Τὸ βαθύτερο νόημα τῶν ἑορτῶν

                                                   Τοῦ ΜΙΧΑΛΗ Γ. ΤΡΙΤΟΥ, Καθηγητὴ Α.Π.Θ.
Οἱ χριστιανικὲς γιορτές, ποὺ γιορτάζουμε αὐτὲς τὶς ἡμέρες, πέρα ἀπὸ τὸ πανηγυρικὸ στοιχεῖο ποὺ τὶς συνοδεύει, εἶναι γεγονότα, ποὺ ξεπερνοῦν τὰ στενὰ χῶρο-χρονικὰ πλαίσια καὶ ἀποσκοποῦν στὸ νὰ ἐντάξουν τὸν ἄνθρωπο στὸ μεγάλο μυστήριο τῆς σωτηρίας. Εἶναι τομὲς μέσα στὸν ἱστορικὸ χρόνο, ποὺ τὸν ἀγκαλιάζουν καὶ τὸν κάνουν αἰωνιότητα. Εἶναι μεγάλα ὁρόσημα μὲ μοναδικὴ λυτρωτικὴ σημασία γιὰ τὸν πιστό. Ἔτσι ὁ χρόνος γιὰ τὸν ἄνθρωπο τῆς πίστεως δὲν εἶναι μία ἀδιάκοπη καὶ μονοτονη ροὴ ὡρῶν, ἡμερονυκτίων, ἑβδομάδων, μηνῶν καὶ ἐτῶν, ἀλλὰ σημαδεμένος μὲ τὰ πνευματικὰ αὐτὰ γεγονότα μπορεῖ νὰ μεταφέρει στὴν κάθε ἐποχὴ ἕνα ἀνέλπιστο μήνυμα· τὸ μήνυμα τοῦ σωσμένου, τοῦ ἀκέραιου καὶ αὐθεντικοῦ ἀνθρώπου.
Τὸ βαθύτερο νόημα τῶν ἑορτῶν φανερώνεται σὲ ἐκείνους ποὺ θὰ λουστοῦν μέσα στὰ νάματα τοῦ Ἰορδάνου καὶ θὰ καθαρίσουν μὲ τὸν ἁγιασμὸ τὶς αἰσθήσεις τους ἀπὸ τὸ συσκοτισμὸ τῆς καθημερινότητας. Σὲ ἐκείνους ποὺ θὰ προσεγγίσουν τὸ μεγάλο μυστήριο τῶν Χριστουγέννων, ὄχι νοησιαρχικά, ἀλλὰ βιωματικά. Τότε θὰ δοῦν μὲ ἔκπληξη καὶ δέος ὅτι τὰ γεγονότα αὐτῶν τῶν ἡμερῶν εἶναι τόσο κοντά μας καὶ ἔχουν νὰ μᾶς δώσουν ἕνα μήνυμα σύγχρονο καὶ ἐπίκαιρο. Ἕνα μήνυμα ἐλευθερωτικὸ καὶ σωστικό. Ἂν σήμερα τὰ γεγονότα καὶ οἱ παραδόσεις τοῦ παρελθόντος παύουν νὰ μᾶς συγκινοῦν, αὐτὸ δὲν σημαίνει ὅτι ἔχασαν τὸ νόημά τους, ἀλλὰ ὅτι ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι χάσαμε τὴν πρόσβασή μας σ’ αὐτά.
