψαλμ, 5, 7). Υπάρχουν τρεις γενικοί τρόποι για να λέμε ψέματα και να είμαστε ψευδόμενοι, γράφει ο αββάς Δωρόθεος.
Ο πρώτος τρόπος είναι να ψεύδεται κανείς κατά διάνοια. Χαρακτηριστικό αυτής της κατάστασης είναι η υπόνοια και η καχυποψία. Αυτός που έχει καχυποψίες, εάν δει κάποιον να μιλάει σε άλλον, υποπτεύεται πως μιλούν γι’αυτόν. Η καχυποψία που είναι μια μορφή ψεύδους, κάνει τον άνθρωπο να μη λέγει τίποτε το αληθινό, αλλά να κατασκευάζει όλο υποθέσεις. Τα αποτελέσματα της περιπτώσεως αυτής είναι περιέργειες, καταλαλιές, κρυφακούσματα, το μάλωμα και η κατάκριση.
Ο δεύτερος τρόπος είναι να ψευδόμαστε με το λόγο. Ένας που είναι ψεύτης στα λόγια, προσπαθεί να διακιολογήσει τις αμαρτίες του, τα πάθη του ή προσπαθεί να πετύχει το σκοπό του με ψέματα. Τροποποιεί τις κατηγορίες εις βάρος του με ψέματα. Λέγει ψέματα, για να εκπληρωθούν οι επιθυμίες του. Ψεύδεται για να εντυπωσιάσει, να αποφύγει πολλές καταστάσεις ή για να κερδίσει χρήματα και αγαθά. Αυτός που λέγει ψέματα στα λόγια του, φτάνει στο σημείο, να μην τον πιστεύουν οι άλλοι, έστω κι αν λέγει αλήθεια.
Ο τρίτος τρόπος σχετίζεται μ’αυτόν που ψεύδεται με το βίο του. Η πραγματική ζωή που κάνει είναι άλλη κι άλλη φαίνεται. Είναι άσωτος, αλλά εμφανίζεται εγκρατής. Είναι πλεονέκτης και εμφανίζεται ελεήμονας και μιλά με θέρμη για την ελεημοσύνη. Είναι υπερήφανος και θαυμάζει την ταπεινοφροσύνη. Προβάλλει την αρετή είτε για να σκεπάσει τον εαυτό του είτε για να τον θαυμάσουν οι άλλοι. «Ούτος ουκ εστίν απλούς άνθρωπος, αλλά διπλούς». Είναι διπρόσωπος. Η κατάσταση της υποκρισίας συνδέεται στενά με το ψεύδος και μάλιστα μερικές φορές η υποκρισία και το ψεύδος ταυτίζονται.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου