Θα ξεκινήσω το σημερινό μου κείμενο με την αξιοπρόσεκτη σκέψη του Donald de Marco:
“Είναι παράξενο πράγμα αυτή η έξαψη πολλών γενετιστών μπροστά στην απλή προοπτική να αυξήσουν την ευφυία των ανθρώπων (δεν εκφράζουν καμιά απολύτως επιθυμία να αυξήσουν την ταπεινοφροσύνη τους)! Η ανεπάρκεια ευφυίας όμως δεν δημιούργησε ποτέ σοβαρά προβλήματα στον άνθρωπο. Στην πραγματικότητα πολλά από τα προβλήματά μας συνδέονται με την ευφυία που είναι χωρισμένη και απομονωμένη από τη σωστική χάρη της ταπεινοφροσύνης”.
Δεν κατηγορεί κανείς την ευφυία, γιατί θα ήταν ανόητος, αλλά όταν αυτή είναι συνυφασμένη με την υπεροψία δημιουργεί νοσηρές καταστάσεις. Ένας πραγματικά ευφυής που είναι και αληθινά ταπεινός είναι ό,τι καλύτερο.
Η μεγάλη έλλειψη ταπείνωσης στην εποχή μας δημιουργεί προβλήματα. Η σημαντική αύξηση των πολλών ψυχικών ασθενειών στις ημέρες μας δεν είναι άμοιρη της μόλις παραπάνω ελλείψεως. Δυστυχώς, επιτυχώς ο 20ός αιώνας χαρακτηρίσθηκε ως ο αιώνας των ψυχιάτρων. Τόνοι ψυχοφαρμάκων καταναλώνονται ετησίως σε όλο τον κόσμο. Επιτρέψτε μου μια μικρή παρέκβαση και μη θεωρηθεί, παρακαλώ, αφελής. Μιλάμε για ψυχίατρους που δεν πιστεύουν στην ύπαρξη της ψυχής ως πνοής Θεού. Θεραπεύεται η ψυχή με φάρμακα; Συμφωνώ ότι οι όροι είναι συμβατικοί, για να μπορούμε να συνεννοηθούμε.
Η τρομερή αύξηση των ψυχασθενειών, μικρών ή μεγάλων, χρόνιων ή πρόσκαιρων, ταπεινά φρονούμε, έγκειται εν πολλοίς στην επισταμένη καλλιέργεια των παθών και ιδιαίτερα της υπερηφάνειας. Η υπερηφάνεια, ο εγωισμός, η έπαρση, η μεγάλη ιδέα για τον εαυτό μας, η αίσθηση ότι είναι το κέντρο του κόσμου θολώνει, σκοτεινιάζει, αρρωσταίνει τον άνθρωπο. Τον αγχώνει, τον στενοχωρεί, τον θλίβει, τον νευριάζει, τον οργίζει, τον απομονώνει. Τον κάνει ζηλόφθονο, μνησίκακο, καχύποπτο, φαντασιόπληκτο, εκδικητικό, ανυπόμονο, υποκριτή. Δεν τον αφήνει να ησυχάσει, να γαληνέψει, να χαρεί και να ικανοποιηθεί.
Χρειάζεται συνήθως συνδυασμός επιστημονικής και πνευματικής ιατρείας. Ο Κ. Γιουνγκ έλεγε πως αν είχαμε καλούς εξομολόγους ιερείς δεν θα χρειαζόμασταν τους ψυχιάτρους. Σε ορισμένες περιπτώσεις μανίας, κατάθλιψης, παραλογισμού, χρειάζεται απαραίτητα λελογισμένη χρήση φαρμάκων προς κατευνασμό και ανακούφιση. Πάντως οι ίδιοι οι ιατροί λέγουν πως τα πολλά φάρμακα εθίζουν, ναρκώνουν και αποκοιμίζουν τον άνθρωπο. Μερικοί παίρνουν προληπτικά φάρμακα. Φοβούνται μην και αισθανθούν άσχημα. Δεν υπάρχει όμως χάπι χαράς και ευτυχίας. Ορισμένοι παίρνουν διπλή δόση υπνωτικών, για να είναι σίγουροι. Έτσι όμως σίγουρο πως δεν βοηθούν καθόλου τον εαυτό τους. Σε μερικούς αρέσει να είναι άρρωστοι, για να τους προσέχουν, να τους περιποιούνται, να ενδιαφέρονται γι’ αυτούς.
Πιστεύουμε πως ο ενστερνισμός της ταπείνωσης θα συνδράμει ουσιαστικά για την απόδραση φοβιών, μανιών, διχασμών, μειονεξιών, δειλιών, αϋπνιών, φαντασιών, ενοχών και θλίψεων. Δυστυχώς σήμερα η αγωγή, τα πρότυπα, η όλη ατμόσφαιρα είναι αταπείνωτα. Η ταπείνωση θεωρείται ελάττωμα και όχι αρετή. Η ταπεινολογία και η ταπεινοσχημία, λέει ο ιερός Χρυσόστομος, είναι χειρότερες της υπερηφάνειας. Η ταπείνωση δεν έχει καμία σχέση με την κακομοιριά. Η ταπείνωση είναι αρχοντική, αξιοπρεπής, αξιότιμη και αξιοσέβαστη.
Ο ταπεινός δεν είναι μισοκακόμοιρος, αξιολύπητος, χαζοχαρούμενος, αφελής, καρπαζοεισπράκτορας, ανόητος και αμαθής. Είναι έξυπνος, αλλά δεν κάνει τον εξυπνάκια, γνωρίζει αρκετά, αλλά δεν κάνει τον ξερόλα, μιλά, αλλά δεν αποστομώνει, λέει τη γνώμη του, αλλά δεν προσπαθεί να την επιβάλει. Ο αληθινά ταπεινός δεν παραπονιέται συνεχώς, δεν γκρινιάζει εύκολα, δεν φοβάται πολύ, δεν στεναχωριέται όταν δεν του δίνουν το λόγο, δεν υπερηφανεύεται όταν του δίνουν το λόγο. Ο γνήσια ταπεινός δύσκολα έχει ψυχικές διαταραχές.
Του γέροντα Μωϋσή Αγιορείτη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου