ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΗΜΕΡΑΣ

Ή αγιότητα των γονέων απαλλάσσει τα παιδιά άπ’ τα προβλήματα.

Ή αγωγή των παιδιών αρχίζει άπ’ την ώρα της συλλήψεως τους.

Το έμβρυο ακούει κι αισθάνεται μέσα στην κοιλιά της μητέρας του. Ναι, ακούει καί βλέπει με τα μάτια της μητέρας. Αντιλαμβάνεται τίς κινήσεις καί τα συναισθήματα της, παρόλο πού ό νους του δεν έχει αναπτυχθεί.

Σκοτεινιάζει το πρόσωπο της μάνας; Σκοτεινιάζει κι αυτό. Νευριάζει ή μάνα; Νευριάζει κι αυτό. Ό,τι αισθάνεται ή μητέρα (λύπη, πόνο, φόβο, άγχος κ.λπ.), τα ζει κι αυτό.

Αν ή μάνα δεν το θέλει το έμβρυο, αν δεν το αγαπάει, αυτό το αισθάνεται καί δημιουργούνται τραύματα στην ψυχούλα του, πού το συνοδεύουν σ όλη του τη ζωή. Το αντίθετο συμβαίνει με τ’ άγια συναισθήματα της μάνας. Όταν έχει χαρά, ειρήνη, αγάπη στο έμβρυο, τα μεταδίδει σ’ αυτό μυστικά, όπως συμβαίνει με τα γεννημένα παιδιά.

Γι’ αυτό πρέπει ή μητέρα να προσεύχεται πολύ κατά την περίοδο της κυήσεως καί ν αγαπάει το έμβρυο, να χαϊδεύει την κοιλιά της, να διαβάζει Ψαλμούς, να ψάλλει Τροπάρια, να ζει ζωή αγία .

Αυτό είναι καί δική της ωφέλεια, αλλά κάνει θυσίες καί για χάρη του εμβρύου, για να γίνει καί το παιδί πιο άγιο, ν αποκτήσει άπ’ την αρχή άγιες καταβολές.

Είδατε πόσο λεπτό πράγμα είναι για τη γυναίκα να κυοφορεί παιδί;

Πόση ευθύνη καί πόση τιμή!

Θα σας πω κάτι σχετικό καί γι’ άλλα άψυχα καί μη λογικά όντα καί θα το καταλάβετε λίγο. Στην Αμερική εφαρμόζουν πειραματικά το έξης: Σε δύο ίδιες αίθουσες, με ίδιες θερμοκρασίες, ίδιο πότισμα καί ίδιο χώμα, φυτεύουν λουλούδια. Υπάρχει όμως μια διαφορά. Στη μια αίθουσα βάζουν απαλή κι ευχάριστη μουσική. Το αποτέλεσμα; Τι να σας πω! Τα λουλούδια αυτής της αίθουσας παρουσιάζουν τεράστια διαφορά σε σχέση με τ’ άλλα Έχουν άλλη ζωηράδα, το χρώμα τους είναι πιο ωραίο κι ή ανάπτυξη τους είναι ασύγκριτα μεγαλύτερη.

Εκείνο πού σώζει καί φτιάχνει καλά παιδιά είναι ή ζωή των γονέων μέσα στο σπίτι. Οι γονείς πρέπει να δοθούνε στην αγάπη του Θεού. Πρέπει να γίνουνε άγιοι κοντά στα παιδιά με την πραότητα τους, την υπομονή τους, την αγάπη τους.

Να βάζουνε κάθε μέρα νέα σειρά, νέα διάθεση, ενθουσιασμό κι αγάπη στα παιδιά. Καί ή χαρά πού θα τους έλθει, αγιοσύνη πού θα τους έχει επισκεφθεί, θα εξακοντίσει στα παιδιά τη Χάρη.

Για την κακή συμπεριφορά των παιδιών φταίνε γενικά οι γονείς, δεν τα σώζουν ούτε οι συμβουλές ούτε ή πειθαρχία ούτε ή αυστηρότητα.

Αν δεν αγιάζονται οι γονείς, αν δεν αγωνίζονται, κάνουν μεγάλα λάθη καί μεταδίδουν το κακό πού έχουν μέσα τους.

Αν οί γονείς δεν ζουν ζωή αγία, αν δεν μιλούν με αγάπη, ό Διάβολος ταλαιπωρεί τους γονείς με τις αντιδράσεις των παιδιών.

Ή αγάπη, ή ομοψυχία, ή καλή συνεννόηση των γονέων είναι ό,τι πρέπει για τα παιδιά.

Μεγάλη ασφάλεια καί σιγουριά.

Τα φερσίματα των παιδιών έχουν άμεση σχέση με την κατάσταση των γονέων. Όταν τα παιδιά πληγώνονται άπ’ την κακή μεταξύ των γονέων τους συμπεριφορά, χάνουν δυνάμεις καί διάθεση να προχωρήσουν στην πρόοδο. Κακοχτίζονται καί το οικοδόμημα της ψυχής τους κινδυνεύει από στιγμή σε στιγμή να γκρεμισθεί.

Να σας πω καί δυο παραδείγματα.

Είχαν έλθει δυο κοπελίτσες αδελφές σ’ μένανε κι ή μια είχε κάτι πολύ άσχημα βιώματα καί με ρωτούσαν που οφείλονται. Καί τους είπα:

Είναι άπ’ το σπίτι, άπ’ τους γονείς σας.

