Αγιογραφικό ανάγνωσμα

Παροιμιῶν τὸ Ἀνάγνωσμα
(Κεφ. Ι', 1-22)
Υἱὸς σοφὸς εὐφραίνει πατέρα, υἱὸς δὲ ἄφρων λύπη τῇ μητρί, οὐκ ὠφελήσουσι θησαυροὶ ἀνόμους, δικαιοσύνη δὲ ῥύσεται ἐκ θανάτου, οὐ λιμοκτονήσει Κύριος ψυχήν δικαίαν, ζωὴν δὲ ἀσεβῶν ἀνατρέψει. Πενία ἄνδρα ταπεινοῖ, χεῖρες δὲ ἀνδρείων πλουτίζουσι. Διεσώθη ἀπὸ καύματος υἱὸς νοήμων, ἀνεμόφθορος δὲ γίνεται ἐν ἀμητῷ υἱὸς παράνομος. Εὐλογία Κυρίου ἐπὶ κεφαλὴν δικαίου, στόμα δὲ ἀσεβῶν καλύψει πένθος ἄωρον. Μνήμη δικαίου μέτ' ἐγκωμίων, ὄνομα δὲ ἀσεβοῦς σβέννυται. Σοφός ἐν καρδίᾳ δέξεται ἐντολάς. Ὁ δὲ ἄστεγος χείλεσι σκολιάζων ὑποσκελισθήσεται, ὃς πορεύεται ἁπλῶς, πορεύεται πεποιθώς. Ὁ δὲ διαστρέφων τὰς ὁδοὺς αὐτοῦ γνωσθήσεται, ὁ ἐννεύων ὀφθαλμοῖς μετὰ δόλου, συνάγει ἀνδράσι λύπας. Ὁ δὲ ἐλέγχων μετὰ παρρησίας εἰρηνοποιεῖ. Πηγὴ ζωῆς ἐν χειρὶ δικαίου, στόμα δὲ ἀσεβοῦς καλύψει ἀπώλεια. Μῖσος ἐγείρει νεῖκος, πάντας δὲ τοὺς μὴ φιλονεικοῦντας καλύψει φιλία. Ὃς ἐκ χειλέων προσφέρει σοφίαν, ῥάβδῳ τύπτει ἄνδρα ἀκάρδιον. Σοφοὶ κρύψουσιν αἴσθησιν, στόμα δὲ προπετοῦς ἐγγίζει συντριβή. Κτῆσις πλουσίων, πόλις ὀχυρά, συντριβὴ δὲ ἀσεβῶν, πενία. Ἔργα δικαίων ζωὴν ποιεῖ, καρποὶ δὲ ἀσεβῶν, ἁμαρτίας. Ὁδούς δικαίας ζωῆς φυλάσσει παιδεία, παιδεία δὲ ἀνεξέλεγκτος πλανᾶται. Καλύπτουσιν ἔχθραν χείλη δίκαια, οἱ δὲ ἐκφέροντες λοιδορίας, ἀφρονέστατοί εἰσιν. Ἐκ πολυλογίας οὐκ ἐκφεύξῃ ἁμαρτίαν, φειδόμενος δὲ χειλέων, νοήμων ἔσῃ. Ἄργυρος πεπυρωμένος γλῶσσα δικαίου, καρδία δὲ ἀσεβοῦς ἐκλείψει. Χείλη δικαίων ἐπίστανται ὑψηλά, οἱ δὲ ἄφρονες ἐν ἐνδείᾳ τελευτῶσιν. Εὐλογία Κυρίου ἐπὶ κεφαλὴν δικαίου, αὕτη πλουτίζει, καὶ οὐ μὴ προστεθῇ αὐτῇ λύπη ἐν καρδίᾳ.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ (κ. Ἰωάννου Κολιτσάρα)
1.Ὁ συνετός καί ἐνάρετος υἱός εὐφραίνει τόν πατέρα του. Ἐξ ἀντιθέτου τό ἄμυαλο καί ἄστοργο παιδί εἶναι λύπη καί πικρία διά τήν μητέρα του.
