ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ: ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ

Του Αρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη

Ιεροκήρυκος της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κρήτης

Κεντρική θέση στο σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα κατέχει η συνάντηση και ο διάλογος μεταξύ του Κυρίου Ιησού και μιας γυναίκας που καταγόταν από την Σαμάρεια. Μια συνάντηση που άλλαξε ριζικά όχι μόνο τη ζωή της Σαμαρείτιδας αλλά και των συγγενών και συμπατριωτών της και πολλών άλλων ακόμη.

Για τα δεδομένα της εποχής εκείνης η πρωτοβουλία του Κυρίου ν’ ανοίξει θεολογικό διάλογο με τη γυναίκα εκείνη ήταν κάτι το πρωτοφανές. Οι ίδιοι οι Μαθητές Του «ἐθαύμασαν ὃτι μετά γυναικός ἐλάλει»˙ απόρησαν επειδή ο Διδάσκαλος μιλούσε δημοσίως για θεολογικά ζητήματα με γυναίκα, κάτι που απαγορευόταν από τις παραδόσεις των ραββίνων. Κι η ίδια η Σαμαρείτιδα από την πρώτη στιγμή ξαφνιάστηκε που της μίλησε ο Κύριος και της ζήτησε νερό, διότι τότε οι Ιουδαίοι μισούσαν τους Σαμαρείτες και δεν ήθελαν να έχουν καμία σχέση μαζί τους. Αξιοσημείωτο επίσης είναι το γεγονός ότι, αν και η γυναίκα αυτή ζούσε έκλυτη ζωή, ο Θεάνθρωπος δεν θεώρησε προσβλητικό να συζητήσει μαζί της.

Καθώς η Σαμαρείτιδα πήγαινε να αντλήσει νερό από το πηγάδι του Ιακώβ, ο πάνσοφος Διδάσκαλος βρήκε αφορμή να της μιλήσει για κάποιο άλλο νερό, «τό ὓδωρ τό ζῶν». Όποιος πιει από το νερό που δίνω εγώ, της είπε, δεν θα διψάσει ποτέ. Αμέσως τότε η γυναίκα ζήτησε να πιει από το νερό με τις εκπληκτικές αυτές ιδιότητες. Ο Κύριος τότε βρήκε την ευκαιρία να την οδηγήσει σε μετάνοια για την αμαρτωλή ζωή της.

Το νερό είναι ένα από τα πιο απαραίτητα στοιχεία της ζωής των ανθρώπων. Ύστερα από τον κάματο και την εξάντληση, τίποτε άλλο δεν είναι πιο ποθητό από ένα ποτήρι δροσερό νερό.

Δεν είναι όμως μόνο το φυσικό νερό, που ξεδιψάει τον κουρασμένο άνθρωπο. Υπάρχει και άλλο είδος νερού, το νερό της παντοτινής αναψυχής, της αθανάτου ζωής. Το νερό που όταν το πιει κανείς, ξεδιψάει για πάντα. 

Από αυτή την πηγή, την θεία, την ουράνια πηγή, ήπιε η Σαμαρείτιδα γυναίκα. Πήγε να αντλήσει φυσικό νερό από το πηγάδι του Ιακώβ και εκεί συνάντησε την ακένωτη πηγή της θείας Χάριτος. Απ’ αυτή την θεία πηγή άκουσε τις σωτήριες αλήθειες και ξεδίψασε η παραστρατημένη και μέσα στο βούρκο της αμαρτίας, ψυχή της. Ξέχασε τότε όλα τα θέλγητρα του κόσμου. Ξέχασε και το νερό, που πήγε να αντλήσει για να δροσιστεί. Κάλεσε μάλιστα και τους συμπατριώτες της να έρθουν και να γνωρίσουν τον αληθινό Μεσσία.

Και στην εποχή μας συχνά διψάει ο άνθρωπος να μάθει τι είναι αλήθεια. Ποια είναι η αλήθεια, η μοναδική και σωτήριος. Ιδιαίτερα όταν φλογίζεται μέσα στο σύγχρονο καμίνι της απιστίας και της αποστασίας, όπως το ζούμε στην εποχή μας.

Και το «ὓδωρ τό ζῶν», προσφέρεται και σήμερα και πάντοτε από την Εκκλησία, από τον Κύριο και Θεό μας. Και το ύδωρ αυτό είναι η θεία Του διδασκαλία, το πολύτιμο νερό, το αναντικατάστατο. Η αξία του ξεπερνάει άπειρα όλους τους θησαυρούς της γης. Και το νερό αυτό προσφέρεται δωρεάν. Ο Κύριος καλεί τον καθένα μας να πιει απ’ αυτό.

Κάποτε όμως οι λογισμοί της αμφιβολίας και της ολιγοπιστίας, εμποδίζουν το Ευαγγέλιο να μπει στην ψυχή, να την αρδεύσει, να την αναζωογονήσει. Ένας τέτοιος δισταγμός παρουσιάστηκε και στη Σαμαρειτίδα γυναίκα. Γρήγορα όμως παραχώρησε την θέση του, στην ανεπιφύλακτη και άνευ ορίων αποδοχή των θείων λόγων. Ενώ οι συμπατριώτες της από την πρώτη στιγμή του πρόσφεραν με ταπείνωση, με καλή προαίρεση, με προθυμία τη στάμνα της ψυχής τους για να τη γεμίσει από την πηγή της σοφίας και της άπειρης αγάπης του.

Αυτή ακριβώς είναι η βασική προϋπόθεση για να πλησιάσουμε τον Κύριο, να γνωρίσουμε την αλήθεια Του, να ζήσουμε στενότερα μαζί Του, να γίνουμε εκλεκτά σκεύη της θείας Χάριτος. Προϋπόθεση είναι να σπάσουμε το φράγμα των δισταγμών, της αμφιβολίας, της ολιγοπιστίας, των αμφιταλαντεύσεων και να αφήσουμε να περάσουν στην ψυχή μας τα θεία λόγια, που είναι τα νάματα της ζωής, που είναι το νερό του αιωνίου ξεδιψάσματος. 

Να δεχθούμε το «ὓδωρ τό ζῶν», όπως το δέχθηκαν η Σαμαρείτιδα και οι συμπατριώτες της. Να χτυπήσουμε τους δισταγμούς, ώστε να φύγουν από τη μέση και να αφήσουν το νερό του Ευαγγελίου να μας ζωογονήσει.

Δεν μπορούμε να αλλάξουμε νοοτροπία, να απαλλαγούμε από την επίδραση του καιρού μας, να βρούμε το δρόμο της μετανοίας, όπως οι Σαμαρείτες, χωρίς το γκρέμισμα των διαφόρων φραγμάτων της αμαρτίας. Όταν τα φράγματα αυτά πέσουν, τότε πλημμυρίζει την ψυχή το ζωογόνο νερό της θείας Χάριτος και η έρημος της ψυχής μας ανθίζει και γεμίζει πολύκαρπα δένδρα, από καρπούς αρετής και καλοσύνης.

Ο Χριστός οδηγεί τον καθένα μας στην πηγή της αλήθειας και της χάριτος. Εκείνος μόνο φωτίζει άπλετα τον νου και την καρδιά μας. Εκείνος μάς καθαρίζει από τους πονηρούς λογισμούς και τις αμαρτωλές επιθυμίες, σβήνει τα πάθη και τις κακίες, αναγεννά το είναι μας ολόκληρο, χαρίζει την αγάπη και οδηγεί τον άνθρωπο σε ανώτερα συναισθήματα και ουράνια ύψη ευτυχίας και χαράς.

Όλοι μας έχουμε ανάγκη επιγνώσεως του νόμου του Θεού, των σωτηρίων εντολών Του. Κάθε ημέρα κυκλώνουν τον νου μας χιλιάδες σκέψεις και διαλογισμοί, με αποτέλεσμα να μάς στερούν την ησυχία και τον ήρεμο ύπνο μας. Εκείνο μόνο που θέλουμε είναι η γαλήνη της ψυχής μας, την οποία δεν μπορούμε να βρούμε μακριά από τον Θεό. Ο εκτός Εκκλησίας κόσμος είναι έτοιμος να συντρίψει κάθε ιδανικό. Μάς πνίγουν τα αγκάθια, ζητάμε να ελευθερωθούμε από τα δεινά, από τα βάσανα της ζωής, από τις ποικίλες κρίσεις, ηθικές, πολιτισμικές, οικονομικές. Αναζητούμε την όαση της ψυχή μας. Ζούμε χωρίς κατανόηση, χωρίς στήριγμα και αγάπη. Στενάζουμε όταν ο πνευματικός ζυγός της αμαρτίας μάς αιχμαλωτίζει και αφαιρεί την ελευθερία μας. Βρισκόμαστε στη μέση του ωκεανού, καταποντιζόμαστε από τα φουρτουνιασμένα κύματα της ζωής. Εκείνο που ζητούμε μόνο είναι να ανανήψουμε, να σωθούμε. Χάσαμε την ελπίδα μας. Χάσαμε την υπομονή μας.

Όμως μπροστά μας είναι ο Χριστός. Παρών πάντοτε και πανταχού. Το ύδωρ της ζωής προσφέρεται σε όλους μας. Ας εκτιμήσουμε την αξία του. Ας γευθούμε τις πολύτιμες δωρεές του. Με αυτό το ύδωρ της ζωής, ως άνθρωποι του Θεού, εκτελούμε τον προορισμό μας, εκτιμούμε τον αληθινό σκοπό της ζωής μας και οδηγούμαστε στην λύτρωση, στη σωτηρία.

Ας αγωνιστούμε να μείνουμε πιστοί διαρκώς κοντά στον Χριστό. Ας αντλούμε συνεχώς μετ’ ευφροσύνης το «ὓδωρ τό ἀλλόμενον εἰς ζωήν αἰώνιον». «Ὃς δ’ ἂν πίῃ ἐκ τοῦ υδατος οὗ ἐγώ δώσω αὐτῷ, οὐ μή διψήσῃ εἰς τόν αἰῶνα, ἀλλά τό ὓδωρ ὃ δώσω αὐτῷ, γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγή ὓδατος ἁλλομένου εἰς ζωήν αἰώνιον». Αμήν.