Το κυρίως πιάτο του Μυστικού Δείπνου

Πρωτοπρεσβυτέρου Χριστοφόρου Χρόνη
Εφημερίου Ι. Ν. Αγίου Χριστοφόρου Αγρινίου
(Δρ. Θεολογίας-Μ.Α Φιλοσοφίας)

  Για τους αρχαίους Εβραίους -αλλά και για τους σημερινούς- το Πάσχα ήταν και είναι μια μεγάλη εορτή, που μνημονεύει μια καθοριστική στιγμή στην ιστορία του Ισραήλ. Πάνω από μία χιλιετία πριν από την εποχή του Χριστού, οι Ισραηλίτες είχαν υποδουλωθεί στον φαραώ της Αιγύπτου, παγιδευμένοι σε αβάσταχτη δουλεία. Αφού έστειλε πολλές πληγές στην Αίγυπτο για να χαλαρώσει την καταπιεστική λαβή του φαραώ στο Ισραήλ, μια νύχτα ο Θεός έστειλε την τελευταία και καθοριστική πληγή. Η Θεία δικαιοσύνη μίλησε. Το πέρασμα, από τη δουλεία στη γη της Επαγγελίας, εορτάζεται κάθε χρόνο από τους απανταχού Εβραίους με την παράθεση του πασχάλιου γεύματος.
  Το πασχαλινό γεύμα πρέπει να προετοιμαστεί με συγκεκριμένο τρόπο και να έχει μια ξεχωριστή μορφή. Περιλαμβάνει τέσσερα σημεία στα οποία ο συμποσιάρχης, κρατώντας ένα ποτήρι κρασί, σηκώνεται και αξηγεί το νόημα της εορτής. Στο πασχάλιο γεύμα παρατίθενται τέσσερα ποτήρια που αντιπροσωπεύουν τις τέσσερις υποσχέσεις που δόθηκαν από τον Θεό στους Ισραηλίτες.[1] Αυτές οι υποσχέσεις ήταν α) η σωτηρία από την Αίγυπτο, β) η ελευθερία από τη δουλεία, γ) η λύτρωση με τη δύναμη του Θεού και δ) η ανανεωμένη σχέση με τον Θεό.
 Ενδιαφέρον παρουσιάζει το τρίτο ποτήρι κρασιού, το καλούμενο και ποτήρι της ευλογίας.[2] Αυτό το τρίτο ποτήρι, το ποτήρι της ευλογίας, το σήκωσε ο Ιησούς στο τελευταίο του δείπνο με τους μαθητές του, ως ο συμποσιάρχης αυτού. Ο ευαγγελιστής Μάρκος αφηγείται τι συνέβη όταν ο Ιησούς σήκωσε το τρίτο ποτήρι: «Καὶ ἐσθιόντων αὐτῶν λαβὼν ὁ Ἰησοῦς ἄρτον εὐλογήσας ἔκλασε καὶ ἔδωκεν αὐτοῖς καὶ εἶπε· Λάβετε φάγετε τοῦτό ἐστι τὸ σῶμά μου. καὶ λαβὼν τὸ ποτήριον εὐχαριστήσας ἔδωκεν αὐτοῖς, καὶ ἔπιον ἐξ αὐτοῦ πάντες. καὶ εἶπεν αὐτοῖς· Τοῦτό ἐστι τὸ αἷμά μου τὸ τῆς καινῆς διαθήκης τὸ περὶ πολλῶν ἐκχυνόμενον. ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι οὐκέτι οὐ μὴ πίω ἐκ τοῦ γεννήματος τῆς ἀμπέλου ἕως τῆς ἡμέρας ἐκείνης ὅταν αὐτὸ πίνω καινὸν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Θεοῦ».[3]
 Τα λόγια του Ιησού σημαίνουν ότι, ως αποτέλεσμα της επερχόμενης θυσίας του, υπάρχει τώρα μια νέα διαθήκη μεταξύ του Θεού και ανθρώπου. Και η βάση αυτής της νέας διαθήκης είναι το σώμα και το αίμα του ίδιου του Ιησού.
Ο Ιησούς χρησιμοποίησε απλές λέξεις και ενήργησε με απλές χειρονομίες. Με απλές χειρονομίες, κρατώντας ψηλά το ψωμί και το κρασί, με τις απλές λέξεις «Αυτό είναι το σώμα μου… αυτό είναι το αίμα μου», ο Ιησούς φανερώνει ότι όλες οι προηγούμενες θυσίες, οι προηγούμενες εορτές του Πάσχα, απλά προτύπωναν τον Ίδιο.
 Παρατηρούμε ότι στο τελευταίο γεύμα με τους μαθητές του ο Ιησούς σήκωσε τον άρτο για να ευλογήσει το φαγητό. Όλα τα πασχάλια γεύματα είχαν ψωμί. Ευλόγησε το κρασί- όλα τα πασχάλια γεύματα είχαν κρασί. Εντύπωση προξενεί το γεγονός ότι κανένας από τους ευαγγελιστές δεν αναφέρει το κυρίως πιάτο του δείπνου. Δεν υπάρχει καμία αναφορά για αμνό σε αυτό το πασχαλινό γεύμα. Τι είδους Πάσχα θα εορτάζονταν χωρίς αμνό; Νοείται χορτοφαγικό Πάσχα; Η εξήγηση είναι ότι δεν υπήρχε αμνός στο τραπέζι γιατί στο τραπέζι ήταν ο Αμνός του Θεού. Ο Ιησούς ήταν το κυρίως πιάτο του Μυστικού Δείπνου. Αυτός είναι ο λόγος που όταν ο Ιωάννης ο Βαπτιστής είδε τον Ιησού για πρώτη φορά, είπε: 
