Ο κρυπτοχριστιανός «χότζας» και δυο Κρητικοί στην Τραπεζούντα

Δύο αδέλφια Κρητικοί, καραβοκύρηδες και έμποροι, ο Μανώλης και ο Γιώργης, είχαν φτάσει την άνοιξη του 1866 στο λιμάνι της Τραπεζούντας με το ιστιοφόρο τους έμφορτο από κρητικά προϊόντα: λάδι, ελιές, σαπούνι κτλ.
Το μεγαλύτερο μέρος του εμπορεύματος πουλήθηκε αμέσως σε χονδρική τιμή στους Τραπεζούντιους εμπόρους, ενώ το υπόλοιπο κρατήθηκε για να πουληθεί σε καλύτερη λιανική τιμή.
Τα δυο αδέλφια ξεχύθηκαν στους δρόμους της Τραπεζούντας διαλαλώντας και πουλώντας το εμπόρευμά τους. Ο Μανώλης είχε φτάσει σε μια απομακρυσμένη συνοικία της πόλης, διαλαλώντας: «Κρήτ’ σαπωνί… Κρήτ’ σαπωνί».
Έξαφνα από μια γωνιά προβάλλει ένας σεβάσμιος χότζας, τον σταματά, εξετάζει την ποιότητα, βρίσκει καλή την τιμή και αγοράζει το περιεχόμενο και των δύο καλαθιών, αν και δεν την χρειαζόταν. Προσκαλεί τον Μανώλη να τα μεταφέρει στο σπίτι του.
Εκεί, σε άπταιστα ελληνικά, ο χότζας τού αποκαλύπτει ότι βρίσκεται σε χριστιανικό σπίτι. Μετ’ ολίγον οδηγείται σε ένα δωμάτιο, και από μια καταπακτή σε μια υπόγεια απαστράπτουσα μικρή εκκλησία.
Ο χότζας, ενδεδυμένος με ράσα χριστιανού ιερέα, αναπέμπει δέηση. Ο Μανώλης, έκπληκτος αλλά και συγκινημένος, σκύβει και του φιλά το χέρι.
Ο «χότζας» τον ερωτά αν είναι παντρεμένος, και όταν αυτός του λέγει ότι δεν είναι, τότε του προτείνει να παντρευτεί τη μία από τις δύο κόρες του, αφού προηγουμένως συναντηθούν και συνομιλήσουν.
Γίνεται η συνάντηση σε ιδιαίτερο δωμάτιο, και εξερχόμενος ο Μανώλης συμφωνεί να την παντρευτεί. Ο «χότζας» παρακαλεί τον Μανώλη να του πει αν κανένας από το πλήρωμα του ιστιοφόρου είναι ανύπαντρος για να παντρευτεί και τη δεύτερη κόρη του.
Ο κρυπτοχριστιανός «χότζας» ήθελε οπωσδήποτε τα κορίτσια του να παντρευτούν χριστιανούς. Ο Μανώλης του λέγει ότι μόνον ο αδελφός του ο Γιώργης είναι ανύπαντρος, αλλά δεν γίνεται δυο αδέλφια να παντρευτούν δυο αδελφές.
Όλα όμως κανονίστηκαν με τη μεσολάβηση του Έλληνα προξένου (Ματαράγκα) και τη συγκατάθεση και ευλογία του μητροπολίτη, και τα δυο αδέλφια, ο Μανώλης και ο Γιώργης, παντρεύτηκαν συγχρόνως τις δυο Ελληνίδες της κρυπτοχριστιανικής οικογένειας της Τραπεζούντας…
Και απήλθαν στην Κρήτη εφοδιασμένοι με τα απαραίτητα πιστοποιητικά του ελληνικού προξενείου.
Να σημειωθεί ότι το μυστήριο ετέλεσε ο πατέρας των κοριτσιών στο υπόγειο εκκλησάκι της κατοικίας τους. Ο «χότζας» διέδωσε στους περιοίκους ότι πάντρεψε τα δυο κορίτσια του κατά το διάστημα απουσίας της οικογένειας στην Κωνσταντινούπολη…

Πηγή: Διαμαντής Λαζαρίδης / efxinospontos.gr.
https://www.askitikon.eu/