Γιορτάζουμε γιὰ ἄλλη μιὰ φορᾶ τὰ Χριστούγεννα, τὴν γιορτὴ τοῦ Ἐμμανουήλ. Φωταγωγημένοι οἱ δρόμοι. Στολισμένες οἱ βιτρίνες. Χαρμόσυνες οἱ κωδωνοκρουσίες τῶν ναῶν. Πανηγυρικὴ ἡ ἀτμόσφαιρα. Τὰ Χριστούγεννα ἔγιναν ἕνα κοινωνικὸ γεγονὸς ἀντὶ νὰ εἶναι ἕνας σταθμὸς στὸν πνευματικό μας ἀγῶνα. Κρατήσαμε μὲ σχολαστικότητα τὸν τύπο καὶ διώξαμε τὴν οὐσία. Αὐτὸ εἶναι τὸ δρᾶμα αὐτῶν τῶν ἡμερῶν. Τὰ βιομηχανοποιημένα Χριστούγεννα. Τὰ Χριστούγεννα κατὰ παραγγελίαν. Τὰ Χριστούγεννα χωρὶς Χριστό. Χωρὶς μετάνοια. Χωρὶς Θεία Κοινωνία. Χωρὶς ἀγάπη γιὰ τὸν συνάνθρωπο. Χριστούγεννα αἰσθησιακοῦ καὶ κοσμικοῦ τύπου. Χωρὶς ἄρωμα πνευματικότητας καὶ μυστικῆς ἐμπειρίας μὲ τὸν «σαρκὶ νηπιάσαντα» Κύριό του κόσμου καὶ τῆς Ἱστορίας. Κρατήσαμε μόνο τὸ συναισθηματικὸ διάκοσμο, τὴν ἐμπορικὴ ἐκμετάλλευση, καὶ τὸν στεῖρο θρησκευτικὸ βερμπαλισμὸ τῆς γιορτῆς καὶ χάσαμε τὴ σωτηριολογικὴ διάσταση τοῦ γεγονότος.
Ζοῦμε σήμερα τὴν κρίση τοῦ ἀνθρώπου σὲ ὅλη της τὴν τραγικότητα. Ἡ ἀπελπισία, ἡ ἀνασφάλεια, ἡ σύγχυση, τὸ ὑπαρξιακὸ καὶ μεταφυσικὸ ἀδιέξοδο ἔγιναν ὁ δεύτερος ἐαυτός μας. Ἔχουμε χάσει τὴν αἴσθηση τῆς ὀρθῆς ἀξιολογήσεως προσώπων καὶ πραγμάτων. Τὸ κριτήριο τοῦ ὀρθοῦ προσανατολισμοῦ καὶ τὴν πραγματικὴ αἴσθηση τῶν γεγονότων. Πέρα ὅμως ἀπὸ ὅλα αὐτὰ ὁ ἄνθρωπος σήμερα ἔχασε καὶ τὴν ἐμπιστοσύνη τοῦ συνανθρώπου του. Πουθενὰ δὲν ἔχει πιὰ νὰ ἐναποθέσει τὶς ἐλπίδες καὶ τὶς προσδοκίες του. Εἶναι ἔρημος μέσα στὴν κοσμοπολιτεία. Σήμερα ὅλοι ἀναζητοῦμε κάποιο μήνυμα γνησιότητας καὶ εὐθύνης. Μιὰ ἐπαγγελία ἀνθρώπινη, εἰλικρινῆ καὶ λυτρωτική. Σήμερα, περισσότερο ἀπὸ κάθε ἄλλη φορᾶ, ζητᾶμε νὰ λυτρωθοῦμε ἀπὸ τὸ θάνατο, τὸ ἄγχος, τὴν ἀπελπισία, τὴν μοναξιά, τὸ μεγάλο κενὸ τοῦ ἐσωτερικοῦ μας κόσμου.
