Ο καθρέπτης μας είναι οι άλλοι

Σ­τήν καθημερινότητά μας χρησιμοποιούμε τον καθρέφτη. Ένα αντικείμενο σε διαφορετικά μεγέθη και σχήματα που δείχνει ό,τι στέκεται απέναντί του. Ό,τι χρειαζόμαστε να δούμε στο πρόσωπό μας, στον εαυτό μας, στεκόμαστε μπροστά του και το παρατηρούμε. Μας χρειάζεται το αντικείμενο αυτό με μέτρο, χωρίς υπερβολές.
Σάν τον καθρέφτη που έχουμε λειτουργούν και άλλα πράγματα στη ζωή μας. Και μπορούμε σ᾿ αυτά να καθρεφτίζουμε τον εαυτό μας, να βλέπουμε τις ατέλειές μας και να τις διορθώνουμε.
Ένας τέτοιος καθρέφτης είναι ο λόγος του Θεού. Όταν τον μελετούμε με προσ­ευχή, με προσοχή, με διάθεση ωφελείας ή όταν τον ακούμε στο κήρυγμα, παρατηρούμε τις αδυναμίες μας, τα λάθη, τα ελαττώματά μας. Τα εντοπίζουμε και αγωνιζόμαστε να τα διορθώσουμε. Είναι καθρέφτης που μας δείχνει ποιοί είμαστε μπροστά στο Θεό και τι μπορούμε να γίνουμε αν αγωνισθούμε.
Ο λόγος του Θεού μας φανερώνει όλα τα ψεγάδια της ψυχής. Όλα τα ελαττώματα, τα πάθη και τις κακίες. Όσοι καθρεφτίζονται στο λόγο του Θεού, τον ακούν ή τον μελετούν, αυτοί αλλάζουν. Έτσι, βλάσφημοι, κλέφτες, ανήθικοι, φονιάδες, φιλάργυροι, μέθυσοι, όταν καθρεφτίστηκαν στο Ευαγγέλιο, μετανόησαν κι έγιναν άγιοι.
Όμως υπάρχει και άλλος καθρέφτης που μπορεί να μας βοηθήσει στην πνευματική μας ζωή, στην απόκτηση των αρετών, στην καταπολέμηση των παθών, στον πνευματικό καθημερινό μας αγώνα.
Είναι η ενάρετη, αγωνιστική ζωή των άλλων, το φωτεινό παράδειγμά τους. Ναί, η ζωή των συνανθρώπων μας που αγαπούν τον Θεό και αγωνίζονται να εφαρμόσουν το θέλημά Του στη ζωή τους μπορεί να γίνει για μας ένας πνευματικός καθρέφτης.
Συμβούλευε σχετικά ο όσιος Παίσιος ο Αγιορείτης: «Όταν καθρεφτίζου­με τον εαυτό μας στις αρετές των άλλων και προσπαθούμε να τις μιμηθούμε, οικοδομούμαστε. Αλλά και στα ελαττώματά τους όταν καθρεφτίζουμε τον εαυτό μας, πάλι βοηθιόμαστε, γιατί τα δικά τους ελαττώματα μας βοηθάνε να δούμε τα δικά μας.
Και το μέν χάρισμα του άλλου με παρακινεί να αγωνισθώ, για να το μιμηθώ, ενώ το ελάττωμά του με κάνει να σκεφθώ μήπως το έχω κι εγώ και σε τι βαθμό το έχω, για να αγωνισθώ να το κόψω. Βλέπω λ.χ. κάποιον που έχει εργατικότητα. Το χαίρομαι και προσ­παθώ να τον μιμηθώ.
Βλέπω σε άλλον ότι έχει περιέργεια. Δεν κατακρίνω τον αδελφό, αλλά ψάχνω να δώ μήπως έχω κι εγώ περιέργεια. Κι αν δώ ότι έχω, προσπαθώ να την κόψω.
Αν όμως βλέπω μόνο τις δικές μου αρετές και τα ελαττώματα των άλλων, ενώ τα δικά μου ελαττώματα τα παραβλέπω ή τα δικαιολογώ και λέω: “είμαι καλύτερος και από αυτόν και από εκείνον και από τον άλλον!”, πάει, βούλιαξα» (Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου, ΛΟΓΟΙ Ε΄: Πάθη και Αρετές, σελ. 83).
Ο καθρέφτης μας είναι οι άλλοι. Στους άλλους καθρεφτιζόμαστε και βλέπουμε τον εαυτό μας, και οι άλλοι βλέπουν τις ατέλειές μας και μας διορθώνουν.
Όλα τα παραπάνω μπορούμε να τα καταλάβουμε, όταν μελετούμε τη ζωή των Αγίων που καθημερινά προβάλλει και τιμά η Εκκλησία μας. Οι Άγιοι είναι μεγάλος πνευματικός καθρέφτης. Αγωνίσθηκαν στη ζωή τους και εφάρμοσαν το νόμο του Θεού. Ο λόγος τους και το φωτεινό παράδειγμά τους ας μας διδάσκουν και ας εμπνέουν τον αγώνα μας και τη ζωή μας.

Πηγή: Περιοδικό “Ο Σωτήρ”, τ. 2159 (15 Ιουλίου 2017) osotir.org
https://www.askitikon.eu/