ΤΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ: ΤΗΣ ΙΝΔΙΚΤΟΥ

τοῦ Ἀρχιμανδρίτου Παϊσίου Λαρεντζάκη

Ιεροκήρυκος τῆς Ἱερᾶς Ἀρχιεπισκοπῆς Κρήτης

«Ὁ τῶν αἰώνων ποιητής… τήν ἐνιαύσιον εὐλόγησον περίοδον».

Με μεγάλη επισημότητα γιορταζόταν στο Βυζάντιο η σημερινή ημέρα. Με τη χαρακτηριστική και παροιμιώδη βυζαντινή μεγαλοπρέπεια. Είναι η αρχή της Ινδίκτου. Η πρώτη ημέρα του εκκλησιαστικού έτους. Την 1η Σεπτεμβρίου αρχίζει ο κύκλος του εκκλησιαστικού εορτολογίου, που τον βλέπει κανείς να εξελίσσεται με τη σειρά των Δεσποτικών και Θεομητορικών εορτών, για να λήξει την 31η Αυγούστου. Από όλο το λαμπρό πανηγυρισμό έχουν μείνει τώρα τελετές που γίνονται ακόμη στο Φανάρι, την έδρα του Οικουμενικού μας Πατριαρχείου, «ἐπί τῇ ἐνάρξει τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἒτους» και οι ωραιότατοι ύμνοι της ημέρας.

Η αγία μας Εκκλησία διαβάζει ευαγγέλιο, με το οποίο μάς υπενθυμίζει τον «ἐνιαυτόν τῆς χρηστότητος τοῦ Κυρίου», την νέα δηλαδή εποχή, που έχει αρχίσει με την ενανθρώπηση του Κυρίου. αυτή τη νέα περίοδο, αυτόν τον ενιαυτόν προφήτευσαν οι άγιοι προφήτες. Την έναρξή του την κήρυξε ο ενανθρωπήσας Θεός, «ὁ καιρούς καί χρόνους ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ θέμενος». Τον εγκαινίασε με την παρουσία του στη γη και εξακολουθεί δια μέσου της Εκκλησίας του να κρατάει ανοικτό τον ενιαυτό της αιώνιας σωτηρίας μας. 

Αλλά τι ακριβώς μάς λέει το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα;

Έπειτα από μια περιοδεία που είχε κάνει ο Κύριος σε πόλεις και χωριά της Γαλιλαίας, για να κηρύξει το Ευαγγέλιο της σωτηρίας, ήρθε και στη Ναζαρέτ. Όπως είναι γνωστό, ο Κύριος δεν γεννήθηκε στη Ναζαρέτ. Εκεί όμως ανατράφηκε, εκεί μεγάλωσε και η πόλη της Ναζαρέτ θεωρούνταν η πατρίδα του, γι’ αυτό ονομαζόταν και Ναζωραίος. Ήλθε λοιπόν ο Κύριος και στη Ναζαρέτ. Κατά την συνήθεια που είχε, την ημέρα του Σαββάτου πήγε στη Συναγωγή, εκεί που οι ιουδαίοι μαζευόταν την ημέρα αυτή για να λατρεύσουν τον Θεό. Ο Κύριος μετά την προσευχή σηκώθηκε από τη θέση του και ζήτησε να διαβάσει από την Αγία Γραφή. Του έδωσαν το βιβλίο του προφήτη Ησαΐα. Ο Κύριος το πήρε στα χέρια του με πολλή ευλάβεια, το άνοιξε και βρήκε το μέρος εκείνο που ήταν γραμμένη η προφητεία για τον Μεσσία και το έργο του και άρχισε να διαβάζει. «Πνεῦμα Κυρίου ἐπ’ ἐμέ, οὗ ἓνεκεν ἒχρισέ με· εὐαγγελίσασθαι πτωχοῖς ἀπέσταλκέ με, ἰάσασθαι τούς συντετριμμένους τήν καρδίαν, κηρῦξαι αἰχμαλώτοις ἂφεσιν καί τυφλοῖς ἀνάβλεψιν, ἀποστεῖλαι τεθραυσμένους ἐν ἀφέσει, κηρῦξαι ἐνιαυτόν Κυρίου δεκτόν».

Δηλαδή; Το Πνεύμα το Άγιο μένει πάντοτε μαζί μου και συνεργάζεται μ’ εμένα τον Μεσσία στο έργο της σωτηρίας των ανθρώπων. Δεν είμαι μόνο Θεός τέλειος. Είμαι και τέλειος άνθρωπος. Και ως άνθρωπο ο Θεός με το Άγιο Πνεύμα με έχρισε Μεσσία και Σωτήρα των ανθρώπων, με ανακήρυξε διδάσκαλό τους και απέστειλε να κηρύξω το Ευαγγέλιο της σωτηρίας τους. Με έστειλε να κηρύξω στους φτωχούς, δηλαδή σε εκείνους οι οποίοι λόγω των αμαρτιών τους είναι πτωχοί και έρημοι από τη χάρη του Θεού· να κηρύξω σ’ αυτούς, ότι ήρθε ο καιρός να πλουτίσουν με τη θεία χάρη σε έργα αγαθά και να γεμίσει η ζωή τους από χαρά και ευτυχία. Με έστειλε να θεραπεύσω ως ιατρός ψυχών και σωμάτων όλους εκείνους, που έχει τσακίσει η αμαρτία και έχουν την καρδιά τους συντετριμμένη από το βάρος των ανομιών τους. Με έστειλε να κηρύξω ελευθερία και άφεση σε όσους έχει αιχμαλωτίσει και τυραννάει η αμαρτία, να χαρίσω ανάβλεψη σε εκείνους, που τύφλωσαν τα πάθη της ψυχής τους, να δώσω άφεση και άνεση στους ναυαγισμένους της ζωής, τους αμαρτωλούς και ένοχους που αισθάνονται συντριβή για τις αμαρτίες τους. Με έστειλε να αναγγείλω και να εγκαινιάσω τη νέα περίοδο ζωής, τον καινούργιο χρόνο, τον χρόνο της σωτηρίας.