Κι όπως την «έβλεπα» τη μια, λέω:

‘Εσύ άπ’ τη μητέρα σου τα έχεις κληρονομήσει αυτά.

Κι όμως, λέει, οί γονείς μας είναι τόσο τέλειοι άνθρωποι : ειναι Χριστιανοί, εξομολογούνται, μεταλαμβάνουν, πού, μπορεί να πει κανείς, ζήσαμε μέσα στη Θρησκεία. Έκτος αν φταίει ή Θρησκεία, απαντάει εκείνη .

Τους λέω:

Τίποτε δεν πιστεύω άπ’ αυτά πού μου λέτε. Εγώ ένα μόνο «βλέπω».

Οί γονείς σας δεν τη ζουν τη χαρά του Χριστού.

Πάνω σ’ αυτό ή άλλη είπε:

Άκουσε, Μαρία. Καλά λέει ό Παππούλης, έχει δίκιο. Οί γονείς μας

πάνε στον Πνευματικό, στην Εξομολόγηση, στη Θεία Μετάληψη, Ναι… Αλλά είχαμε ποτέ ειρήνη στο σπίτι; Ό πατέρας συνεχώς γκρίνιαζε με τη μητέρα μας. Διαρκώς πότε ό ένας δεν έτρωγε, πότε ό άλλος δεν ήθελε να πάνε κάπου μαζί. Έχει δίκιο λοιπόν ό Παππούλης.

Πώς τον λένε τον πατέρα σου; την ρωτάω.

Μου είπε.

Πώς την λένε τη μητέρα σου; Μου είπε.

Ε, λέω, με τη μητέρα σου δεν τα έχεις καθόλου καλά μέσα σου.

Ακούατε με τώρα. Τη στιγμή πού μου έλεγαν το όνομα, «έβλεπα» τον πατέρα, «έβλεπα» την ψυχή του. Τη στιγμή πού μου έλεγαν το όνομα της μητέρας, «έβλεπα» τη μητέρα κι «έβλεπα» πώς κοίταζε ή κόρη τη μητέρα της.

«Έβλεπε» προορατικά, αγιοπνευματικά!

Κάποια άλλη μέρα ήλθε μια μητέρα με τη μια της κόρη καί μ’ επισκέφθηκαν. Ήταν στενοχωρημένη. Έκλαιγε με λυγμούς. Ένοιωθε πολύ δυστυχισμένη.

Τι έχεις; τη ρωτάω. Είμαι απελπισμένη με τη μεγάλη μου κόρη, ή οποία έδιωξε , τον άνδρα της άπ’ το σπίτι καί μας παραπλανούσε λέγοντας πολλά ψέματα. Τι ψέματα; της λέω

Έδιωξε προ πολλού τον άνδρα της άπ’ το σπίτι καί δεν μας είπε τίποτα. Τη ρωτούσαμε από τηλεφώνου: «Τι κάνει ό Στέλιος;». «Καλά, μας απαντούσε. Αυτή τη στιγμή πήγε να πάρει εφημερίδα». Κάθε φορά εύρισκε κάποια πρόφαση, ώστε να μην υποψιαστούμε τίποτε. Αυτό κράτησε δυο χρόνια. Μας το έκρυβε, πού τον είχε διώξει. Προ ήμερων το μάθαμε άπ’ τον ίδιο, πού τυχαία τον συναντήσαμε.

Της λέω λοιπόν:

Εσύ φταίεις. Εσύ κι ό άνδρας σου. Καί πιο πολύ εσύ.

Εγώ! πού αγαπούσα τόσο τα παιδιά μου, πού δεν έβγαινα άπ’ την

κουζίνα, πού δεν είχα προσωπική ζωή, πού τα οδηγούσα στο Θεό καί στην

Εκκλησία, πού τα συμβούλευα στο καλό. Πώς φταίω εγώ;

Απευθύνθηκα στην άλλη κόρη, πού ήταν παρούσα:

Εσύ Τι λες;

Ναι, μαμά. Έχει δίκιο ό Παππούλης. Ποτέ, μα ποτέ δεν φάγαμε γλυκό ψωμί άπ’ τα μαλώματα, πού κάνατε μια ζωή με τον μπαμπά.

Βλέπεις, πού έχω δίκιο; Εσείς φταίτε, εσείς τα τραυματίζετε τα παιδιά. Δεν φταίνε εκείνα, υφίστανται όμως τίς συνέπειες.

Δημιουργείται μια κατάσταση στην ψυχή των παιδιών εξαιτίας των γονέων τους, πού αφήνει ίχνη μέσα τους για όλη τους τη ζωή.

