ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ: Η΄ ΜΑΤΘΑΙΟΥ

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη

Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

«Δότε ὑμεῖς αὐτοῖς φαγεῖν».

Μεγάλη έκπληξη δοκίμασαν οι Μαθητές και πολλά ερωτηματικά θα γεννήθηκαν μέσα τους, όταν άκουσαν τον Κύριο, να τους λέει να δώσουν στα πλήθη του λαού τροφή. Στην ακατοίκητη εκείνη περιοχή είχαν συγκεντρωθεί για να ακούσουν τον Κύριο, πέντε χιλιάδες άνδρες. Αν στον αριθμό αυτό προστεθούν και τα παιδιά με τις γυναίκες, που πιθανόν να ήταν διπλάσια, γίνεται φανερό ότι ήταν πάρα πολύ το πλήθος. Οι Μαθητές δεν είχαν μαζί τους τίποτα, παρά μόνο πέντε άρτους και δύο ψάρια. Τι μπορούσαν να κάνουν αυτά σε τόσο λαό; Και όμως ο Κύριος τους λέει· «Δότε ὑμεῖς αὐτοῖς φαγεῖν». Να τους δώσετε εσείς φαγητό. Κι οι Μαθητές με πολύ προθυμία τους πρόσφεραν αυτό που είχαν, τους πέντε άρτους και τα δύο ψάρια. Και το θαύμα έγινε. Αυτά ευλόγησε ο Κύριος, τα πλήθυνε σε μεγάλες ποσότητες και χόρτασαν όλοι. Και το περίσσευμα αυτών των κλασμάτων «δώδεκα κοφίνους πλήρεις».

Πολλές φορές μάς λέει ο Κύριος· δώσετε εσείς στους πεινασμένους ψωμί, στους γυμνούς ενδύματα, στους ασθενείς φάρμακα, σε όσους στερούνται, αυτό που τους χρειάζεται. Πάντοτε, σε κάθε εποχή και σε κάθε κοινωνία, θα υπάρχουν αυτοί που στερούνται και πάσχουν ποικιλότροπα. Όσο κι αν η παραγωγή αυξάνεται και τα αγαθά είναι άφθονα, όσο κι αν η τεχνολογία προοδεύει, οι πτωχοί και αυτοί που στερούνται υπάρχουν και θα υπάρχουν πάντοτε.

Δεν θα λείψουν οι φτωχές οικογένειες οι οποίες έχασαν τον προστάτη τους, τον σύζυγο η μητέρα, τον πατέρα τα παιδιά, εκείνον ο οποίος είχε επωμισθεί την υποχρέωση και την φροντίδα για την συντήρησή τους. Οι άνεργοι πάντοτε υπάρχουν· άνθρωποι υγιείς και εργατικοί, οι οποίοι παρά την προθυμία τους να εργασθούν, δεν βρίσκουν πάντοτε εργασία, με αποτέλεσμα να μένουν χωρίς πόρους, να στερούνται ίσως και αυτό ακόμη το ψωμί. Και κάτι τέτοιοι άνθρωποι, φιλότιμοι καθώς είναι, δεν απλώνουν το χέρι να ζητήσουν βοήθεια. Και τι να πρωτοαγοράσουν με τα πενιχρά βοηθήματα ανεργίας που παίρνουν!

Στις μεγάλες πόλεις και στις μικρές, στα αστικά κέντρα και στην ύπαιθρο, υπάρχουν πάντοτε ενδεείς. Άνθρωποι που βρίσκονται σε μεγάλη στέρηση και στεναχώρια, σε οικονομικό αδιέξοδο και δεν βλέπουν κανένα τρόπο να ανταποκριθούν και στις πλέον στοιχειώδεις ανάγκες τους. Τα ορφανά και οι χήρες, οι εγκαταλελειμμένοι και οι απόκληροι της κοινωνίας, οι ημίγυμνοι, οι ανέστιοι, οι ασθενείς, που δεν έχουν κανένα κοντά τους να τους δώσει έστω και ένα ποτήρι νερό, είναι και θα είναι πάντοτε ανάμεσά μας. Πιθανόν να μην φαίνονται στους δρόμους. Ίσως να είναι κλεισμένοι στα σπίτια τους. Πρέπει να ψάξει κανείς για να τους βρει. 

Καθημερινά βλέπουμε και ακούμε τέτοια δράματα, ιδιαίτερα τα τελευταία χρόνια. Οι άνθρωποι απελπίζονται, λυγίζουν, δεν αντέχουν το βάρος των δοκιμασιών και πολλές φορές οδηγούνται σε πράξεις κατά τους εαυτού τους. Η πράξη τους όμως αυτή δεν αλλάζει κατ’ ουσία τίποτα. Είναι καθαρά μια εγωιστική πράξη. Και το αποτέλεσμα είναι οι συγγενείς να κληρονομούν όλα αυτά τα προβλήματα.

Όσο κι αν οργανώνεται και ενισχύεται η κοινωνική πρόνοια, δεν είναι σε θέση να θεραπεύσει όλες τις ανάγκες, να βοηθήσει όλους όσοι στερούνται. Για κάθε έθνος και για κάθε κοινωνία θα ισχύει εκείνο που είπε ο Θεός για τον λαό του τον Ισραήλ· «οὐ μή ἐκλίπῃ ἐνδεής ἀπό τῆς γῆς σου». Και προσθέτει· «διά τοῦτο ἐγώ σοι ἐντέλλομαι… ἀνοίγων ἀνοίξεις τάς χεῖράς σου τῷ ἀδελφῷ σου τῷ πένητι καί τῷ ἐπιδεομένῳ τῷ ἐπί τῆς γῆς σου» .