2.Οἱ θησαυροί, πού ἀπεκτήθησαν μέ παρανομίας, δέν ἔχουν νά ὠφελήσουν τίποτε τούς παρανόμους ἀνθρώπους. Ἐξ ἀντιθέτου ἡ ἐλεημοσύνη καί γενικώτερον ἡ ἀρετή θά σώση τόν ἄνθρωπον ἀπό τήν καταστροφήν καί τόν πνευματικόν θάνατον.
3.Ὁ Κύριος δέν θά ἐπιτρέψη νά πεθάνη ἀπό τήν πείναν ὁ δίκαιος. Τήν καλοζωΐαν ὅμως καί εὐημερίαν τῶν ἀσεβῶν θά τήν ἀναποδογυρίση καί θά τήν ἐξαφανίση.
4.Ἡ πτωχεία ἐξευτελίζει τόν ὀκνηρόν καί ράθυμον. Ἐξ ἀντιθέτου τά χέρια τῶν ἐργατικῶν ἀνθρώπων φέρουν πλούτη.
5.Ὁ φρόνιμος καί ἔξυπνος υἱός γνωρίζει νά προφυλάσσεται ἀπό τάς παγίδας τῆς ἁμαρτίας, ὅπως ἀπό τήν ἡλίασιν ἐν καιρῶ θέρους. Ὁ ἀσύνετος ὅμως καί παράνομος υἱός γίνεται δυστυχής καί ἄθλιος, σάν τό μαραμμένον φυτόν κατά τόν καιρόν τοῦ θερισμοῦ, τό ὁποῖον κατέστρεψεν ὁ καυστικός λίβας.
6.Ἡ εὐλογία τοῦ Θεοῦ πλουσία κατέρχεται εἰς τήν κεφαλήν τοῦ ἐναρέτου. Τό δέ στόμα τῶν ἀσεβῶν θά τό σκεπάση πρόωρα ἡ σιγή τοῦ θανάτου.
7.Ἡ ἀνάμνησις τῶν δικαίων συνοδεύεται πάντοτε ἀπό ἐπαίνους καί ἐγκώμια, ἐνῶ τό ὄνομα τοῦ ἀσεβοῦς θά σβήση διά παντός.
8.Ὁ κατά Θεόν παιδαγωγημένος καί μορφωμένος, ὁ σοφός, δέχεται συμβουλάς ἐκ μέρους τῶν ἄλλων. Ἐκεῖνος ὅμως πού ἔχει ἀπύλωτον καί ἀχαλίνωτον τό στόμα του καί λέγει πονηρά καί διεστραμμένα, θά καταφρονηθῆ ἀπό τούς ἄλλους.
9.Ὁποῖος πορεύεται μέ ἀθωότητα καί εὐθύτητα, προχωρεῖ μέ πεποίθησιν καί θάρρος, διότι δέν θά καταισχυνθῆ. Ἐξ ἀντιθέτου ἐκεῖνος, τοῦ ὁποίου οἱ δρόμοι τῆς ζωῆς εἶναι δόλιοι καί διεστραμμένοι, θά γίνη μίαν ἡμέραν γνωστός καί θά καταφρονηθῆ.
10.Ἐκεῖνος πού κάνει μέ τά μάτια του νοήματα συγκατανεύσεως, ἀνειλικρινῆ ὅμως καί δόλια, συσσωρεύει πικρίας καί λύπας στούς ἀνθρώπους. Ἐξ ἀντιθέτου ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος ἐλέγχει φανερά καί μετά θάρρους, ἀποκαθιστᾶ εἰρήνην στόν ἴδιον τόν ἄνθρωπον καί στούς ἀνθρώπους μεταξύ των.
11.Εἰς τό χέρι τοῦ δικαίου ὑπάρχει ἡ πηγή τῆς ζωῆς, τῆς καλωσύνης καί τῆς ἀγάπης. Ἐξ ἀντιθέτου τό πονηρόν στόμα τοῦ ἀσεβοῦς θά τό σκεπάση ἡ ἀπώλεια καί ὁ ὄλεθρος.