Ή συμπεριφορά τους στη συνέχεια της ζωής τους, ή σχέση με τους άλλους έχουν άμεση εξάρτηση άπ’ τα βιώματα πού φέρουν άπ’ τα παιδικά τους χρόνια. Μεγαλώνουν, μορφώνονται, αλλά κατά βάθος δεν αλλάζουν. Αυτό φαίνεται καί στις πιο μικρές εκδηλώσεις της ζωής. Επί παραδείγματι, σου συμβαίνει μια λαιμαργία, να θέλεις να τρώγεις. Πήρες, έφαγες, βλέπεις κάτι άλλο, το θέλεις κι εκείνο, το θέλεις καί τ’ άλλο. Αισθάνεσαι ότι πεινάς, ότι άμα δεν φας, σε πιάνει μια λιγούρα, μια τρεμούλα. Φοβάσαι ότι θ’ αδυνατίσεις. Είναι κάτι ψυχολογικό, πού έχει εξήγηση. Μπορεί, ας πούμε, να μη γνώριζες πατέρα, να μη γνώρισες μητέρα, να είσαι στερημένος καί πεινασμένος, φτωχός κι αδύνατος. Κι αυτό από πνευματικό γεγονός εκδηλώνεται αντανακλαστικούς ως αδυναμία του σώματος.

Στην οικογένεια βρίσκεται μεγάλο μέρος άπ’ την ευθύνη για την πνευματική κατάσταση του ανθρώπου. Για ν’ απαλλαγούν τα παιδιά από διάφορα εσωτερικά προβλήματα, δεν είναι αρκετές οι συμβουλές, οι εξαναγκασμοί, ή λογική κι οι απειλές.

Μάλλον γίνονται χειρότερα. Ή διόρθωση γίνεται με τον εξαγιασμό των γονέων. Γίνετε άγιοι καί δεν θα έχετε κανένα πρόβλημα με τα παιδιά σας.

Ή αγιότητα των γονέων απαλλάσσει τα παιδιά άπ’ τα προβλήματα.

Τα παιδιά θέλουν κοντά τους ανθρώπους αγίους, με πολλή αγάπη, πού δεν θα τα φοβερίζουν ούτε θα περιορίζονται στη διδασκαλία, αλλά θα δίνουν άγιο παράδειγμα καί προσευχή.

Να προσεύχεσθε οι γονείς σιωπηλά καί με τα χέρια ψηλά προς το Χριστό καί ν’ αγκαλιάζετε τα παιδιά σας μυστικά. Κι όταν κάνουν αταξίες, να παίρνετε κάποια παιδαγωγικά μέτρα, αλλά να μην τα πιέζετε. Κυρίως να προσεύχεσθε.

Πολλές φορές οι γονείς, καί κυρίως ή μητέρα, πληγώνουν το παιδί για αταξία πού έκανε καί το μαλώνουν άδικα. Τότε αυτό πληγώνεται. Ακόμη κι αν δεν το μαλώσεις εξωτερικά καί μέσα σου το μαλώσεις κι αγανακτείς ή το κοιτάξεις άγρια, το παιδί το καταλαβαίνει. Νομίζει ότι ή μητέρα δεν το αγαπάει. Ρωτάει τη μάνα:

Μ’ αγαπάς, μαμά; Ναι, παιδί μου.

Αλλ’ αυτό δεν πείθεται. Έχει πληγωθεί. Ή μητέρα το αγαπάει, θα το χαϊδέψει μετά, άλλ’ αυτό θα κάνει το κεφάλι πίσω. Δεν δέχεται το χάδι, το νομίζει υποκρισία, γιατί έχει πληγωθεί.

Η υπερπροστασία αφήνει ανώριμα τα παιδιά.

Ένα άλλο πάλι, πού βλάπτει τα παιδιά, είναι ή υπερπροστασία, δηλαδή ή υπερβολική φροντίδα, ή υπερβολική αγωνία καί το άγχος των γονέων. Ακουστέ ένα περιστατικό.

Μια μητέρα μου παραπονιόταν ότι το παιδάκι της, πέντε χρονών, δεν υπάκουε. Της έλεγα, «εσύ φταίεις», αλλά δεν το καταλάβαινε. Κάποια φορά πήγαμε με τη μητέρα αυτή έναν περίπατο στη θάλασσα με τ’ αυτοκίνητο της. Είχε μαζί της καί το παιδί. Σε λίγο ό μικρός ξέφυγε άπ’ το χέρι της κι έτρεξε προς τη θάλασσα. Υπήρχε μάλιστα ένας σωρός από άμμο κι άπ’ την πίσω πλευρά του απότομα απλωνόταν ή θάλασσα. Ή μητέρα αγχώθηκε, ήταν έτοιμη να φωνάξει, να τρέξει, διότι είδε τον μικρό στην κορυφή του σωρού μ’ απλωμένα τα χέρια να κάνει ισορροπία. Εγώ την καθησύχασα, της είπα καί γύρισε την πλάτη προς το παιδί καί λίγο λοξά παρακολουθούσα. Όταν ό μικρός απελπίστηκε να προκαλεί τη μητέρα του, για να την τρομάξει καί να φωνάξει, όπως συνήθως, σιγά-σιγά κατέβηκε ήσυχος καί μας πλησίασε. Αυτό ήταν! Τότε πήρε ή μητέρα το μάθημα της σωστής αγωγής. Μια άλλη μητέρα παραπονιόταν για το μοναχογιό της ότι δεν έτρωγε όλα τα φαγητά καί κυρίως το γιαούρτι. Ό μικρός θα ήταν περίπου τριών χρονών καί την παίδευε τη μάνα καθημερινά. Της λέω:

«Θα κάνεις το έξης. Θ’ αδειάσεις το ψυγείο άπ’ όλα τα τρόφιμα. Θα το γεμίσεις με ορισμένη ποσότητα γιαούρτι. Θα ταλαιπωρηθείτε καί οι γονείς για μερικές ημέρες. Ήλθε ή ώρα του φαγητού; Θα δώσεις στον Πέτρο γιαούρτι. Δεν θα το φάει. Το βράδυ το ίδιο, την άλλη μέρα το ίδιο. Ε, μετά θα πεινάσει, κάτι θα δοκιμάσει. Θα κλάψει, θα φωνάξει. Θα τα υποστείτε. Μετά θα το φάει ευχαρίστως».