Ἡ μεγάλη ἐπαγγελία γιὰ μᾶς εἶναι ὅτι «ἐτέχθη ἡμῖν σήμερον Σωτήρ». Ὅτι ὁ Λόγος τοῦ Θεοῦ «μὴ ἐκστᾶς τῆς φύσεως μετέσχε τοῦ ἡμετέρου φυράματος». Ὁ ἐρχομὸς τοῦ Θεοῦ στὸν κόσμο ἔχει τεράστιες ἀνθρωπολογικὲς διαστάσεις, ἀφοῦ ὡς κενωτικὴ κίνηση τῆς Θείας ἀγάπης σημαίνει πρόσληψη τῆς ἀνθρωπίνης φύσεως μὲ δυνατότητα ἀφθαρτοποιήσεως καὶ καινοποιήσεώς της. Οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας, μιλώντας γιὰ τὴ σάρκωση τοῦ Λόγου, κάνουν λόγο γιὰ τὴν ἀναγέννηση τοῦ ἀνθρώπου. Ὅπως τονίζεται στὴν ὑμνολογία τῶν Χριστουγέννων «Θεὸς ἀνθρώποις ἐκ Παρθένου πεφανέρωται μορφωθεῖς τὸ καθ’ ἡμᾶς καὶ θεόσας τὸ πρόσχημμα». Ὁ Θεὸς σαρκοῦται γιὰ νὰ θεοποιήσει τὸν ἄνθρωπο. Ἐνανθρωπίζεται γιὰ νὰ προσφέρει στὸν ἄνθρωπο τὴ μεγίστη δυνατότητα ἀναπτύξεώς του, τὴν θέαση. Καὶ ὁ πλουτίζων πτωχεύει. «Πτωχεύει γὰρ ἶνα ἐγὼ πλουτίσω τὴν Αὐτοῦ θεότητα. Καὶ ὁ πλήρης κενοῦται... ἶνα ἐγὼ τῆς ἐκείνου μεταλάβω πληρώσεως» γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Ἔτσι ἔχουμε θέωση τοῦ προσλήμματος, ἀνάσταση τῆς πεσμένης εἰκόνας καὶ ἀνάπλαση τοῦ βροτείου γένους.
Αὐτὸ τὸ ἀνθρωπολογικὸ αἴτημα, ποὺ συνθλίβεται σήμερα μὲ τὰ πάσης μορφῆς ὁλοκληρωτικὰ συστήματα ποὺ καταλύουν τὴν ἔννοια τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, διασῴζεται μέσα στὸν χῶρο τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ εἶναι ὁ παρατεινόμενος στοὺς αἰῶνες Χριστός. Ἐκεῖ τὸ μυστήριο τοῦ ἀνθρώπου παραμένει ἀναλλοίωτο καὶ αὐθεντικὸ καὶ ὁ ἄνθρωπος λάμπει σὲ ὅλο τοῦ τὸ μεγαλεῖο. Γιὰ νὰ ἀνακαλύψουμε ὅμως αὐτὸν τὸν χαμένο θησαυρὸ πρέπει νὰ γίνουμε προσκυνητές. Νὰ ἀναζητήσουμε μέσα στὴ νύχτα τὸ δικό μας ἀστέρι. Νὰ συντροφεύσουμε τοὺς ποιμένες καὶ τοὺς μάγους στὴ δική τους πορεία, γιὰ νὰ βροῦμε τὸν Μεγάλο Ἀπόντα τῆς ζωῆς μας, ποὺ θὰ μᾶς λυτρώσει ἀπὸ τὸ καθημερινὸ μαρτύριο τῆς ψυχικῆς ἀνεστιότητας καὶ τοῦ ἐσωτερικοῦ μας ἀνικανοποιήτου, ποὺ θὰ μᾶς δώσει πληρότητα καὶ ποιότητα ζωῆς, σωστὸ ὑπαρξιακὸ καὶ μεταφυσικὸ προσανατολισμὸ καὶ πραγματικὴ λύτρωση ἀπὸ τὸν πόνο καὶ τὸ θάνατο. Μιὰ λύτρωση ποὺ ἀδυνατοῦν νὰ προσφέρουν ἡ φιλοσοφία, ἡ τέχνη καὶ ἡ ἐπιστήμη, ἀλλὰ μόνον ὁ Σαρκωμένος Λόγος τῆς Βηθλεέμ, ποὺ εἶναι «χθὲς καὶ σήμερον ὁ Αὐτὸς καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας».

https://www.imkifissias.gr/