Οἱ πέντε δρόμοι τῆς μετανοίας!

Θέλετε νά σᾶς ἀναφέρω καί ὁδούς τῆς μετανοίας; Εἶναι πολλές καί ποικίλες καί διαφορετικές μεταξύ τους, ὅλες ὅμως ὁδηγοῦν πρός τόν οὐρανό.Πρώτη ὁδός μετανοίας εἶναι ἡ καταδίκη τῶν ἁμαρτιῶν μας «λέγει ἐσύ πρῶτος τίς ἁμαρτίες σου, γιά νά δικαιωθεῖς» (Ἡσ. 43,26). Γι’ αὐτό εἶπε καί ὁ προφήτης «Εἶπα, θά καταδικάσω τόν ἑαυτό μου γιά τήν ἀνομία μου πρός τόν Κύριο, καί σύ συγχώρεσες τήν ἀσέβεια τῆς καρδίας μου» (ψαλμ. 31,5).
Καταδίκασε λοιπόν καί σύ τά ἁμαρτήματά σου – αὐτό εἶναι ἀρκετό στόν Κύριο ὡς ἀπολογία- διότι αὐτός πού καταδίκασε τά ἁμαρτήματά του εἶναι δυσκολώτερο νά πέσει πάλι στά ἴδια ἁμαρτήματα. Κίνησε τήν συνείδηση πού ἔχεις μέσα σου γιά κατήγορο, γιά νά μήν ἔχεις ἐκεῖ ἄλλον κατήγορο στό βῆμα τοῦ Κυρίου. Αὐτή εἶναι μία ὁδός ἄριστη μετανοίας.
Ὑπάρχει και άλλη πού δέν εἶναι κατώτερη ἀπό αὐτήν-τό νά μή μνησικακεῖς ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν σου, τό νά συγκρατεῖς τήν ὀργή σου, νά συγχωρεῖς τά ἁμαρτήματα τῶν συναθρώπων σου – γιατί ἔτσι θά συγχωρεθοῦν καί τά δικά μας ἁμαρτήματα πού διαπράξαμε πρός τόν Κύριο.
Νά λοιπόν καί δεύτερος τρόπος καθαρισμοῦ τῶν ἁμαρτημάτων μας. Διότι λέγει, » ἄν συγχωρέσετε τούς ὀφειλέτες σας, καί ὁ οὐράνιος Πατήρ σας θά σᾶς συγχωρέσει» (Ματθ. 6,14).
Θέλεις νά μάθεις καί την τρίτη ὁδό μετανοίας; Νά κάνεις προσευχή θερμή καί εἰλικρινῆ, πού προέρχεται ἀπό τά βάθη τῆς καρδιᾶs σου. Δέν εἶδες ἐκείνη τήν χεῖρα πώς ἐξευμένισε τόν ἀναίσχυντο ἐκεῖνο δικαστή (Λουκ. 18,1-8);
Ἐνῶ ἐσύ ἔχεις Κύριο ἥμερο καί προσιτό καί φιλάνθρωπο – ἐκείνη ζητοῦσε ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν, ἐσύ ὅμως δέν ζητᾶς ἐναντίον τῶν ἐχθρῶν, ἀλλά γιά τήν δική σου σωτηρία.
Ἄν θέλεις νά μάθεις καί την τετάρτη ὁδό μετανοίας, θά σοῦ πῶ τήν ἐλεημοσύνη -γιατί αὐτή ἔχει μεγάλη καί ἀνέκφραστη δύναμη- γιατί καί στόν Ναβουχοδονόσορα, ὅταν ἔφθασε σέ κάθε εἶδος κακίας καί διέπραξε κάθε ἀσέβεια, ὁ Δανιήλ τοῦ εἶπε:

«Βασιλιᾶ, νά ἀκούσεις τήν συμβουλή μου – λυτρώσου ἀπό τίς ἁμαρτίες σου μέ τίς ἐλεημοσύνες καί ἀπό τίς ἀνομίες σου λυτρώσου μέ τήν εὐσπλαχνία σου γιά τούς φτωχούς» (Δαν. 4,24).