Έτσι συνέβηκε κι έγινε το γιαούρτι το καλύτερο φαγητό για τον Πέτρο.

Δεν είναι δύσκολα αυτά. Κι όμως πολλές μητέρες δεν τα καταφέρνουν καί δίνουν πολύ αρνητική αγωγή στα παιδιά τους. Μητέρες πού κάθονται πάνω άπ’ τα παιδιά τους συνεχώς καί τα καταπιέζουν, δηλαδή τα υπερπροστατεύουν, απέτυχαν στο έργο τους. Ενώ πρέπει ν’ αφήνεις το παιδί μόνο του να ενδιαφερθεί για την πρόοδο του. Τότε θα πετύχεις. Όταν κάθεσαι συνεχώς από πάνω τους, τα παιδιά αντιδρούν. Αποκτούν νωθρότητα, μαλθακότητα καί συνήθως αποτυγχάνουν στη ζωή. Είναι ένα είδος υπερπροστασίας, πού αφήνει ανώριμα τα παιδιά.

Πριν από λίγες ήμερες ήλθε απελπισμένη μια μητέρα για τίς συνεχείς αποτυχίες του γιου της στις εισιτήριες εξετάσεις για το Πανεπιστήμιο. Άριστος μαθητής στο Δημοτικό, άριστος στο Γυμνάσιο, άριστος στο Λύκειο. Στη συνέχεια αποτυχίες, αδιαφορία του παιδιού, αντιδράσεις περίεργες.

«Εσύ φταίεις, της λέω της μάνας, κι είσαι καί μορφωμένη. Τι θα έκανε το παιδί; Πίεση, πίεση, πίεση όλα τα χρόνια, “να είσαι πρώτος, να μην μας ντροπιάσεις, να γίνεις μεγάλος στην κοινωνία…”. Τώρα κλώτσησε, δεν θέλει τίποτε. Να σταματήσεις αυτή την καταπίεση καί την υπερπροστασία καί θα δεις πού το παιδί τότε θα ισορροπήσει. Τότε θα προχωρήσει, όταν τ’ αφήσεις ελεύθερο».

Το παιδί θέλει κοντά του ανθρώπους θερμής προσευχής. Όχι ν’ αρκείται ή μητέρα στο αισθητό χάδι για το παιδί της, αλλά να προσφέρει συγχρόνως καί το χάδι της προσευχής. Το παιδί αισθάνεται στο βάθος της ψυχής του το πνευματικό χάδι, πού μυστικά στέλνει ή μητέρα του, καί έλκεται προς αυτήν. Νοιώθει ασφάλεια, σιγουριά, όταν ή μητέρα με τη συνεχή, την επίμονη καί θερμή προσευχή της αγκαλιάζει το παιδί της μυστικά καί το ελευθερώνει άπ’ ότι το σφίγγει.

Οι μητέρες ξέρουν να αγχώνονται, να συμβουλεύουν, να λένε πολλά, αλλά δεν έμαθαν να προσεύχονται. Οι πολλές συμβουλές καί υποδείξεις κάνουν πολύ κακό. Όχι πολλά λόγια στα παιδιά. Τα λόγια χτυπάνε στ αυτιά, ενώ ή προσευχή πηγαίνει στην καρδιά. Προσευχή χρειάζεται, με πίστη, δίχως άγχος, αλλά καί καλό παράδειγμα.

Πολλή προσευχή καί λίγα λόγια στα παιδιά.

Όλα άπ’ την προσευχή, τη σιωπή καί την αγάπη γίνονται. Καταλάβατε τα αποτελέσματα της προσευχής; Αγάπη εν προσευχή, εν Χριστώ αγάπη. Αυτή ωφελεί πραγματικά. Όσο θ’ αγαπάτε τα παιδιά με την ανθρώπινη αγάπη, πού είναι συχνά παθολογική, τόσο θα μπερδεύονται, τόσο ή συμπεριφορά τους θα είναι αρνητική. Όταν όμως ή αγάπη σας θα είναι μεταξύ σας καί προς τα παιδιά χριστιανική καί αγία, τότε δεν θα έχετε κανένα πρόβλημα. Ή αγιότητα των γονέων σώζει τα παιδιά. Για να γίνει αυτό, πρέπει να επιδράσει ή θεία Χάρη στις ψυχές των γονέων. Κανείς δεν αγιάζεται μόνος του. Ή ίδια ή θεία Χάρη μετά θα φωτίσει, θα θερμάνει καί θα ζωογονήσει τις ψυχές των παιδιών.

Πολλές φορές μου τηλεφωνούν κι από το εξωτερικό καί με ρωτούν για τα παιδιά τους καί γι’ άλλα θέματα.

Με πήρε λοιπόν σήμερα άπ’ το Μιλάνο μια μητέρα καί με ρώτησε πώς να φέρεται στα παιδιά της. Της είπα τα εξής:

«Να προσεύχεσαι. Κι όταν πρέπει να μιλάς στα παιδιά, να μιλάς με αγάπη. Πιο πολύ να κάνεις προσευχή καί λίγα λόγια να τους λες.

Πολλή προσευχή καί λίγα λόγια σε όλους. Να μη γινόμαστε ενοχλητικοί, αλλά να προσευχόμαστε μυστικά καί μετά να μιλάμε.

Κι ό Θεός θα μας βεβαιώνει μέσα μας, αν ή ομιλία μας είναι δεκτή στους άλλους. ‘Αν δεν είναι πάλι, δεν θα μιλάμε. Θα προσευχόμαστε μυστικά μόνο. Διότι με το να μιλάμε γινόμαστε ενοχλητικοί καί κάνουμε τους άλλους ν’ αντιδρούν καί καμιά φορά ν’ αγανακτούν. Γι’ αυτό πιο καλά είναι να τα λέει κανείς μυστικά στην καρδιά των άλλων μέσω της μυστικής προσευχής, παρά στ’ αυτί τους.

Άκου να σου πω: να προσεύχεσαι καί μετά να μιλάς. Έτσι να κάνεις στα παιδιά σου. Άμα διαρκώς τους δίνεις συμβουλές, θα γίνεις βαρετή. Κι όταν θα μεγαλώσουν, θα αισθάνονται ένα είδος καταπιέσεως. Να προτιμάς λοιπόν την προσευχή. Να τους μιλάς με την προσευχή. Να τα λές στο Θεό κι ό Θεός θα τα λέει μέσα τους. Δηλαδή δεν πρέπει να συμβουλεύεις τα παιδιά σου έτσι, με φωνή πού να την ακούνε τ’ αυτιά τους. Μπορείς να το κάνεις κι αυτό, αλλά προπάντων πρέπει να μιλάς για τα παιδιά σου στο Θεό. Να λές: Κύριε Ίησοΰ Χριστέ, φώτισε τα παιδάκια μου. Εγώ σ’ σένανε τα αναθέτω. Εσύ μου τα έδωσες, μα κι εγώ είμαι αδύναμη, δεν μπορώ να τα κατατοπίσω. Γι’ αυτό, Σε παρακαλώ, φώτισέ τα. Κι ό Θεός θα τους μιλάει καί θα λένε: “Ωχ, δεν έπρεπε να στενοχωρήσω τη μαμά μ’ αυτό πού έκανα!”. Κι αυτό θα βγαίνει από μέσα τους με τη Χάρη του Θεού».

Αυτό είναι το τέλειο. Να μιλάει ή μητέρα στο Θεό κι ό Θεός να μιλάει στο παιδί. ‘Αν δεν γίνει έτσι, πες, πες, πες… όλο «άπ’ τ’ αυτί», στο τέλος γίνεται ένα είδος καταπιέσεως.

Κι όταν το παιδί μεγαλώσει, αρχίζει πλέον να αντιδράει, δηλαδή να εκδικείται τρόπον τινά τον πατέρα του, τη μητέρα του, που το καταπίεσαν. Ενώ ένα είναι το τέλειο να μιλάει ή εν Χριστώ αγάπη καί ή αγιοσύνη του πατέρα καί της μητέρας. Ή ακτινοβολία της αγιοσύνης καί όχι της ανθρώπινης προσπάθειας κάνει τα παιδιά καλά.

Όταν τα παιδιά είναι τραυματισμένα καί πληγωμένα από κάποιο σοβαρό ζήτημα, να μην επηρεάζεστε πού αντιδρούν καί μιλούν άσχημα. Στην πραγματικότητα δεν το θέλουν, αλλά δεν μπορούν να κάνουν αλλιώς στις δύσκολες στιγμές. Μετά μετανιώνουν. Αν όμως εσείς εκνευριστείτε καί θυμώσετε, γίνεστε ένα με τον Πονηρό καί σας παίζει όλους.

Η αγιότητα των γονέων είναι ή καλύτερη εν Κυρίω αγωγή.

Να δώσουμε την αγάπη του Θεού στα παιδιά. Να μάθουν καί τα παιδιά να προσεύχονται. Για να προσεύχονται τα παιδιά, πρέπει να έχουν αίμα προσευχομένων γονέων.

Εδώ πέφτουν έξω μερικοί καί λένε: «εφόσον οι γονείς προσεύχονται, είναι ευσεβείς, μελετούν την Αγία Γραφή καί τα παιδιά τα ανέθρεψαν “εν παιδεία και νουθεσία Κυρίου” (Έφεσ. 6, 4), επόμενο είναι να γίνουν καλά παιδιά». Ορίστε όμως πού βλέπουμε αντίθετα αποτελέσματα λόγω της καταπιέσεως.

Δεν είναι αρκετό να είναι οι γονείς ευσεβείς. Πρέπει να μην καταπιέζουν τα παιδιά, για να τα κάνουν καλά με τη βία. Είναι δυνατό να διώξουμε τα παιδιά άπ’ το Χριστό, όταν ακολουθούμε τα της Θρησκείας με εγωισμό.

Τα παιδιά δεν θέλουν καταπίεση. Μην τα εξαναγκάζετε να σας ακολουθήσουν στην Εκκλησία. Μπορείτε να πείτε: «Όποιος θέλει μπορεί να έλθει τώρα μαζί μου ή αργότερα». Αφήστε να μιλήσει στις ψυχές τους ό Θεός. Ή αιτία πού μερικών ευσεβών γονέων τα παιδιά, όταν μεγαλώσουν, γίνονται ατίθασα κι αφήνουν καί την Εκκλησία κι όλα καί τρέχουν άλλου να ικανοποιηθούν, είναι αυτή ή καταπίεση, πού τους ασκούν οι «καλοί» γονείς. Οι τάχα «ευσεβείς» γονείς, πού είχαν τη φροντίδα να κάνουν τα παιδιά τους «καλούς Χριστιανούς», μ’ αυτή την αγάπη τους, την ανθρώπινη, τα καταπίεσαν κι έγινε το αντίθετο. Πιέζονται δηλαδή, όταν είναι μικρά τα παιδιά, κι όταν γίνουν δεκαέξι χρονών, δεκαεπτά ή δεκαοκτώ, φτάνουν στο αντίθετο αποτέλεσμα. Αρχίζουν από αντίδραση να πηγαίνουν με παλιοπαρέες καί να λένε παλιόλογα.

Ενώ, όταν αναπτύσσονται μέσα στην ελευθερία, βλέποντας συγχρόνως το καλό παράδειγμα των μεγάλων, χαιρόμαστε να τα βλέπουμε. Αυτό είναι το μυστικό, να είσαι καλός, να είσαι άγιος, για να εμπνέεις, να ακτινοβολείς. Ή ζωή των παιδιών φαίνεται να επηρεάζεται άπ’ την ακτινοβολία των γονέων.

Επιμένουν οι γονείς: «Άντε να εξομολογηθείς, άντε να μεταλάβεις, άντε να κάνεις εκείνο…». Τίποτε δεν γίνεται. Ενώ βλέπει σένανε, αυτό πού ζεις, αυτό καί ακτινοβολείς. Ακτινοβολεί ό Χριστός μέσα σου; Αυτό πηγαίνει στο παιδί σου. Εκεί βρίσκεται το μυστικό. Κι αν γίνει αυτό, όταν το παιδί είναι μικρό στην ηλικία, δεν θα χρειαστεί να κοπιάσει πολύ, όταν μεγαλώσει.

Πάνω σ’ αυτό το θέμα ακριβώς ό σοφός Σολομών χρησιμοποιεί μια ωραιότατη εικόνα, τονίζοντας τη σημασία πού έχει το καλό ξεκίνημα, ή καλή αρχή, το καλό θεμέλιο. Λέει σ’ ένα σημείο: «Ό όρθρίσας προς αυτήν (την σοφία) ου κοπιάσει- πάρεδρον γαρ ευρήσει των πυλών αυτόν» (Σοφ. Σολομ. 6, 14). «Ό όρθρος προς αυτήν» είναι ή από νεαρά ηλικία απασχόληση με αυτήν, τη σοφία. Σοφία είναι ό Χριστός. Ή λέξη «πάρεδρος» σημαίνει βρίσκεται πλησίον.

Όταν οι γονείς είναι άγιοι καί το μεταδώσουν αυτό στο παιδί και του δώσουν αγωγή εν Κυρίω, τότε το παιδί, ό,τι επιδράσεις κακές κι αν έχει άπ’ το περιβάλλον του, δεν επηρεάζεται, διότι «έξω άπ’ την πόρτα του» θα βρίσκεται ή Σοφία, ό Χριστός. Δεν θα κοπιάσει για να την αποκτήσει. Φαίνεται πολύ δύσκολο να γίνεις καλός, αλλά στην πραγματικότητα είναι πολύ εύκολο, όταν από μικρός ξεκινήσεις με καλά βιώματα. Μεγαλώνοντας δεν χρειάζεται κόπος, το έχεις μέσα σου το καλό, το ζεις. Δεν κοπιάζεις, το έχεις ζήσει, είναι περιουσία σου, πού τη διατηρείς, αν προσέξεις, σε όλη σου τη ζωή.

Μάθετε τα παιδιά να ζητούν τη βοήθεια του Θεού (με ταπείνωση).

Το φάρμακο καί το μεγάλο μυστικό για την πρόοδο των παιδιών είναι ή ταπείνωση. Ή εμπιστοσύνη στο Θεό δίνει απόλυτη ασφάλεια. Ό Θεός είναι το πάν. Δεν μπορεί κανείς να πει ότι εγώ είμαι το πάν. Αυτό ενισχύει τον εγωισμό. Ό Θεός θέλει να οδηγούμε τα παιδιά στην ταπείνωση. Τίποτε δεν θα κάνουμε κι εμείς καί τα παιδιά χωρίς την ταπείνωση. Θέλει προσοχή, όταν ενθαρρύνετε τα παιδιά. Στο παιδί δεν πρέπει να λέτε: «Εσύ θα τα καταφέρεις, εσύ είσαι σπουδαίος, είσαι νέος, είσαι ανδρείος, είσαι τέλειος!…». Δεν το ωφελείτε έτσι το παιδί. Μπορείτε όμως να του πείτε να κάνει προσευχή. Να του πείτε: «Παιδί μου, τα χαρίσματα πού έχεις ό Θεός σου τα έδωσε. Προσευχήσου να σου δώσει ό Θεός δυνάμεις, για να τα καλλιεργήσεις καί να πετύχεις. Να σου δώσει ό Θεός τη Χάρη Του». Τούτο ‘δώ είναι το τέλειο. Σ’ όλα τα θέματα να μάθουν τα παιδιά να ζητούν τη βοήθεια του Θεού.

Στα παιδιά ό έπαινος κάνει κακό. Τι λέει ό λόγος του Θεού; «Λαός μου, οι μακαρίζοντες υμάς πλανώσιν υμάς και την τρίβον των ποδών υμών ταράσσουσιν» (Ήσαΐου 3, 12). Όποιος μας επαινεί, μας πλανάει καί μας χαλάει τους δρόμους της ζωής μας. Πόσο σοφά είναι τα λόγια του Θεού! ( Έπαινος δεν προετοιμάζει τα παιδιά για καμιά δυσκολία στη ζωή. Καί βγαίνουν απροσάρμοστα καί τα χάνουν καί τελικά αποτυγχάνουν. Τώρα ό κόσμος χάλασε. Στο μικρό παιδάκι λένε όλο επαινετικά λόγια. Μην το μαλώσουμε, μην του εναντιωθούμε, μην το πιέσουμε το παιδί. Μαθαίνει όμως έτσι καί δεν μπορεί ν’ αντιδράσει σωστά καί στην πιο μικρή δυσκολία. Μόλις κάποιος του εναντιωθεί, τσακίζεται, δεν έχει σθένος.

Οι γονείς ευθύνονται πρώτοι για την αποτυχία των παιδιών στη ζωή καί οι δάσκαλοι καί οι καθηγητές μετά. Τα επαινούν διαρκώς. Τους λένε εγωιστικά λόγια. Δεν τα φέρνουν στο Πνεύμα του Θεού. Τ’ αποξενώνουν άπ’ την Εκκλησία. Όταν μεγαλώσουν λίγο τα παιδιά καί πάνε στο Σχολείο μ’ αυτόν τον εγωισμό, φεύγουν άπ’ τη Θρησκεία καί την περιφρονούν, χάνουν το σεβασμό προς το Θεό, προς τους γονείς, προς όλους. Γίνονται ατίθασα καί σκληρά καί άπονα, χωρίς να σέβονται ούτε τη Θρησκεία, ούτε το Θεό. Βγάλαμε στη ζωή εγωιστές καί όχι Χριστιανούς.

Ούτε οι γονείς μου, μου είπαν ποτέ «μπράβο». Ούτε το ήθελα το «μπράβο». Γι’ αυτό ό,τι έκανα το έκανα ανιδιοτελώς. Τώρα πού μ’ επαινούν οι άνθρωποι, αισθάνομαι πολύ άσχημα. Τι να σας πω… Κλωτσάω μέσα μου, όταν οι άλλοι μου λένε «μπράβο». Άλλα δεν μ’ έβλαψε που έμαθα την ταπείνωση. Καί τώρα γιατί δεν θέλω να μ’ επαινούν; Διότι ξέρω ότι ό έπαινος τον κάνει κούφιο τον άνθρωπο καί διώχνει τη Χάρη του Θεού. Καί ή Χάρη του Θεού έρχεται μόνο με την αγία ταπείνωση. Ό άνθρωπος ό ταπεινός είναι ό τέλειος άνθρωπος. Δεν είναι ωραία αυτά; Δεν είναι αληθινά;

Σ’ όποιον τα πεις αυτά, θα πει: «Τι λες, καλέ; Άμα δεν επαινέσεις το παιδί, ούτε να διαβάσει μπορεί, ούτε, ούτε…».

Μα συμβαίνει αυτό, γιατί έτσι είμαστε εμείς καί κάνουμε καί το παιδί μας έτσι. Δηλαδή έχουμε ξεφύγει άπ’ την αλήθεια. Ό εγωισμός έβγαλε τον άνθρωπο άπ’ τον Παράδεισο, είναι μεγάλο κακό.

Οί πρώτοι άνθρωποι, ό Αδάμ καί ή Εύα, ήταν απλοί καί ταπεινοί, γι’ αυτό ζούσαν στον Παράδεισο. Δεν είχαν εγωισμό. Είχαν, όπως λένε στη θεολογική γλώσσα, το «αρχέγονων». Όταν λέμε «αρχέγονων», εννοούμε τα χαρίσματα πού έδωσε ό Θεός αρχικά, όταν δημιούργησε τον άνθρωπο, δηλαδή τη ζωή, την αθανασία, τη συνείδηση, το αυτεξούσιο, την αγάπη, την ταπείνωση κ. ά. Μετά ό Διάβολος κατόρθωσε με τον έπαινο καί τους πλάνησε. Γεμίσανε εγωισμό. Το φυσικό όμως του ανθρώπου, έτσι όπως τον έπλασε ό Θεός, είναι ή ταπείνωση.

Ενώ ό εγωισμός είναι κάτι το αφύσικο, είναι αρρώστια, είναι «παρά φύσιν».

Όταν λοιπόν εμείς στο παιδί με τους επαίνους δημιουργούμε αυτό το «υπερεγώ», του φουσκώνουμε τον εγωισμό, του κάνουμε μεγάλο κακό.

Το κάνουμε να γίνεται πιο επιρρεπές στα διαβολικά πράγματα. Έτσι μεγαλώνοντας το, το απομακρύνουμε άπ’ όλες τίς αξίες της ζωής. Δεν νομίζετε ότι αυτά είναι ή αιτία πού τα παιδιά χάνονται, πού οι άνθρωποι ανταρτεύουν; Είναι ό εγωισμός, πού τους έχουν άπ’ τη μικρή ηλικία εμφυτεύσει οι γονείς.

Ό Διάβολος είναι ό μέγας εγωιστής, ό μέγας Εωσφόρος. Δηλαδή ζούμε τον Εωσφόρο μέσα μας, ζούμε το Διάβολο.

Δεν ζούμε την ταπείνωση.

Ή ταπείνωση είναι του Θεού, είναι κάτι το απαραίτητο για την ψυχή του άνθρωπου.

Είναι κάτι το οργανικό. Κι όταν λείπει, είναι σαν να λείπει άπ’ τον οργανισμό ή καρδιά. Ή καρδιά δίνει ζωή στον οργανισμό. Καί ή ταπείνωση δίνει ζωή στην ψυχή.

Με τον εγωισμό ό άνθρωπος είναι πλέον με το μέρος του κάκου πνεύματος, δηλαδή αναπτύσσεται με το κακό πνεύμα καί όχι με το αγαθό.

Αυτό κατόρθωσε ό Διάβολος να κάνει. Έκανε τη γη λαβύρινθο, για να μην μπορούμε να συνεννοηθούμε μεταξύ μας. Τι είναι αυτό πού πάθαμε καί δεν το καταλάβαμε; Βλέπετε πώς πλανηθήκαμε; Καταντήσαμε τη γη μας καί την εποχή μας σωστό ψυχιατρείο! Καί δεν καταλαβαίνουμε Τι μας φταίει. Όλοι απορούμε: «Τι γίναμε; Που πάμε; Γιατί τα παιδιά μας πήραν τους δρόμους; Γιατί έφυγαν άπ’ τα σπίτια τους; Γιατί παρατήσανε τη ζωή; Γιατί παρατήσανε τη μόρφωση τους; Γιατί γίνεται αυτό;». Ό Διάβολος κατόρθωσε να εξαφανίσει τον εαυτό του καί να κάνει τους ανθρώπους να χρησιμοποιούν άλλα ονόματα. Οί γιατροί, οι ψυχολόγοι λένε συχνά, όταν ένας άνθρωπος πάσχει: «Α, νεύρωση έχεις! Ά, άγχος έχεις!» καί τα τοιαύτα. Δεν παραδέχονται ότι ό Διάβολος υποκινεί καί διεγείρει στον άνθρωπο τον εγωισμό. Κι όμως ό Διάβολος υπάρχει, είναι το πνεύμα του κακού. ‘Αν πούμε ότι δεν υπάρχει, είναι σαν να αρνούμαστε το Ευαγγέλιο, πού μιλάει γι’ αυτόν. Αυτός είναι ό εχθρός μας, ό πολέμιος μας στη ζωή, ό αντίθετος του Χριστού, καί λέγεται Αντίχριστος. Ό Χριστός ήλθε στη γη, για να μας απαλλάξει από το Διάβολο καί να μας χαρίσει τη σωτηρία.

Το συμπέρασμα πού βγαίνει είναι ότι πρέπει να μάθουμε στα παιδιά να ζουν ταπεινά καί απλά καί να μη ζητούν τον έπαινο καί το «μπράβο». Να τα μάθουμε ότι υπάρχει ή ταπείνωση, πού είναι ή υγεία της ζωής.

Ή νοοτροπία της σημερινής κοινωνίας κάνει κακό στα παιδιά. Έχει άλλη ψυχολογία, άλλη παιδαγωγική, πού απευθύνονται σε παιδιά άθεων. Ή νοοτροπία αυτή οδηγεί στην ασυδοσία. Καί βλέπετε τα αποτελέσματα στα παιδιά καί στους νέους. Φωνάζουν σήμερα οι νέοι. Λένε: «Πρέπει να μας καταλάβετε». Δεν πρέπει όμως να πάμε εμείς σ’ αυτούς. Αντίθετα, θα προσευχόμαστε γι’ αυτούς, θα λέμε το σωστό, θα το ζούμε, θα το κηρύττουμε, αλλά δεν θα προσαρμοστούμε με το πνεύμα τους.

Να μη χαλάσουμε το μεγαλείο της Πίστεως μας. Δεν γίνεται, για να τους βοηθήσουμε, ν’αποκτήσουμε τη δική τους νοοτροπία. Πρέπει να είμαστε αυτοί πού είμαστε καί να κηρύττουμε την αλήθεια, το φως.

Από τους Πατέρες θα μάθουν τα παιδιά. Ή διδασκαλία των Πατέρων θα μάθει στα παιδιά μας για την εξομολόγηση, για τα πάθη, για τίς κακίες, πώς νικούσαν οί Άγιοι τον κακό εαυτό τους. Κι εμείς θα ευχόμαστε ό θεός να εγκύψει μέσα τους.

Άγιος Πορφύριος ο Καυσοκαλυβίτης ,

Λόγοι περί της αγωγής των παιδιών