12.Τό μῖσος προκαλεῖ καί δημιουργεῖ φιλονεικίας καί ἔριδας, ὅλους δέ ἐκείνους πού δέν φιλονεικοῦν, τούς στεγάζει καί τούς συνδέει φιλία καί ἀγάπη.
13.Ὅποιος βγάζει ἀπό τά χείλη του σοφούς κατά Θεόν λόγους, εἶναι σάν νά κτυπᾶ μέ ράβδον τόν ψυχικῶς ἀκαλλιέργητον ἄνθρωπον.
14.Οἱ πραγματικά σοφοί ἀποταμιεύουν καί κρύπτουν ἐντός των τήν γνῶσιν, διά νά τήν χρησιμοποιήσουν ἐκεῖ πού πρέπει, ἐνῶ τό στόμα τοῦ ἀπερίσκεπτου, πού ἐπιπολαίως πετάει τά λόγια του, ὁδηγεῖ εἰς πλήρη συντριβήν.
15.Ἡ περιουσία τῶν εὐσεβῶν πλουσίων μένει σταθερά ὡσάν τήν ὠχυρωμένην πόλιν, τούς ἀσεβεῖς ὅμως, καί ἄν πλουτήσουν, θά τούς συντρίψη ἐν τέλει ἡ φτώχεια.
16.Τά ἔργα τῶν δικαίων καθιστοῦν τήν ζωήν αὐτῶν τῶν ἰδίων καί τῶν ἄλλων εὐτυχισμένην, ἐνῶ οἱ καρποί τῶν ἀσεβῶν εἶναι αἱ ψυχοκτόνοι ἁμαρτίαι.
17.Ἡ κατά Θεόν διαπαιδαγώγησις καί μόρφωσις διατηρεῖ ὀρθάς τάς πορείας τῆς ζωῆς μας. Ἐξ ἀντιθέτου ἡ κακή ἀνατροφή, ἡ χωρίς ὑποδείξεις καί ἐλέγχους παιδαγωγία ὁδηγεῖ εἰς ὀλεθρίας πλάνας.
18.Καί ἄν ὑπάρχη κάποια ἐχθρότης εἰς τήν καρδίαν τῶν δικαίων ἀνθρώπων, τό στόμα των δέν τήν ἐκφράζει, ἀλλά τήν σκεπάζει. Ἐξ ἀντιθέτου αὐτοί, οἱ ὁποῖοι ἐκστομίζουν λόγους ὑβριστικούς, εἶναι ἀφρονέστατοι καί ἀνοητότατοι.
19.Ἀπό τήν πολυλογίαν δέν θά ξεφύγης τήν ἁμαρτίαν, ἐνῶ ἐάν προσέχης τά χείλη σου καί εἶσαι λιγοστός εἰς τά λόγια σου, θά φανῆς συνετός καί φρόνιμος.
20.Ἡ γλώσσα τοῦ δικαίου εἶναι καθαρά ὡσάν τόν ἄργυρον, πού ἔχει καθαρισθῆ διά τοῦ πυρός, ἐνῶ ἡ καρδία τοῦ ἀσεβοῦς εἶναι διεφθαρμένη καί θά ἐξαφανισθῆ.
21.Τά χείλη τῶν δικαίων γνωρίζουν νά ὁμιλοῦν δί' ὑψηλά καί σοφά νοήματα. Ἐνῶ οἱ ἁμαρτωλοί καί ἀσύνετοι πεθαίνουν μέσα εἰς τήν πνευματικήν των γυμνότητα καί πτωχείαν.
22.Ἡ εὐλογία τοῦ Κυρίου πλουσία κατέρχεται εἰς τήν κεφαλήν τοῦ δικαίου. Αὐτή τόν κάμνει πλούσιον καί χάρις εἰς αὐτήν δέν θά κατακυριεύση λύπη τήν καρδίαν του.