Ποιό πράγμα μπορεῖ νά γίνει ἴσο μέ αὐτή τήν φιλανθρωπία; Ὕστερα ἀπό ἀναρίθμητα ἁμαρτήματα, ὕστερα ἀπό τόσες παρανομίες ὑπόσχεται νά ἀπαλλάξει ἀπό ὅλα αὐτά τόν δράστη, ἐάν φανεῖ φιλάνθρωπος στούς συνδούλους του.

Καί ἡ μετριοφροσύνη καί ἡ ταπεινοφροσύνη ἐκμηδενίζουν τήν φύση τῶν ἁμαρτημάτων ὄχι λιγότερο ἀπό τούς ἄλλους τρόπους πού ἀναφέραμε – καί μάρτυς ὁ τελώνης, ὁ ὁποῖος δέν εἶχε βέβαια νά ἀναφέρει λαμπρά ἔργα, ἀλλά ἀντί γιά ὅλα αὐτά πρόσφερε τήν ταπεινοφροσύνη του καί ἀπαλλάχτηκε ἀπό τό βαρύ φορτίο τῶν ἁμαρτημάτων.

Νά, λοιπόν, δείξαμε πέντε ὁδούς μετανοίας, πρώτη τήν καταδίκη τῶν ἁμαρτημάτων μας, δεύτερη τήν συγχώρεση τῶν ἁμαρτιῶν τοῦ πλησίον,τρίτη ἐκείνη πού προέρχεται ἀπό τήν προσευχή, τετάρτη ἐκείνη πού προέρχεται ἀπό τήν ἐλεημοσύνη καί πέμπτη αὐτήν πού προέρχεται ἀπό τήν ταπεινοφροσύνη.

Μήν καθυστερήσεις, λοιπόν, ἀλλά νά βαδίζεις κάθε μέρα ὅλους τούς δρόμους – διότι εἶναι δρόμοι εὔκολοι καί δέν μπορεῖς νά προβάλεις ὡς πρόσχημα τήν πενία, ἀλλά καί ἄν ἀκόμα ζεῖς πτωχότερα ἀπό ὅλους τούς ἄλλους καί τήν ὀργή θά μπορέσεις νά ἀφήσεις κατά μέρος καί νά ταπενοφρονεῖς θά μπορέσεις καί νά προσευχηθεῖς δυνατά καί νά καταδικάσεις τά ἁμαρτήματά σου – καί σέ τίποτε δέν γίνεται ἡ πενία ἐμπόδιο.

Καί τί λέγω ἐδῶ, ἀφοῦ οὔτε γιά ἐκείνη τήν μέθοδο τῆς μετανοίας, πού ἀπαιτεῖ τήν καταβολή τῶν χρημάτων (δηλαδή ἡ ἐλεημοσύνη) οὔτε ἐκεῖ μᾶς ἐμποδίζει ἡ πενία. Καί αὐτό μᾶς τό φανέρωσε ἡ χήρα πού κατέβαλε τά δύο λεπτά.

Ἀφοῦ λοιπόν διδαχθήκαμε τήν θεραπεία τῶν τραυμάτων μας, ἄς τοποθετοῦμε πάνω τους τά φάρμακα αὐτά, ὥστε, ἀφοῦ ἀποκτήσουμε ξανά τήν πραγματική ὑγεία, νά ἀπολαύσουμε καί τήν ἱερή τράπεζα μέ παρρησία καί μεγάλη δόξα νά συναντήσουμε τόν βασιλιά τῆς δόξης Χριστό καί νά ἐπιτύχουμε τά αἰώνια ἀγαθά μέ τήν χάρη καί τούς οἰκτιρμούς καίτήν φιλανθρωπία τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ… Ἀμήν.

(Πρός τούς ἐγκαλοῦντας ὑπέρ τοῦ μήκους τῶν εἰρημένων, ΕΠΕ 31,92-96. ΠΓ 49,262-264) Ἁγ. Ἰωάννου τοῦ Χρυσόστομου, Χροσοστομικός Ἄμβων ΣΤ΄

ΑΓΙΟΣ ΜΗΝΑΣ
Τριμηνιαία ἔκδοσις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Καστοριᾶς
ἔτος ιδ΄ – τεῦχος 64 – Ἰούλιος – Σεπτέμβριος 2015
http://theomitoros.blogspot.com/