Και πραγματικά, από τότε άρχισε η νέα εποχή, ο καιρός της σωτηρίας, ο χρόνος της βασιλείας του Θεού. Από τότε, που παρουσιάσθηκε ο Χριστός στη γη, ως διδάσκαλος της αλήθειας, κήρυκας της μετανοίας, χορηγός της σωτηρίας των ανθρώπων άρχισε η νέα εποχή και θα επεκταθεί μέχρι της συντελείας των αιώνων. Μην αναβάλουμε καθόλου, ούτε για μια στιγμή. «Ἐνιαυτός Κυρίου δεκτός» είναι η ζωή μας αυτή. Τώρα προσφέρεται η θυσία για άφεση των αμαρτιών. Τώρα υπάρχει η μετάνοια και χορηγείται η άφεση. Τώρα δέχεται τους αμαρτωλούς ο Θεός και τους εντάσσει στην αγία του Εκκλησία, για να σώζονται και να αγιάζονται, για να τους ασφαλίσει έπειτα δοξασμένους στην επουράνιο βασιλεία του. Και την ευλογημένη αυτή περίοδο της αφέσεως, της σωτηρίας, της βασιλείας του Θεού την ζούμε κι εμείς σήμερα. Μάς έκανε αυτή τη μεγάλη χάρη ο Θεός. Ας κάνουμε κι εμείς αυτό που οφείλουμε. Ας δείξουμε έμπρακτη μετάνοια. Τώρα και όχι αύριο. Όχι μετά τον θάνατο. Μετά τον θάνατο δεν υπάρχει μετάνοια. Ούτε επίκληση του ελέους του Θεού, ούτε σωτηρία. Μας δίνει, λοιπόν, ο Θεός χρόνια ζωής; Παρατείνει το έλεός Του; Μας πιστώνει με νέο χρόνο για μετάνοια, για επιστροφή και σωτηρία. Είναι φωνή της αγάπης του, που δεν θέλει τον θάνατο του αμαρτωλού, αλλά την σωτηρία του ενόχου. Ας είναι, λοιπόν, τα αυτιά μας ανοικτά για να ακούσουν την φωνή του Θεού, να δέχονται την πρόσκληση του Σωτήρα μας. Ας είναι ανοικτές και οι ψυχές μας για μετάνοια και συντριβή για τις αμαρτίες μας. Έτσι λαμβάνουμε συγγνώμη και άφεση, έτσι αισθανόμαστε χαρά και ευφροσύνη, έτσι βρίσκουμε «ἐνιαυτόν Κυρίου δεκτόν».

Όταν ο Κύριος διάβασε την περικοπή αυτή, που αναφερόταν στον ίδιο, έκλεισε το βιβλίο, το έδωσε στον υπηρέτη και κάθισε για να εξηγήσει τους λόγους του μεγάλου προφήτη. Τα μάτια όλων, όσοι ήταν στην Συναγωγή, καρφώθηκαν πάνω του, κρεμόταν από τα χείλη του.

Ο Κύριος, ως Μεσσίας, ως διδάσκαλος και λυτρωτής τους, άρχισε να τους εξηγεί την περικοπή που διάβασε και να τους λέει: Σήμερα, με το κήρυγμα που ακούτε από μένα, πραγματοποιείται η προφητεία αυτή. Δηλαδή τους έλεγε: Με βλέπατε μέχρι χθες σαν απλό εργάτη. Από άπειρη συγκατάβαση έζησα μαζί σας ως εργάτης. Τώρα είναι καιρός να μάθετε, ότι είμαι ο Μεσσίας, που περιμένατε για τη λύτρωσή σας. Είμαι εκείνος, για τον οποίο είπε τα λόγια αυτά ο Προφήτης. Τι πρέπει να κάνετε; Να πιστεύσετε σε μένα για να σωθείτε.

Με θαυμασμό άκουσαν τα λόγια του όσοι ήταν στην Συναγωγή. Όλοι βεβαίωναν ότι πολύ ωραία εξήγησε και ανέπτυξε τα λόγια του Προφήτη Ησαΐα. Απορούσαν όμως για τη θεία σοφία και χάρη, που είχαν τα λόγια του. δεν απορούσαν όμως, αν δεν είχαν προκατάληψη και αν πρόσεχαν καλά όσα οι προφήτες είχαν προκηρύξει.

Αυτό ακριβώς γίνεται πάντοτε και όλους. Όσοι διαβάζουν το Ευαγγέλιο με προκατάληψη, σαν ένα κοινό ανθρώπινο βιβλίο, δεν μπορούν να αντικρύσουν το θείο μεγαλείο των λόγων και των έργων του Σωτήρος Χριστού. Το Ευαγγέλιο ζητάει πίστη, ευλάβεια, ταπείνωση και ειλικρινή έρευνα και μελέτη ως βιβλίο Θεού, όπου αποκαλύπτεται η αλήθεια και η θεία χάρη για την σωτηρία του ανθρώπου. Και μόνο όσοι με τον τρόπο αυτό το μελετούν βρίσκουν τον Θεό τους σ’ αυτό, τον Σωτήρα και Λυτρωτή τους. Εκεί βρίσκουν την χαρά και την ειρήνη της ζωής του, την αιώνια σωτηρία της ψυχής τους. Εμείς είμαστε απ’ αυτούς; Αν δεν είμαστε, ας φροντίσουμε να γίνουμε. Ο Χριστός μας περιμένει.