«Ἴδε ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου».[4] Αυτός είναι επίσης ο λόγος που ο προφήτης Ησαΐας γράφει για τον Μεσσία: «πάντες ὡς πρόβατα ἐπλανήθημεν, ἄνθρωπος τῇ ὁδῷ αὐτοῦ ἐπλανήθη· καὶ Κύριος παρέδωκεν αὐτὸν ταῖς ἁμαρτίαις ἡμῶν. καὶ αὐτὸς διὰ τὸ κεκακῶσθαι οὐκ ἀνοίγει τὸ στόμα αὐτοῦ· ὡς πρόβατον ἐπὶ σφαγὴν ἤχθη καὶ ὡς ἀμνὸς ἐναντίον τοῦ κείροντος αὐτὸν ἄφωνος, οὕτως οὐκ ἀνοίγει τὸ στόμα… διὰ τοῦτο αὐτὸς κληρονομήσει πολλοὺς καὶ τῶν ἰσχυρῶν μεριεῖ σκῦλα, ἀνθ᾿ ὧν παρεδόθη εἰς θάνατον ἡ ψυχὴ αὐτοῦ, καὶ ἐν τοῖς ἀνόμοις ἐλογίσθη· καὶ αὐτὸς ἁμαρτίας πολλῶν ἀνήνεγκε καὶ διὰ τὰς ἁμαρτίας αὐτῶν παρεδόθη».[5]
Αυτός είναι ο αμνός του Θεού «ὁ μελιζόμενος καὶ μὴ διαιρούμενος, ὁ πάντοτε ἐσθιόμενος καὶ μηδέποτε δαπανώμενος, ἀλλὰ τοὺς μετέχοντας ἁγιάζων».[6]
Το να μοιράζεσαι ένα γεύμα με κάποιον - ιδιαίτερα στον τόπο και τον χρόνο του Ιησού-σημαίνει να έχεις σχέση μαζί του. Ο Ιησούς, επομένως, μας λέει ότι χρειαζόμαστε μια προσωπική σχέση μαζί Του, αν θέλουμε ο θυσιαστικός του πόνος να έχει ωφέλιμη επίδραση επάνω μας. Οι Εβραίοι εόρταζαν κάθε Πάσχα τρώγοντας με τις οικογένειές τους. Το Πάσχα είναι ένα οικογενειακό γεύμα. Τότε γιατί ο Ιησούς απομόνωσε τους μαθητές του από τις οικογένειές τους και οργάνωνε ένα πασχάλιο γεύμα μαζί τους; Το έκανε διότι δημιούργησε πλέον μια εντελώς νέα οικογένεια. Και οι μαθητές έχουν τώρα μια νέα οικογένεια αφού, όπως κατηγορηματικά διαβεβαίωσε ο Ιησούς: «Όποιος κάνει το θέλημα του Θεού είναι αδελφός και αδελφή και μητέρα μου».[7]
Τέλος, ο Μυστικός Δείπνος κάνει κάτι πιο όμορφο ακόμα: δείχνει το μέλλον μας με τον Ιησού. Το Δείπνο του Κυρίου μας δίνει μια μικρή, αλλά πολύ πραγματική, πρόγευση αυτού του μέλλοντος. Οι αρχαίοι Ισραηλίτες ήταν σκλάβοι, καταδικασμένοι σε θάνατο, αλλά βρήκαν καταφύγιο κάτω από το αίμα του αμνού και ξέφυγαν από αυτή την αιγυπτιακή δουλεία φτάνοντας στη Γη της Επαγγελίας. Αυτό ακριβώς συμβαίνει στο νέο Ισραήλ, την Εκκλησία του Χριστού. Εάν πιστέψουμε ολόψυχα ότι ο Αμνός του Θεού είναι ο μοναδικός Σωτήρας και Λυτρωτής, εάν εμπιστευτούμε τη θυσία Του, θα ελευθερωθούμε από τους Αιγυπτίους (πάθη-αμαρτίες), οι μεγαλύτερες επιθυμίες της καρδιάς μας θα ικανοποιηθούν, και τέλος θα δειπνήσουμε μαζί Του στη βασιλεία των ουρανών, την ετοιμασμένη για χάρη μας.[8]

[1] Εξ. 6, 6-7.
[2] Βλ. λήμμα «Πάσχα» στο Γ. Κωνσταντίνου, Λεξικόν των Αγίων Γραφών, εκδ. Γρηγόρη, Αθήνα 2008, σ.σ. 759-762. Παρουσιάζεται αναλυτικά ολόκληρο το τελετουργικό της εορτής.
[3] Μαρκ. 14, 22-25.
[4] Ιωαν. 1, 29.
[5] Ησ. 53, 6-7,12.
[6] Θεία Λειτουργία Ιερού Χρυσοστόμου, ευχή μελισμού.
[7] Μαρκ. 3,35.
[8] Timothy Keller, King’s Cross: The story of the world in the life of Jesus, Hodder & Stoughton, Great Britain 2011, σ. 123.
https://proskynitis.blogspot.com/