Αλλά θα έρθει σε μερικούς η απορία και το ερώτημα· και τι μπορώ να κάνω εγώ προσωπικά για να χορτάσουν τόσοι άνθρωποι που πεινούν και για το ντύσιμο τόσων γυμνών; Την ίδια απορία είχαν και οι Μαθητές, όταν ο Κύριος δείχνοντας τα πεινασμένα πλήθη τους είπε· «δότε ὑμεῖς αὐτοῖς φαγεῖν». Πώς να θρέψουν αυτοί και πώς να χορτάσουν τόσα πεινασμένα στόματα.

Ένας μάλιστα από τους Μαθητές, ο Φίλιππος, έκανε ένα πρόχειρο λογαριασμό και υπολόγισε ότι και αν αυτοί είχαν διακόσια δηνάρια και τα διέθεταν να αγοράσουν ψωμί και να το μοιράσουν στα πλήθη, μόλις και μετά βίας από ένα μικρό κομμάτι θα έπαιρνε ο καθένας. Γνώριζε βέβαια, ο Κύριος ότι ήταν απολύτως αδύνατο στους Μαθητές να θρέψουν τις χιλιάδες των ανθρώπων. Αλλά ήθελε οι Μαθητές Του να δείξουν την καλή τους διάθεση. Και πραγματικά την έδειξαν. Όταν τους ζήτησε να προσφέρουν τους πέντε άρτους και τα δύο ψάρια που είχαν για τον εαυτό τους, τα έδωσαν ευχαρίστως. Έκαναν αυτό που μπορούσαν. Πρόσφεραν αυτό που είχαν.

Αυτό ακριβώς επιζητούσε και αυτό ήθελε να διδάξει ο Κύριος. Όπως οι Μαθητές σε εκείνη την περίσταση, έτσι κι εμείς σε κάθε ευκαιρία, που μάς παρουσιάζεται, ας κάνουμε αυτό που μπορούμε, ας προσφέρουμε αυτό, έστω και λίγο, που διαθέτουμε. Και από κει και πέρα έχει ο Θεός. Ο Κύριος γνωρίζει. Ο ιερός Χρυσόστομος λέει, ότι «ἡ ἐντολή τῆς ἐλεημοσύνης ἐδόθη εἰς ἡμᾶς ἀπό τόν Θεόν, διά νά ἀσκήσωμεν καί καλλιεργήσωμεν τήν ἀγάπην. Ἂλλως ὁ Θεός ἠμπορεῖ νά χορτάση καί νά διαθρέψη τούς πάντας ἀπονητί, χωρίς κανένα κόπον». Επομένως το θέμα δεν είναι να θρέψω εγώ όλους τους πεινασμένους αλλά να κάνω αυτό που μπορώ γι’ αυτούς.

Ο Τωβίτ συμβούλευε τον γιο του Τωβία: «Παιδί μου, του έλεγε, από τα υπάρχοντά σου δίδε ελεημοσύνη. Μη στεναχωρηθεί ποτέ και μη λυπηθεί το μάτι σου προκειμένου να κάμεις ελεημοσύνη. Μη γυρίσεις αλλού το πρόσωπό σου από κάθε φτωχό· διότι τότε και το πρόσωπο του Θεού δεν θα αποστραφεί ποτέ από σένα. Ανάλογα με τα αγαθά, τα οποία έχεις, να δίδεις ελεημοσύνη. Εάν έχεις λίγα, μη φοβηθείς να δώσεις από αυτά τα λίγα» . Πρακτικές συμβουλές, οι οποίες έχουν αιώνιο κύρος και ισχύουν για όλους τους ανθρώπους.

Τις καλές πράξεις, τα έργα της αγάπης και της φιλανθρωπίας δεν τα προόρισε ο Θεός μόνο για τους πλούσιους και τους ευκατάστατους· γι’ αυτούς που έχουν πολλά και μπορούν να δώσουν, χωρίς να στερηθούν. Τα έκανε προσιτά και στους φτωχούς, οι οποίοι είναι και περισσότερο ευσυγκίνητοι  στο ξένο πόνο και ευαίσθητοι στη στέρηση του άλλου. Και η κατά δύναμη, έστω και μικρή, προσφορά της αγάπης τους έχει μεγάλη αξία ενώπιον του Θεού. «Δίδε και από το υστέρημά σου ακόμη, λέει ο Μέγας Βασίλειος προς τον φτωχό. Και θα έχεις την ευλογία του Θεού στη ζωή σου. Το σπίτι σου θα μοιάσει με τα φρέατα εκείνα, που οι άνθρωποι συνεχώς αντλούν το νερό και ποτέ δεν εξαντλούνται· γεμίζουν αμέσως».

Προς όλους μας λέει ο Κύριος: σε όσους χρειάζονται τροφή «δότε ὑμεῖς αὐτοῖς φαγεῖν». Και με το στόμα του προφήτου Ησαΐου είχε προαναγγείλει· «κόβε το ψωμί σου και μοιράσου το με τον πτωχό. Φιλοξένησε αστέγους στο σπίτι σου, εάν δεις γυμνό ντύσε τον…. Και ο Θεός θα είναι για πάντα μαζί σου» . Αμήν.