Σελίδες

Τετάρτη 3 Ιουνίου 2020

Τί είναι τα πάθη και ποιά τα μεγαλύτερα από αυτά;


Από την αρχή της δημιουργίας του ο άνθρωπος, ως θεοειδής, δε δεχόταν στη σκέψη και στη ζωή του το παράλογο. Οι σκέψεις και οι κινήσεις του ήταν ορθές, γιατί φωτιζόταν από τη θεία Χάρη. Αφού πλανήθηκε και απέκοψε τη σχέση του με το πρώτο αίτιο της παντελειότητας, αμέσως συντρίφτηκε η προσωπικότητά του και το πρώτο «απλούν» διαδέχθηκε το «σύνθετον». Με αυτόν τον τρόπο τοποθετήθηκε το παράλογο στη θέση του λογικού. Από τότε όλες οι δυνάμεις της ανθρώπινης προσωπικότητας διαστράφηκαν προς τη βία του παραλόγου και δημιούργησαν τα πάθη. Οι λογισμοί και οι πράξεις δεν κινούνται με βάση τη σωστή «χρεία», αλλά με βάση την πονηρή έξη και συνήθεια και σύμφωνα με το πονηρό πάθος που επικρατεί.

Κάθε σκέψη και ενέργεια του παραλόγου είναι και λέγεται πάθος, γιατί δεν λειτουργεί με τους νόμους του λογικού ή της «χρείας», αλλά με τις παρά φύση ορμές, στις οποίες υπάρχει η κτηνωδία και ο δαιμονισμός.

Η αρχή του πάθους βρίσκεται στην παράλογη χρήση των νοημάτων, η οποία φέρνει σαν πράξη την παράχρηση των πραγμάτων. Αυτό είναι το «κατ’ ενέργεια» παράλογο, που είναι πρακτική διαστροφή, το οποίο όχι μόνο η θεία δικαιοσύνη κατηγορεί, αλλά και η ανθρώπινη καταδικάζει. Γι’ αυτό υπάρχουν τα δικαστήρια και οι φυλακές.

Οι τρεις μεγάλοι γίγαντες των παθών, όπως τους αποκαλούν οι Πατέρες μας, είναι η φιληδονία, η φιλαργυρία και η φιλοδοξία. Αν αυτοί επικρατήσουν γεννούν άλλους τρεις τυράννους αντάξιούς τους: την αμέλεια, τη λήθη και την άγνοια, που συντρίβουν τις ψυχικές δυνάμεις και το νου. Όποιος επιθυμεί λεπτομερέστερη περιγραφή του νόμου της διαστροφής, ας μελετήσει τα συγγράμματά μας «Άσκηση, η μητέρα του Αγιασμού» και «Βατοπαιδινές Κατηχήσεις»

πηγή: Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού, «Συζητήσεις στον Άθωνα», Ψυχωφελή Βατοπαιδινά 13, σ. 33-48

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου