Πνεύμα και αλήθεια

Η διαπίστωση ότι «ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν» τον Θεό μάς αφυπνίζει και μάες υπενθυμίζει ότι ο τρόπος που λατρεύουμε τον Θεό δεν μπορεί να έχει σχέση με την ψεύτικη ικανοποίηση της συνειδήσεώς μας, με την επιφανειακή τήρηση του γράμματος, με τον ποσοτικό υπολογισμό των πράξεών μας, με την ωφελιμιστική σκέψη της αμοιβής. Επίσης, δεν μπορεί να έχει σχέση με την τυποποίηση της στάσεώς μας απέναντι στον Θεό μέσα σε καθιερωμένες και ξηρές λέξεις ή εκφράσεις, χωρίς τη βίωση του περιεχομένου τους.

Το «ἐν πνεύματι καί ἀληθείᾳ» σημαίνει ζωή εν Χριστώ και ζωή εν Αγίων Πνεύματι. Με άλλα λόγια δηλώνει συμμετοχή στη ζωή της Εκκλησίας· μιας Εκκλησίας που αποτελεί ζωντανό σώμα Χριστού και όχι οργανισμό νεκρού γράμματος. Είναι μεγάλος ο κίνδυνος εγκλωβισμού στο ψέμα του νεκρού θρησκευτικού τύπου. Το πνεύμα της αλήθειας μάς οδηγεί σε μια υγιή θρησκευτικότητα, μακριά από τη συνειδητή ή ασυνείδητη ικανοποίηση ενός «δικού μας» κοσμικού πνεύματος, που μπορεί να βρίσκεται σε φρικτή πλάνη.

Και είναι γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια έχει εισέλθει στον χώρο της θείας λατρείας μια κοσμικότητα. Έτσι, στη σκέψη πολλών ανθρώπων που προσέρχονται στην Εκκλησία, π.χ. για να παντρευτούν ή να βαπτίσουν το παιδί τους, υπάρχει σύγχυση για το τι είναι ο γάμος ή η βάπτιση: μυστήριο ή κοινωνικό γεγονός;

Έτσι, λοιπόν, οι δύο κυρίαρχες λέξεις «πνεῦμα» και «ἀλήθεια» της ευαγγελικής περικοπής, μάς οδηγούν στην πιο υψηλή διατύπωση περί του Θεού και περί του τρόπου λατρείας του. Το Άγιον Πνεύμα είναι το δώρο του Θεού που προσφέρεται δια του Χριστού στην ανθρωπότητα. Η αλήθεια από την άλλη πλευρά, δεν είναι κατάκρηση νοητικής δυνάμεως του ανθρώπου, αλλά αποκάλυψη Θεού. Η αλήθεια δεν είναι μια ιδέα, αλλά πρόσωπο· μια ζωή, που θυσιάζεται για να ζωοποιήσει τον άνθρωπο. Και αυτό το πρόσωπο είναι ο Αναστημένος Χριστός, που συνάντησε η Σαμαρείτιδα. Η συνάντηση του κάθε ανθρώπου μαζί του, αποτελεί διαχρονικό ζητούμενο.

(Από τη ΦΩΝΗ ΚΥΡΙΟΥ 2006)