«Μόνο το κήρυγμα του Χριστού για αγάπη και μετάνοια μπορεί να μας λυτρώσει και να φέρει την πλήρη μεταμόρφωση»

Πνευματικοί Λόγοι: Φιόντορ Ντοστογιέφσκι: «Πιστεύω ότι δεν υπάρχει τίποτε  πιο όμορφο, πιο βαθύ, πιο συμπαθητικό, πιο λογικό, πιο ζωντανό και τέλειο  από τον Χριστό»
Ο μεγάλος αυτός λογοτέχνης με την πολυκύμαντη ζωή, υπήρξε ένας μεγάλος ανατόμος της ανθρώπινης ψυχής και ένας προφήτης της εποχής που ζούμε σήμερα, προϊόν της νεωτερικότητας και της απομάκρυνσης από την πίστη στον Θεό και τις παραδοσιακές αξίες…
«ΜΟΝΟ ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΙΑ ΑΓΑΠΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑΝΟΙΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΜΑΣ ΛΥΤΡΩΣΕΙ ΚΑΙ ΝΑ ΦΕΡΕΙ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗ»
…Στο τελευταίο και ωριμότερο έργο του, στους «Αδελφούς Καραμαζώφ», αποτυπώνεται κατά τον καλύτερο τρόπο η Ορθόδοξη Πίστη και το βίωμα του Εκκλησιαστικού γεγονότος ως η μόνη διέξοδος σωτηρίας σ’ έναν αδιέξοδο κόσμο, που λίγες δεκαετίες μετά τον θάνατο του Ντοστογιέφσκι θα δοκίμαζε τις οδυνηρές συνέπειες της αποστασίας του από τον Θεό. Εκ των τριών αδελφών, ο Ιβάν, ο εκφραστής της άρνησης του Θεού, απορρίπτει κάθε ηθική επιταγή, αμφισβητώντας και σχετικοποιώντας τη συνείδηση.
Η αντίληψη αυτή αναπόφευκτα οδηγεί σε δύο δρόμους: Ο ένας είναι μία κοινωνία ορθολογική, χωρίς Θεό και όρια, με έναν άνθρωπο χωρίς μεταφυσικές αναζητήσεις, απαλλαγμένον από τον έλεγχο της συνείδησης, που λατρεύει εγωιστικά και με εωσφορική διάθεση τον εαυτό του, αυτοθεοποιείται και οδηγείται στο όραμα του Υπερανθρώπου, όπως τον φαντάσθηκε ο Νίτσε, χωρίς τα βαρίδια της συνείδησης και τις «αδυναμίες» της συμπόνιας και της αλληλεγγύης στον συνάνθρωπο.
Ο άλλος δρόμος είναι ο απόλυτος μηδενισμός, αφού «αν δεν υπάρχει αιώνιος Θεός, δεν υπάρχει καμιά αρετή και ούτε και χρειάζεται». Στις τραγικές αντιφάσεις της συλλογιστικής του Ιβάν, μπορούμε να αναγνωρίσουμε τον σημερινό άνθρωπο του ορθολογισμού, της άρνησης, του μηδενισμού, αντιμέτωπο με τις εσωτερικές του συγκρούσεις και τα κοινωνικά αδιέξοδα που ο ίδιος προξένησε, απομακρύνοντας τον Θεό από τη ζωή του, για να αυτοαναγορευθεί ο ίδιος θεός.
ΚΑΛΛΟΣ Η ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Στον αντίποδα είναι ο τρίτος αδελφός, ο Αλιόσα και κυρίως ο στάρετς Ζωσιμάς, στο πρόσωπο του οποίου υποδηλώνεται μάλλον ο Άγιος Αμβρόσιος της Όπτινα, που ο Ντοστογιέφσκι γνώριζε προσωπικά. Εδώ υποδεικνύει την διέξοδο ο Ντοστογιέφσκι, ζώντας κι ο ίδιος μέσα στην πνευματικότητα της Ορθοδοξίας και πιστεύοντας ακράδαντα πως αυτή η πνευματικότητα είναι το Κάλλος που θα σώσει τον κόσμο: σε μία κοινωνία διεφθαρμένη, εγωιστική και υλιστική, όπως την περιγράφει στα έργα του, μόνον το κήρυγμα του Χριστού για αγάπη και μετάνοια μπορεί να λυτρώσει τον άνθρωπο από ό,τι τον βασανίζει και να οδηγήσει την ανθρωπότητα στην πλήρη μεταμόρφωσή της.
Αυτό υποστήριξε με όλη τη δύναμη της ψυχής του ο Ντοστογιέφσκι, μέχρι την στιγμή που συμφιλιωμένος με τον ίδιο του τον εαυτό και τον Θεό εκοιμήθη εν ειρήνη.
Και αυτό εκφράζεται κατά τον καλύτερο τρόπο στα λόγια του στάρετς Ζωσιμά: «Αγαπάτε τη δημιουργία του Θεού και στην ολότητα της, μα και στο κάθε κομματάκι. Αγαπάτε το κάθε φυλλαράκι, την κάθε αχτίδα του Θεού. Αγαπάτε τα ζώα, αγαπάτε τα φυτά, αγαπάτε το κάθε τι. Όταν θα αγαπήσεις το κάθε τι, θ’ ανακαλύψεις μέσα σ’ αυτά τα πράγματα το μυστικό του Θεού. Και μια και θα το ανακαλύψεις, θα το κατανοείς όλο και πιο πολύ με την κάθε μέρα που θα περνάει. Και στο τέλος θ’ αγαπήσεις όλο τον κόσμο με μια ακέραια, παγκόσμια αγάπη».

Γιάννης Ζαννής
*Αναδημοσίευση (απόσπασμα) από την εφημερίδα “Ορθόδοξη Αλήθεια”
https://simeiakairwn.wordpress.com/